Culture

แม้ว่ากระแสในโลกออนไลน์จะเดือดดาลขนาดไหนในช่วงราวเดือนเศษที่ผ่านมา แต่เมื่อเปิดโทรทัศน์ดูสื่อกระแสหลัก โลกกลับดูสงบสุขราวกับไม่ได้อยู่ในประเทศเดียวกัน จนทำให้มีผู้ออกมาเรียกร้องให้สื่อกระแสหลักกลับมาทำหน้าที่สื่อและอยู่เคียงข้างประชาชน เราจะไปดูสำนวนที่เกี่ยวกับการเมินปัญหา เอาหูไปนาเอาตาไปไร่

จากภาพยนตร์สารคดี ‘ดินไร้แดน’ (Soil Without Land) แปรมาสู่หนังสือภาพ ‘in process of time | เมื่อหันมองย้อนไป | Soil Without Land’ เป็นการนำเสนอกระบวนการทำงานของผู้กำกับฯ ในช่วงสี่ปีที่ผ่านมา ผ่านภาพถ่ายที่เขาเคยค้นคว้าและบันทึกไว้ เสริมด้วยบทความจากนักเขียน นักวิชาการ เพื่อนำเสนอแง่มุมต่างๆ ของชาว ‘ไทใหญ่’ ที่ไม่ได้พูดถึงในภาพยนตร์ ด้วยการวางเส้นเรื่องและการเล่าเรื่องที่แตกต่างออกไป

ในยุคที่ ‘ชายเป็นใหญ่’ ผู้หญิงไม่มีสิทธิ์เลือกตั้ง ไม่สามารถเปิดบัญชีธนาคาร และจะประกอบอาชีพอะไรก็ต้องได้รับความเห็นชอบจากผู้เป็นสามีเท่านั้น แต่ ‘ลู อันเดรียส-ซาโลเม’ สาวลูกครึ่งรัสเซียน-เยอรมัน อยู่นอกเหนือกฎเกณฑ์เหล่านั้น นอกจากจะเย้ายวนชวนหลงใหล เธอก็ยังได้รับการยอมรับอย่างหมดใจจากชายชื่อดังทั้งสามคนในยุคนั้น ไม่ว่าฟรีดริช นีตซ์เช ไรเนอร์ มาเรีย ริลเค หรือซิกมุนด์ ฟรอยด์ ด้วยสติปัญญาฉลาดปราดเปรื่อง

เด็กแทบทุกคนเติบโตมากับการ์ตูน และมีหลายเรื่องหลายตัวที่เป็น ‘การ์ตูนในดวงใจ’ เชื่อว่า ‘โดราเอมอน’ เป็นหนึ่งในนั้น ที่ยังคงสร้างทั้งรอยยิ้มและน้ำตาให้ผู้คนอีกมากมาย แม้วันนี้บางคนบางใครจะล่วงเลยเยาว์วัยไปนานแล้วก็ตาม

ร่วมสมัยไปกับสถานการณ์การเมือง Word Odyssey ในสัปดาห์นี้ ขอเสนอคำว่า ‘แอก’ ที่เราคุ้นหูกันดีเกินพอจากแฟลชม็อบที่จุดประกายต่อเนื่องตั้งแต่กลางเดือนที่ผ่านมา ว่าแต่ ‘แอก’ จะเกี่ยวดองกับกลุ่มเยาวชนหรือคณะประชาชนปลดแอก โยคะ ตาแดง และรัฐบาลทหารอย่างไร ต้องอ่าน!

ออร์ฮาน ปามุก—นักเขียนรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมปี 2006 กับนวนิยายเรื่อง ‘หิมะ’ ที่เขาวางเรื่องให้ตัวละครเอกอยู่ในสภาพแวดล้อมของเมืองชายแดนที่ถูกพายุหิมะตัดขาดจากโลกภายนอก ไม่เพียงพลังของธรรมชาติที่กำหนดความเป็นไปในชีวิตของผู้คน แต่มันยังมีส่วนสำคัญในการกำหนดเงื่อนไขทางสังคมและการเมืองของเมืองแห่งนี้อย่างไม่คาดคิด

