Culture

ออร์ฮาน ปามุก—นักเขียนรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมปี 2006 กับนวนิยายเรื่อง ‘หิมะ’ ที่เขาวางเรื่องให้ตัวละครเอกอยู่ในสภาพแวดล้อมของเมืองชายแดนที่ถูกพายุหิมะตัดขาดจากโลกภายนอก ไม่เพียงพลังของธรรมชาติที่กำหนดความเป็นไปในชีวิตของผู้คน แต่มันยังมีส่วนสำคัญในการกำหนดเงื่อนไขทางสังคมและการเมืองของเมืองแห่งนี้อย่างไม่คาดคิด

‘มีม’ (meme) เป็นคำที่บัญญัติขึ้นครั้งแรกในปี 1976 เพื่ออธิบายการถ่ายทอดวัฒนธรรมที่ส่งต่อเป็นทอดๆ แม้ทุกวันนี้ความหมายอาจจะเปลี่ยนไปบ้าง แต่รูปแบบของมันยังคงอยู่ และพรั่งพรูลามไหลไปตามโลกโซเชียลมีเดีย มันมีที่มาทั้งจากภาพสต็อก ภาพศิลปะ ข่าวสาร ไปจนถึง ‘ภาพยนตร์’ ที่ถือเป็นตัวกำเนิด ‘มีมเด็ด’ อันแพร่หลายไม่แพ้กัน

ฉายา ‘รังหมาป่า’ ศูนย์บัญชาการใหญ่ของพรรคนาซีในช่วงสงครามโลกครั้งที่สองนั้น มีที่มาจากความชอบหมาป่าของ ‘ฮิตเลอร์’ ความนิยมเลี้ยงสุนัขของฮิตเลอร์และพลพรรคนาซี—ส่วนหนึ่งก็เพราะมันเป็นสัญลักษณ์ของความภักดี สั่งได้คล้ายทหาร ภายในค่ายกักกันจึงมักมีสุนัขที่ได้รับการเลี้ยงดูอย่างดี ขณะที่อีกฟากของค่ายที่กั้นกลางด้วยรั้วไฟฟ้า คือบริเวณกักกันนักโทษที่ถูกปฏิบัติอย่างต่ำกว่าสัตว์ เพราะถูกตีตราแล้วว่าเป็น ‘มนุษย์ชั้นต่ำ’

ทุกวันนี้ โลกออนไลน์เต็มไปด้วยการถกเถียงร้อนแรงที่บางคนเรียกว่าการ 'ฉอด' ต่างฝ่ายต่างไม่ยอมกัน มาดูกันว่า มีกลไกอะไรอยู่เบื้องหลังการถกเถียงร้อนแรงเหล่านี้ และทำไมมนุษย์เราจึงฉอดกันเก่ง โดยเฉพาะเมื่ออยู่ในโลกออนไลน์

‘ทานิซากิ จุนอิจิโร’ นักเขียนญี่ปุ่นที่เคยได้รับการเสนอชื่อรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมอยู่หลายครั้ง แม้ชื่อของเขาจะไม่ได้เข้าทำเนียบ แต่ผลงานของเขากลับเป็นที่จดจำผ่านกาลเวลาโดดเด่นด้วยพรรณนาโวหาร ละเมียดละไม รุ่มรวยด้วยอารมณ์และถ้อยคำ นอกจากนี้ ความหลงใหลในอิสตรี พิศมัยในเรือนกายและกามราคะ ทั้งความเป็น ‘ทาสแมว’ ของเขา ก็คือแรงขับพลังสร้างสรรค์อันปรากฏในบทประพันธ์ต่างๆ ที่กลายเป็นผลงานระดับ ‘ขึ้นหิ้ง’ จนถึงยุคนี้

คดีของทายาทบริษัทเครื่องดื่มชูกำลังระดับโลก นับเป็นคดีที่มีรายละเอียดเหนือจริงเต็มไปหมด จนชวนให้อดเคลือบแคลงและตั้งข้อสงสัยต่อความโปร่งใสในการดำเนินคดีไม่ได้ เราจะไปดูกันว่า มีสำนวนอะไรบ้างที่ใช้พูดถึงเรื่องที่เราไม่เชื่อและคิดว่าเป็นเรื่องเหลวไหลไร้สาระ ดังนั้น ในสัปดาห์นี้ เราจะไปดูกันว่า มีสำนวนอะไรบ้างที่ใช้พูดถึงเรื่องที่เราไม่เชื่อและคิดว่าเป็นเรื่องเหลวไหลไร้สาระ

‘สะพรึง’ งานแปลจากบทละครภาษาเยอรมันเล่มนี้ เต็มไปด้วยคำถามที่ท้าทายมโนสำนึกของคุณ และเราอยากให้คุณลองหาคำตอบให้ตัวเอง

The List ประจำสัปดาห์นี้ ขอนำเสนอภาพยนตร์ 5 เรื่องที่สำแดงถึง ‘พิษสง’ อันคาดไม่ถึงของเหล่าผู้หญิงล้วนๆ

การเหยียดสีผิวและชาติพันธ์ุ เป็นประเด็นร้อนมาแล้วนับครั้งไม่ถ้วน รวมถึงครั้งล่าสุดในกรณีของจอร์จ ฟลอยด์ #BLACKLIVESMATTER ที่กลายเป็นการจลาจลตามเมืองต่างๆ ในหลายรัฐของสหรัฐอเมริกา นำไปสู่การรื้อถอนรูปปั้นของประธานาธิบดีคนที่ 26 ‘ธีโอดอร์ รูสเวลต์’ ที่สร้างเสร็จตั้งแต่ปี 1940 เพราะถือว่านั่นคือสัญลักษณ์หนึ่งของ ‘การเหยียด’ เพราะขาทั้งสองด้านของรูปปั้นประธานาธิบดีบนหลังม้านั้น เคียงขนาบด้วยรูปปั้นชนเผ่าอินเดียนแดงและแอฟริกัน

เงียบหายไปนานไม่ต่างจากศิลปินทั่วโลก ที่ต้องเลื่อนโชว์ต่างๆ ออกไปในช่วงการกักตัวจากโควิด-19 แต่พอกลับมาปรากฎข่าวคราวอีกทีเมื่อหนึ่งสัปดาห์ที่ผ่านมา ‘เทย์เลอร์ สวิฟต์’ ก็สร้างความฮือฮาด้วยอัลบั้ม ‘folklore’ โดยการปล่อยเพลงจากผลงานชุดล่าสุดนี้ออกมารวดเดียวทั้ง 16 แทร็ค แบบไม่มีการแจ้งเตือนล่วงหน้าหรือการโปรโมตใดๆ ทั้งสิ้น

คนหนุ่มสาว การเรียกร้องประชาธิปไตย และหัวใจของ ‘อิสรชน’ มาจากการรับรู้สภาพความเป็นจริงของสังคม และส่วนหนึ่งก็บ่มเพาะมาจากการอ่านหนังสือที่เปิดโลกทัศน์ของพวกเขาให้กว้างไกล และลึกซึ้งยิ่งขึ้น

กรณีทหารอียิปต์และลูกอุปทูตซูดานที่ไม่ยอมกักตัว ตามมาตรการของประเทศไทย ทำให้มาตรการด้านความปลอดภัยนั้นเจอกับช่องโหว่เข้าแบบเต็มๆ จึงนึกถึงหนังเรื่อง World War Z กับการระบาดของไวรัส และหลักการกักตัว เพราะการกักโรคที่มีประสิทธิภาพนั้นต้องไม่มีข้อยกเว้น