History

การใช้ ‘โบว์ขาว’ เพื่อแสดงออกถึงความคิด ความเชื่อ ประท้วง ยืนหยัด และประกาศอุดมการณ์บางอย่าง ไม่ได้เพิ่งเกิดขึ้น นี่คือปรากฏการณ์ Awareness Ribbon ที่มีมาแล้วนับร้อยๆ ปี การใช้โบว์ขาว จึงเป็นทั้งสันติวิธีและเชื่อมโยงตัวเองเข้ากับประวัติศาสตร์อย่างเป็นสากลและทรงพลังด้วย

การใช้ ‘โบว์ขาว’ เพื่อแสดงออกถึงความคิด ความเชื่อ ประท้วง ยืนหยัด และประกาศอุดมการณ์บางอย่าง ไม่ได้เพิ่งเกิดขึ้น นี่คือปรากฏการณ์ Awareness Ribbon ที่มีมาแล้วนับร้อยๆ ปี การใช้โบว์ขาว จึงเป็นทั้งสันติวิธีและเชื่อมโยงตัวเองเข้ากับประวัติศาสตร์อย่างเป็นสากลและทรงพลังด้วย

ในยุคที่ ‘ชายเป็นใหญ่’ ผู้หญิงไม่มีสิทธิ์เลือกตั้ง ไม่สามารถเปิดบัญชีธนาคาร และจะประกอบอาชีพอะไรก็ต้องได้รับความเห็นชอบจากผู้เป็นสามีเท่านั้น แต่ ‘ลู อันเดรียส-ซาโลเม’ สาวลูกครึ่งรัสเซียน-เยอรมัน อยู่นอกเหนือกฎเกณฑ์เหล่านั้น นอกจากจะเย้ายวนชวนหลงใหล เธอก็ยังได้รับการยอมรับอย่างหมดใจจากชายชื่อดังทั้งสามคนในยุคนั้น ไม่ว่าฟรีดริช นีตซ์เช ไรเนอร์ มาเรีย ริลเค หรือซิกมุนด์ ฟรอยด์ ด้วยสติปัญญาฉลาดปราดเปรื่อง

ฉายา ‘รังหมาป่า’ ศูนย์บัญชาการใหญ่ของพรรคนาซีในช่วงสงครามโลกครั้งที่สองนั้น มีที่มาจากความชอบหมาป่าของ ‘ฮิตเลอร์’ ความนิยมเลี้ยงสุนัขของฮิตเลอร์และพลพรรคนาซี—ส่วนหนึ่งก็เพราะมันเป็นสัญลักษณ์ของความภักดี สั่งได้คล้ายทหาร ภายในค่ายกักกันจึงมักมีสุนัขที่ได้รับการเลี้ยงดูอย่างดี ขณะที่อีกฟากของค่ายที่กั้นกลางด้วยรั้วไฟฟ้า คือบริเวณกักกันนักโทษที่ถูกปฏิบัติอย่างต่ำกว่าสัตว์ เพราะถูกตีตราแล้วว่าเป็น ‘มนุษย์ชั้นต่ำ’

การเหยียดสีผิวและชาติพันธ์ุ เป็นประเด็นร้อนมาแล้วนับครั้งไม่ถ้วน รวมถึงครั้งล่าสุดในกรณีของจอร์จ ฟลอยด์ #BLACKLIVESMATTER ที่กลายเป็นการจลาจลตามเมืองต่างๆ ในหลายรัฐของสหรัฐอเมริกา นำไปสู่การรื้อถอนรูปปั้นของประธานาธิบดีคนที่ 26 ‘ธีโอดอร์ รูสเวลต์’ ที่สร้างเสร็จตั้งแต่ปี 1940 เพราะถือว่านั่นคือสัญลักษณ์หนึ่งของ ‘การเหยียด’ เพราะขาทั้งสองด้านของรูปปั้นประธานาธิบดีบนหลังม้านั้น เคียงขนาบด้วยรูปปั้นชนเผ่าอินเดียนแดงและแอฟริกัน

