Tag: แม่น้ำโขง

‘กาดนัดบ้านแจมป๋อง’ หรือตลาดนัดหมู่บ้านแจมป๋อง ตำบลหล่ายงาว อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย ตั้งอยู่คนละฟากฝั่งโขงกับหมู่บ้านด่าน แขวงบ่อแก้ว เมืองห้วยทราย สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) ที่นี่เป็นจุดผ่อนปรนการค้าขายระหว่างไทย-สปป.ลาว ในทุกเช้าวันพุธ โดยชาวไทยจะขับขี่ยวดยานพาหนะ ส่วนฝั่งสปป.ลาว จะขับเรือข้ามฟากมาแลกเปลี่ยนซื้อขายสินค้าสู่กันและกัน

แม่น้ำโขงเป็นสายน้ำที่มีความหลากหลายทางชีวภาพสูงโดยเฉพาะน้ำโขงตอนล่าง (Lower Mekong Basin) ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ใน 4 ประเทศ คือ ไทย ลาว กัมพูชา และเวียดนาม ซึ่งหล่อเลี้ยงผู้คนมากกว่า 60 ล้านคน มีมูลค่าการทำประมงต่อปีอยู่ที่ 2.3 แสนล้านบาทต่อปี แต่บัดนี้แม่น้ำกำลังตกอยู่ในภาวะป่วย และเขื่อนเป็นตัวการสำคัญในเรื่องนี้

Lost in thought สัปดาห์นี้ ชวนผู้อ่านมาทำความรู้จักหนังสือ ‘ภววิทยาแม่น้ำโขง: เขื่อน น้ำของ และผู้คน’ ซึ่งแปลงมาจากงานวิจัยเชิงมานุษยวิทยาในการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่าง ‘สิ่งไม่มีชีวิต’ อย่างแม่น้ำโขง เขื่อน การไหลของสายน้ำ กับ ‘สิ่งมีชีวิต’ ไม่ว่าจะเป็นมนุษย์ ปลา รวมถึงสัตว์ต่างๆ ที่มีวิถีชีวิตพึ่งพิงกับสายน้ำ

ชวนชมนิทรรศการอัลบั้มภาพถ่ายชุด ‘The Mekong’s Womb’ ผลงานจากช่างภาพอาวุโสฝีมือดีอย่าง สายัณห์ ชื่นอุดมสวัสดิ์

‘หลวงพระบาง’ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว ) คือเมืองที่ได้รับการขึ้นทะเบียนให้เป็นมรดกโลก แต่วันนี้ต้องเผชิญกับสถานการณ์น่าเป็นห่วง เมื่อโครงการก่อสร้าง ‘เขื่อนหลวงพระบาง’ บนแม่น้ำโขง กำลังคืบหน้าไปเรื่อยๆ หากมีการสร้างเขื่อนนี้สำเร็จ มรดกโลกก็อาจพังพินาศลง

จะบอกว่าสองมหาอำนาจ ‘จีน-สหรัฐฯ’ ต่าง ‘ทำศึก’ กันไม่เว้นแต่ละวันก็ว่าได้ ล่าสุด คือ ‘ศึกชิงแม่น้ำโขง’ ผ่านการประชุมกรอบความร่วมมือล้านช้าง-แม่โขง (แอลเอ็มซี) ครั้งที่ 3 ที่จะเกิดขึ้นในวันนี้ (24 สิงหาคม) โดยจีนจะเป็นเจ้าภาพจัดประชุมร่วมกับ 5 ชาติลุ่มแม่น้ำโขง ได้แก่ ไทย เมียนมา ลาว เวียดนาม และกัมพูชา ถือเป็นการรุกหนักของจีนเพื่อขับเบียดสหรัฐฯ ที่เคยดำเนินบทบาทในย่านนี้มาตั้งแต่ยุคสงครามเย็น — ว่าแต่จีนจะตอบได้ไหมว่า ทำไมแม่น้ำโขงจึงขาดแคลนน้ำ ?

เพจ ‘Mekong Voice เสียงจากลำน้ำโขง’ เปิดภาพแม่น้ำโขงที่กลายเป็นลำน้ำใสแจ๋ว ชี้ “นี่ไม่ใช่ความสวยงามแต่คือความวิบัติ” พร้อมอธิบายต่อว่า “การที่น้ำในแม่น้ำโขงสีครามเพราะน้ำใสราวกระจกและสะท้อนแสงจากท้องฟ้า เนื่องจากตะกอนถูกกักไว้เหนือเขื่อน และทำให้น้ำท้ายเขื่อนไม่มีตะกอน สายน้ำที่ไม่มีตะกอน คือสายน้ำที่ไม่มีชีวิต”

เขื่อนไซยะบุรีเป็นเขื่อนไทยทำไทยใช้ ที่อยู่ในลาว ที่ซึ่งกำลังจะกลายเป็นแบตเตอรี่แห่งเอเชีย และเป็นห้องทดลองขนาดใหญ่กลางลุ่มน้ำโขงที่รอการพิสูจน์ว่า ทรัพยากรที่ทุ่มเทไปเพื่อลดกระทบจากเขื่อน จะได้ผลจริงแค่ไหน

เคยสังเกตความแตกต่างไหมครับ เวลาเราเห็นภาพถ่าย หรือดำน้ำลงไปใต้ท้องทะเล เราจะเห็นความสวยงามของปลานานาชนิด เพราะทะเลน้ำใส แต่เราแทบจะไม่เคยมีโอกาสเห็นภาพถ่ายใต้น้ำของปลาในแม่น้ำเลย เพราะความขุ่นของน้ำ จนแทบจะมองอะไรไม่เห็น ปลาน้ำจืดจึงเป็นสัตว์น้ำที่ศึกษายากกว่าปลาทะเล...