‘มีม’ (meme) เป็นคำที่บัญญัติขึ้นครั้งแรกในปี 1976 เพื่ออธิบายการถ่ายทอดวัฒนธรรมที่ส่งต่อเป็นทอดๆ แม้ทุกวันนี้ความหมายอาจจะเปลี่ยนไปบ้าง แต่รูปแบบของมันยังคงอยู่ และพรั่งพรูลามไหลไปตามโลกโซเชียลมีเดีย มันมีที่มาทั้งจากภาพสต็อก ภาพศิลปะ ข่าวสาร ไปจนถึง ‘ภาพยนตร์’ ที่ถือเป็นตัวกำเนิด ‘มีมเด็ด’ อันแพร่หลายไม่แพ้กัน

ฉายา ‘รังหมาป่า’ ศูนย์บัญชาการใหญ่ของพรรคนาซีในช่วงสงครามโลกครั้งที่สองนั้น มีที่มาจากความชอบหมาป่าของ ‘ฮิตเลอร์’ ความนิยมเลี้ยงสุนัขของฮิตเลอร์และพลพรรคนาซี—ส่วนหนึ่งก็เพราะมันเป็นสัญลักษณ์ของความภักดี สั่งได้คล้ายทหาร ภายในค่ายกักกันจึงมักมีสุนัขที่ได้รับการเลี้ยงดูอย่างดี ขณะที่อีกฟากของค่ายที่กั้นกลางด้วยรั้วไฟฟ้า คือบริเวณกักกันนักโทษที่ถูกปฏิบัติอย่างต่ำกว่าสัตว์ เพราะถูกตีตราแล้วว่าเป็น ‘มนุษย์ชั้นต่ำ’

ทุกวันนี้ โลกออนไลน์เต็มไปด้วยการถกเถียงร้อนแรงที่บางคนเรียกว่าการ 'ฉอด' ต่างฝ่ายต่างไม่ยอมกัน มาดูกันว่า มีกลไกอะไรอยู่เบื้องหลังการถกเถียงร้อนแรงเหล่านี้ และทำไมมนุษย์เราจึงฉอดกันเก่ง โดยเฉพาะเมื่ออยู่ในโลกออนไลน์

‘ทานิซากิ จุนอิจิโร’ นักเขียนญี่ปุ่นที่เคยได้รับการเสนอชื่อรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมอยู่หลายครั้ง แม้ชื่อของเขาจะไม่ได้เข้าทำเนียบ แต่ผลงานของเขากลับเป็นที่จดจำผ่านกาลเวลาโดดเด่นด้วยพรรณนาโวหาร ละเมียดละไม รุ่มรวยด้วยอารมณ์และถ้อยคำ นอกจากนี้ ความหลงใหลในอิสตรี พิศมัยในเรือนกายและกามราคะ ทั้งความเป็น ‘ทาสแมว’ ของเขา ก็คือแรงขับพลังสร้างสรรค์อันปรากฏในบทประพันธ์ต่างๆ ที่กลายเป็นผลงานระดับ ‘ขึ้นหิ้ง’ จนถึงยุคนี้

คดีของทายาทบริษัทเครื่องดื่มชูกำลังระดับโลก นับเป็นคดีที่มีรายละเอียดเหนือจริงเต็มไปหมด จนชวนให้อดเคลือบแคลงและตั้งข้อสงสัยต่อความโปร่งใสในการดำเนินคดีไม่ได้ เราจะไปดูกันว่า มีสำนวนอะไรบ้างที่ใช้พูดถึงเรื่องที่เราไม่เชื่อและคิดว่าเป็นเรื่องเหลวไหลไร้สาระ ดังนั้น ในสัปดาห์นี้ เราจะไปดูกันว่า มีสำนวนอะไรบ้างที่ใช้พูดถึงเรื่องที่เราไม่เชื่อและคิดว่าเป็นเรื่องเหลวไหลไร้สาระ

‘สะพรึง’ งานแปลจากบทละครภาษาเยอรมันเล่มนี้ เต็มไปด้วยคำถามที่ท้าทายมโนสำนึกของคุณ และเราอยากให้คุณลองหาคำตอบให้ตัวเอง