ฉากเปิดในภาพยนตร์เรื่อง Saving Private Ryan (1998) กลายเป็นภาพจำ – ทหารอเมริกันนั่งเบียดเสียดกันอยู่ภายในเรือชายฝั่ง ไม่ไกลจากชายหาดนอร์มังดีก่อนที่ทางลาดของเรือจะพับลง ให้เหล่าทหารลงไปลุยน้ำ แล้วเสียงกระสุนปืนก็รัวดัง ในภาพยนตร์ เราจะเห็นไฟแห่งความโกรธเกรี้ยวของทหารเยอรมันมาจากบังเกอร์ขนาดใหญ่รอบชายหาด แต่ในความเป็นจริงแล้วตลอดแนวชายหาดมีเพียงผู้ชายคอยต้านทัพอยู่เพียงคนเดียว ‘ไฮน์ริช ‘ไฮน์’ เซแวร์โลห์’ พลทหารเกณฑ์ชาวเยอรมันวัย 20 ผู้ได้รับฉายา ‘ปีศาจร้ายแห่งโอมาฮา บีช’

ตอนที่ 2 ของ ‘Fishtopia’ พาเราไปพบกับ ‘จอส์ช ไนแลนด์’ เชฟหนุ่มแห่งร้านเซนต์ปีเตอร์ ในเมืองซิดนีย​์ ผู้หลงใหล ‘ปลา’ และนำมาปรุงเป็นอาหารหลากเมนูในแบบ ‘จากเหงือกถึงหาง’ นั่นก็คือการใช้แนวคิด Zero Waste ที่แทบจะไม่ปล่อยให้มีสิ่งใดสูญเปล่า และเป็นนัยแสดงออกถึงความเคารพต่อชีวิตของวัตถุดิบเหล่านั้น

เมื่อครูสาววัย 34 มีเพศสัมพันธ์กับเด็กนักเรียนชายวัย 12 แน่นอนว่า มันผิดจริยธรรม แม้ครูสาวจะถูกกฎหมายดำเนินคดี แต่เมื่อเวลาผ่านไป ทั้งสองยังกลับมาคบหากันอีกจนจัดพิธีแต่งงานเป็นเรื่องเป็นราว และมีลูกด้วยกันสองคน แม้ภายหลังจะหย่าขาดจากกัน แต่ทั้งสองฝ่ายยังคงมีความสัมพันธ์ฉันเพื่อนที่ดี และไม่ขาดตกบกพร่องในการทำหน้าที่พ่อแม่ จวบจนวาระสุดท้ายของชีวิต

ทำไมเลือดธรรมดาๆ ที่เรียกว่า ‘ประจำเดือน’ ถึงถูกมองว่าเป็นมลทินและมีนัยต่ำกว่าเลือดจากส่วนอื่นๆ ไปสำรวจร่วมกันในเชิงประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม ว่าประจำเดือนถูกมองจากสังคมชายเป็นใหญ่อย่างไร

หาก ‘จอห์น เลนนอน’ อดีตเดอะ บีเทิลส์ ยังมีชีวิตอยู่ เขากำลังจะย่างเข้าวัย 80 ปี การถูกสังหารโดย ‘มาร์ก เดวิด แชปแมน’ เมื่อวันที่ 8 ธันวาคม 1980 ยังคงเป็นที่จดจำและช็อกแฟนเพลงทั่วโลก

เท้าเปลือยเปล่าในรถจากัวร์ ชั่วโมงหรรษาระหว่างปาร์ตี้กับคาสิโน สัมพันธ์รักเร่าร้อนและรุงรัง ความฟุ้งเฟ้อเพ้อพก ทั้งหมดนั้นคือโลกของ ‘ฟรองซัวส์ ซากอง’ (Françoise Sagan) นักเขียนชาวฝรั่งเศส ซึ่งทุกอย่างเริ่มต้นขึ้นจากผลงาน ‘Bonjour Tristesse’ (Hello Sadness) ผลงานเบสต์เซลเลอร์ที่มียอดขายทั่วโลกถึงสี่ล้านเล่ม มันนำพาสาว 18 อย่างเธอเข้าสู่ชีวิตหรูหราในแวดวงเจ็ตเส็ตแห่งยุค 1960s-1970s ก่อนจะถึงความพังทลายของชีวิตด้วยยาเสพติด

เคยสงสัยไหมว่า ทำไมคนนั้นคนนี้จึงหล่อสวย ความสวยหล่ออยู่ในสายตาของผู้มองเท่านั้นจริงหรือ? หรือว่ามนุษย์เราวัดความสวยหล่อออกมาได้ ความสวยหล่อมี ‘มาตรฐานสากล’ อยู่หรือเปล่า เราจะมองความสวยหล่ออย่างเป็นวิทยาศาสตร์ได้อย่างไร