Author: อธิพงษ์ อมรวงศ์ปีติ

ในภาษาอังกฤษ มีชื่อสัตว์จำนวนไม่น้อยที่ ใช้เป็นนามเรียกชื่อสัตว์ชนิดนั้นๆ ก็ได้ หรือนำมาใช้เป็นกริยาก็ได้

จะหันซ้าย หรือมองขวา เราก็มักเจอร่องรอยของเทพปกรณัมกรีก-โรมัน แทรกซึมอยู่ในแทบทุกวงการ ไม่ว่า คทางูพัน สัญลักษณ์การแพทย์ ซึ่งมาจากคทาของเอสคลิปิอุส, ไวรัสโทรจัน จากม้าไม้เมืองทรอย หรือยานอะพอลโล จากเทพอะพอลโล แม้แต่ในตารางธาตุก็ไม่พ้น

ในภาษาอังกฤษมีหลายสำนวนที่หยิบมาจากวงไพ่ และแต่ละสำนวนเหล่านี้สามารถนำมาใช้กับบริบทการเมืองไทยได้อย่างออกรส

เพื่อเป็นการต้อนรับวันเลือกตั้ง สัปดาห์นี้ เราจะไปดูสำนวนที่เกี่ยวกับการตัดสินใจไม่ได้ ทั้งสำนวนที่หมายถึง ลังเลเลือกไม่ถูก และสำนวนที่พูดถึงสถานการณ์เมื่อเราต้องตัดสินใจแล้ว

cockroach ไม่ได้มาจาก cock ที่แปลว่าไก่ แต่มาจากคำว่า cucaracha ในภาษาสเปนที่หมายถึง แมลงสาบ แต่พอพูดไปพูดมาก็ถูกปรับเสียงให้ใกล้คำที่มีในภาษาอังกฤษ คือคำว่า cock และ roach ที่เป็นชื่อปลาชนิดหนึ่ง จนกลายมาเป็นคำว่า cockroach ในที่สุด

มีสำนวนบางสำนวนที่แลดูไม่เป็นไปตามกฎไวยากรณ์ที่เคยเรียนๆ มา เช่น God bless you! ที่ bless ไม่เติม -es  ที่เป็นแบบนี้ก็เพราะสำนวนเหล่านี้เป็นซากอารยธรรมสิ่งที่เรียกว่า subjunctive mood หรือที่มีชื่อไทยสวยหรูว่า ปริกัลปมาลา

สารพัดคำสบถที่มากับ ass ใช้ในสถานการณ์ไหนบ้าง มีตั้งแต่ด่าทอตัดรำคาญ แซะคนขี้ประจบ บอกให้ใครบางคนออกมาจากกะลา หรือนินทาใครสักคนว่าเจ้าระเบียบเกินไปก็ได้

หากนับตอนนี้ก็ยังมีเวลาอีกมากที่อาจเกิดอะไรไม่คาดฝันในเกมการเลือกตั้ง มาดูกันว่ามีศัพท์ภาษาอังกฤษอะไรที่ใช้อธิบายสถานการณ์แบบนี้ได้บ้าง

มาดูที่มาของศัพท์เกี่ยวกับการเลือกตั้งให้ลึกถึงรากศัพท์ อย่างน้อยก็ให้รู้ว่าเขาเลือกตั้งกันมาแต่ไหนแต่ไร

การสร้างคำแบบ portmantea หรือการจับส่วนประกอบของคำสองคำมาฉีกและรวมร่างกันใหม่ อย่างคำว่า smog ที่มาจากคำว่า smoke ผสมรวมกับเสียงท้ายของคำว่า fog กลายเป็นหมอกควันที่เราเห็นๆ กัน

ภาษาอังกฤษเป็นภาษาช่างยืม แม้กระทั่งจีนก็โดนยืมไปกับเขาด้วย อย่างเรื่องเล่าสนุกๆ ที่เป็นที่มาของกริยา to shanghai หมายถึง การลักพาตัวหรือมอมยาแล้วจับมาเป็นลูกเรือ

เวลาคนพูดว่า “Not too shabby” “Can’t complain” หรือ “I wouldn’t say no” เขาหมายถึงอะไรกันแน่ จะบอกว่าดีหรือไม่ดี ตอบรับหรือปฏิเสธ แล้วทำไมต้องพูดจาให้ดูซับซ้อนสับสนด้วย