ใครบ้างที่ไม่รู้จักแม่น้ำโขง? แม่น้ำที่ได้สมญานามว่าเป็น ‘เส้นเลือดใหญ่ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้’ หล่อเลี้ยงผู้คนกว่า 60 ล้านชีวิต ไหลผ่าน 6 ประเทศ ได้แก่ จีน ลาว เมียนมา ไทย กัมพูชา และไหลลงทะเลที่เวียดนาม นอกจากความอุดมสมบูรณ์ ความหลากหลายของนานาพันธุ์พืชและสัตว์น้ำหลากชนิด วัฒนธรรม ประเพณี ตลอดจนวิถีชีวิตผู้คนริมสองฟากฝั่ง ทั้งการเกษตร การประมง ไปจนถึงการท่องเที่ยว ต่างพึ่งพาแม่น้ำโขงและแม่น้ำสาขาอีกนับพันในการดำรงชีวิต
‘กาดนัดบ้านแจมป๋อง’ หรือตลาดนัดหมู่บ้านแจมป๋อง ตำบลหล่ายงาว อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย ตั้งอยู่คนละฟากฝั่งโขงกับหมู่บ้านด่าน แขวงบ่อแก้ว เมืองห้วยทราย สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) ที่นี่เป็นจุดผ่อนปรนการค้าขายระหว่างไทย-สปป.ลาว ในทุกเช้าวันพุธ โดยชาวไทยจะขับขี่ยวดยานพาหนะ ส่วนฝั่งสปป.ลาว จะขับเรือข้ามฟากมาแลกเปลี่ยนซื้อขายสินค้าสู่กันและกัน
เดิมชุมชนบ้านแจมป๋องเป็นจุดสัญจรของคนในชุมชนและพี่น้องคนลาวแบบไร้ค่าใช้จ่าย พื้นที่ดังกล่าวจึงเต็มไปด้วยประเพณี วัฒนธรรมสองฟากฝั่ง ที่เมื่อยามใดฝั่งไหนมีงานบุญ ทั้งสองฝั่งโขงจะร่วมงานกันเสมอ แม่น้ำที่แบ่งกั้นระหว่างสองเขตแดนจึงมีความสลักสำคัญต่อวิถีชีวิตคนริมโขงเป็นอย่างมาก
กาดนัดแจมป๋องเป็นหนึ่งในภาพสะท้อนความสำคัญของแม่น้ำโขงต่อวิถีชีวิต วัฒนธรรม การเลี้ยงปากท้องของคนสองฟาก ไม่ว่าจะเชื้อชาติหรือศาสนาใด ต่างพึ่งพาสายน้ำอันเป็นเส้นเลือดใหญ่ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ทั้งสิ้น ในตลาดจึงครบครันไปด้วยสินค้าหลากหลาย ตั้งแต่ของใช้ในครัวเรือน ของป่า ปลาแม่น้ำโขง ปลาน้ำห้วย ไก (สาหร่ายน้ำจืด) สินค้าเกษตร พืชผลตามฤดูกาล เช่น หวายขม หวายฝาด เห็ดแก้น พริก จ๊ะค่าน (สะค้าน) หม่าค๊อ หรือผลผลิตการเกษตรที่มีไร่นาติดริมน้ำโขง เช่น ข้าวโพด และข้าว
แผงตลาดเนืองแน่นไปด้วยหอย ปู ปลา พืชผักผลไม้ เนื้อสัตว์ทั้งสดและแปรรูป ตรงจุดผ่อนปรนอัดแน่นไปด้วยร้านค้าขายปลีกขายส่ง เช่น ร้านขายของชำ ร้านอาหารสดอาหารแห้ง ร้านเสื้อผ้า ร้านรองเท้า ร้านเครื่องใช้ไฟฟ้า-เฟอร์นิเจอร์ หรือวัสดุอุปกรณ์ก่อสร้าง
เรือที่พายล่องในแม่น้ำโขงสะท้อนภาพวิถีชีวิตของคนลุ่มน้ำโขง ทั้งการเกษตร การประมง การท่องเที่ยว และการค้าขาย เป็นภาพการเกื้อหนุนแลกเปลี่ยนพึ่งพากันและกันของคนสองฟากฝั่งน้ำ ไทยจับจ่ายของป่าซื้อของสดขายของใช้ในครัวเรือน ลาวขายของป่าค้าของสดซื้อของใช้กลับครัวเรือน
บรรยากาศของตลาดนัดจึงเต็มไปด้วยความครึกครื้น ความเป็นมิตรของคนสองฟากฝั่ง หนึ่งในคนไทยที่มาจับจ่ายใช้สอยบอกกับเราว่า “มาอุดหนุนซื้อของซื้อสินค้าคนลาว มีแต่ของดีๆ ทั้งนั้น คนฝั่งนู้นเขาหาของป่า หาปลาเป็นอาทิตย์เพื่อจะนำมาขายให้เราในวันพุธ”
กาดนัดบ้านแจ๋มป๋องเปิดแผงขายของทุกวันพุธ เริ่มตั้งแต่เวลา 06.00 น. ไปจนถึง 13.00 น. แต่ส่วนใหญ่มักเริ่มค้าขายตั้งแต่ 4 โมงเช้า และตลาดจะวายในช่วง 08.00 น. 
