Tag: ปรัชญา

คอลัมน์ When Philo Met Sophia สัปดาห์นี้ชวนอ่านเรื่องราวว่าด้วยความตายผ่านกรอบทฤษฎีและคำอธิบายทางปรัชญาต่างๆ ตั้งแต่ยุคโบราณถึงสมัยใหม่

‘ความปรารถนา’ ในกรอบอธิบายแบบจิตวิเคราะห์เกิดจากความขาดพร่องหรือสิ่งที่ทำให้เราไม่สมบูรณ์ ขณะเดียวกัน มีกรอบคิดที่กล่าวถึงความปรารถนาในอีกแนวทางหนึ่ง ซึ่งเป็นผลิตผลความคิดของ เรเน ฌิราร์ด (René Girard) นักวรรณคดีศึกษาและนักปรัชญาชาวฝรั่งเศส ที่มองว่า ความปรารถนาเกิดขึ้นเพราะมนุษย์พยายามเลียนแบบตามสิ่งที่อยากเป็น

บยุง-ชอล ฮานมองว่า ความ ‘ซ้ำ’ เป็นผลสืบเนื่องจากการเลียนแบบนับเป็นความ ‘แตกต่าง’ เป็นคนละสิ่งกับกระบวนผลิตซ้ำความเหมือน (The Same) และกำลังก่อปัญหาขึ้นในหลายระดับ เพราะโลกที่เราอยู่ ณ เวลานี้พยายามจะขจัด ‘ความแตกต่าง’ และ ‘ความเป็นอื่น’ ออกไป เพียงเพราะความเป็นอื่นนั้นถูกมองใน ‘เชิงลบ’ หรือเป็นสภาวะนิเสธ (Negativity)

ชวนหานิยาม ความหมาย ‘ความสุข’ ในทางปรัชญา

เมื่อ ‘การไม่ลืม’ เปรียบเหมือนเป็นคำสาป เพราะมันทำให้ชีวิตเป็นไปด้วยความยากลำบาก เมื่อรายละเอียดทุกอย่างในชีวิตถมทับเข้ามาในความทรงจำ ก่อนจบลงด้วยการที่กลายสภาพเป็นเฒ่าชราและอำลาจากโลกนี้ไปพร้อมกับความทรงจำอันพิสดาร

หนึ่งในคนที่ปรากฏใน Lives and Opinions of Eminent Philosophers ของไดโอจินิส เลเทียส ที่ผู้เขียนประทับใจหรือตราตรึงอยู่ในความทรงจำ ย่อมหนีไม่พ้นชีวิตของไดโอจินิสแห่งซิโนเป นักปรัชญาผู้มีชีวิตระหว่างปี 404-323 ที่กลายเป็นตัวแทนของลัทธิซินิกหรือแปลตรงตัวได้ว่า ‘ลัทธิเหมือนหมา’

เรื่องราวของ จาโคโม เลโอปาร์ดี เจ้าของแนวคิดนักทุทรรศนนิยม นักมองโลกในแง่ร้าย และนักประพันธ์งานร้อยแก้วที่ดีที่สุดในศตวรรษที่ 19 ผู้โดดเดี่ยว ทว่าส่งอิทธิพลต่อนักคิดรุ่นใหม่ต่อมาอีกนานนับร้อยปี

เวลาที่ใครสักคนพูดว่า “มันเป็นวาทกรรม” เขา/เธอ/พวกเขา/มันหมายความถึงอะไรกันแน่?

เพราะหัวใจถูกสร้างขึ้นมาเพื่อแตกสลาย คือคำพูดที่ถูกใช้เพื่อปลอบประโลมทุกครั้งที่ ‘อกหัก’ แต่จริงหรือไม่ที่หัวใจถูกสร้างขึ้นให้แหลกสลายเสมอ และ ‘อกหัก’ เป็นเรื่องที่มิอาจหลีกเลี่ยงได้

ทบทวนความหมายของชีวิต ผ่านแนวคิดเชิงปรัชญาหลากแขนง และแมวเหมียว สัตว์เลี้ยงตาแป๋วที่ไม่เคยสูญเสียความเป็นตัวเองไป

มองความรักผ่านสายตาของนักปรัชญา Alain Badiou และภาพยนตร์เรื่อง The Lobster ภายใต้แนวคิดที่ว่าความรักกับโรแมนซ์ไม่เคยเป็นเรื่องเดียวกัน และทำไมการปกป้องความรักจากภัยคุกคามจึงเป็นสิ่งจำเป็น

ข่าวเรื่อง AI ที่ชื่อ AlphaStar เล่นเกมวางแผนรบชนะมนุษย์ตั้ง 10 ต่อ 0 เกม นั้น ในแวดวงปัญญาประดิษฐ์ถือว่าเป็นก้าวใหญ่ยิ่งกว่าตอนที่หุ่นยนต์เล่นหมากล้อมชนะเซียนโกะเสียอีก เพราะเกมวางแผนรบซับซ้อนกว่า จึงทำให้เห็นอีกขั้นของการพัฒนา AI ที่ไปไกลกว่ากระดานสี่เหลี่ยม และมีกลไกการคิดเหมือนมนุษย์ยิ่งกว่าเดิม