Author: สาธิต มนัสสุรกุล

จีนยุคนี้ ‘เล่นใหญ่’ ไปแทบทุกเรื่อง รวมถึงกรณีล่าสุดที่อ้างแผนที่เมื่อทศวรรษ 1940 แสดงแนวเขตกรรมสิทธิ์ด้วยเส้นประ 9 เส้น ซึ่งแนวเส้นที่ว่านี้ครอบคลุมทะเลจีนใต้เกือบทั้งหมด จึงส่งผลต่ออธิปไตยเหนือทรัพยากรนอกชายฝั่งตามสิทธิและพันธะภายใต้กฎหมายระหว่างประเทศของหลายประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

สนธิสัญญาลดอาวุธยุทธศาสตร์ใหม่ (New START) ระหว่างสหรัฐฯ-รัสเซีย ที่เป็นความพยายามควบคุมอาวุธระหว่างมหาอำนาจนิวเคลียร์ทั้งสองมาตั้งแต่ยุคสงครามเย็น กำลังจะหมดอายุในเดือนกุมภาพันธ์ปีหน้า ในการเตรียมเจรจาครั้งใหม่ ทางสหรัฐฯ ดำริจะดึงจีนเข้ามาร่วมเป็นฝ่ายที่สาม เพื่อถ่วงดุลอำนาจ แต่จีนอาจจะไม่เล่นด้วย

จีนประกาศบังคับใช้ ‘กฎหมายความมั่นคงฮ่องกง’ ด้วยข้อกำหนดและบทลงโทษในแต่ละมาตราแบบรุนแรงเต็มที่ อาจกล่าวได้ว่า เสมือนการปิดฉาก ‘หนึ่งประเทศ สองระบบ’ ของฮ่องกงโดยสิ้นเชิง

วาระเฉลิมฉลองวันชาติสหรัฐฯ ในวันที่ 4 กรกฏาคมนี้ จะจัดขึ้น ณ อนุสรณ์สถานแห่งชาติเมาท์รัชมอร์ ในมลรัฐเซาท์ดาโกตา ชนพื้นเมืองอเมริกันนัดชุมนุมเพื่อประท้วงประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ที่จะเดินทางมาเปิดงาน

ไต้หวันประกาศให้ที่พักพิงพร้อมเบี้ยยังชีพแก่นักกิจกรรมชาวฮ่องกง ท่ามกลางข่าวกฎหมายความมั่นคงที่จีนต้องการจะออกในเร็ววันนี้ เพื่อปราบผู้เห็นต่างและส่งตัวมาไต่สวนที่แผ่นดินใหญ่ แม้ประเทศในกลุ่ม G-7 และสหรัฐฯ จะวิตกต่อกฎหมายนี้ก็ตาม

จากการประท้วงเพื่อเรียกร้องความยุติธรรมให้จอร์จ ฟลอยด์ สู่การต่อต้านการเหยียดเชื้อชาติจนเกิดกระแส Black Lives Matter และลุกลามไปสู่การทำลายรูปปั้นของอดีตนักค้าทาส และนักล่าอาณานิคมทั้งในสหรัฐฯ และอังกฤษ

แม้สหรัฐฯ จะออกมาตการกดดันจีนให้เลิกออกกฎหมายความมั่นคงสำหรับฮ่องกง แต่ดูเหมือนจะไม่เป็นผล มีแต่จะทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศทั้งสองตกต่ำลงไปอีก

บ่ายวันนี้ คนฮ่องกงจำนวนมากออกมารวมกันอีกครั้ง เพราะไม่พอใจที่รัฐบาลจีนผลักดันร่างกฎหมายความมั่นคง เพื่อสกัดกั้นขบวนการเรียกร้องประชาธิปไตยในฮ่องกง โดยสภาประชาชนจีนมีวาระพิจารณาร่างกฎหมายนี้ในสัปดาห์หน้า

องค์การอนามัยโลกจะเปิดประชุมสมัชชาในสัปดาห์นี้ รัฐบาลไทเปใช้จังหวะที่นานาชาติชื่นชมผลงานป้องกันโรคระบาด แสดงความจำนงที่จะเข้าร่วมเวทีนี้ ชาติตะวันตกสนับสนุนคำขอของไต้หวัน แต่จีนยังคงกันท่า

คว่ำบาตร เบี้ยวหนี้ เรียกค่าเสียหาย เป็นมาตรการตอบโต้ที่รัฐบาลทรัมป์อาจใช้เล่นงานจีนหลังจากชี้นิ้วโทษปักกิ่งว่าเป็นต้นเหตุทำให้คนอเมริกันเสียชีวิตด้วยไวรัสจ่อหลักแสน นักวิเคราะห์เตือนว่า ถ้าอเมริกาเล่นไม้แข็ง โลกอาจถลำสู่สงครามเย็นรอบใหม่

แม้ว่าเมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา โทรทัศน์เกาหลีเหนือจะรายงานการปรากฏตัวของคิมจองอึน สยบข่าวลือว่าเขาอาจเสียชีวิตแล้ว แต่การถกเถียงเรื่องที่ว่าหากผู้นำเกาหลีเหนือไม่อยู่แล้วจริงๆ ใครจะรับไม้ต่อ หรือแต่ละฝ่ายที่มีส่วนได้ส่วนเสียกับเสถียรภาพบนคาบสมุทรเกาหลี จะรับมืออย่างไร ยังคงมีอยู่

ผู้พิพากษาในฮ่องกงยกย่องมือมีดที่ไล่แทงผู้ประท้วงบาดเจ็บว่าเป็น ‘คนดี’ ที่ยอมรับผิด พร้อมกับเปรียบผู้เรียกร้องประชาธิปไตยว่าเป็นเสมือน ‘กองกำลังก่อการร้าย’ ท่าทีเช่นนี้สร้างความกังขาว่า เมื่อถึงเวลาที่จะต้องพิพากษาคดีที่ฝ่ายต่อต้านรัฐบาลตกเป็นจำเลย ศาลจะมีอคติหรือไม่