หากเราลองบันทึกประโยคที่เราเอื้อนเอ่ยในแต่ละวันออกมาประมวลดู มีโอกาสสูงมากที่จะมีคำยืมจากภาษาอังกฤษหลุดมาไม่น้อย (แม้จะไม่ได้เป็นคนพูดไทยคำอังกฤษคำก็ตาม) ทั้งที่ใช้เรียกสิ่งต่างๆ ที่ไม่มีชื่อไทย (เช่น แอปเปิ้ล เฟซบุ๊ก) และการกระทำต่างๆ (เช่น ลิสต์รายชื่อ แคปหน้าจอ)
และหากเราลองนำคำเหล่านี้มากรองอีกที จะพบว่ามีหลายคำที่หน้าตาดูเป็นภาษาอังกฤษก็จริง แต่พอไปใช้กับเจ้าของภาษาแล้วเขากลับไม่เข้าใจ เอ๊ะ ทำไมเราบอกว่าเรื่องนี้พีคมากแล้วเขาทำหน้างง คิ้วขมวดกันเป็นเงื่อนพิรอด
สัปดาห์นี้ เราไปดูกันว่า มีคำศัพท์อะไรบ้างที่เรายืมภาษาอังกฤษมา แต่ใช้ในความหมายต่างจากต้นทางจนเจ้าของภาษาฟังแล้วงง และถ้าจะสื่อความหมายเหล่านี้ให้ชาวต่างชาติเข้าใจ ต้องพูดอย่างไร
Mass – ไม่ชอบวงนี้อะ เราว่าแมสไป
ความหมายที่คนไทยใช้:
เกร่อ ดาษดื่น เป็นที่นิยมหรือรู้จักของคนหมู่มาก
ความหมายในภาษาอังกฤษ:
คำว่า mass ในภาษาอังกฤษ มีหลายความหมาย แถมยังเป็นนามก็ได้ (เช่น the mass of the planet มวลดาวเคราะห์, the mass of clouds หมู่ก้อนเมฆ, the masses มวลชน) เป็นกริยาก็ได้ (เช่น Demonstrators are massing in front of the court. ผู้ชุมนุมเริ่มทยอยมารวมตัวกันหน้าศาล)
แต่ความหมายที่แลดูจะใกล้แบบที่คนไทยใช้ที่สุดเห็นจะเป็นความหมายที่มาจาก mass ที่เป็นคุณศัพท์ ปกติวางเฉพาะหน้าคำนาม (attributive) และแปลว่า เกี่ยวกับมวลชนหรือคนจำนวนมาก ไม่ได้มีความหมายว่า เกร่อ อย่างที่คนไทยใช้ เช่น mass media (สื่อมวลชน), mass production (การผลิตคราวละมากๆ), หรือ weapon of mass destruction (อาวุธอานุภาพทำลายล้างสูง)
คำที่ตรงกับความหมายแบบที่คนไทยใช้:
ถ้าจะพูดว่าเกร่อ คำที่ดูจะใกล้เคียงที่สุดเห็นจะเป็นคำว่า mainstream ที่แปลว่า อยู่ในกระแสหลัก เช่น The band is too mainstream for my liking.
Menu – ข้าวกะเพราเนื้อวากิว อีกหนึ่งเมนูที่คุณไม่ควรพลาด
ความหมายที่คนไทยใช้:
อาหารรายการหนึ่งหรือชนิดหนึ่ง
ความหมายในภาษาอังกฤษจริงๆ:
คำว่า menu ในภาษาอังกฤษ หมายถึง รายการ ถ้าเป็นในร้านอาหารก็คือรายการอาหาร ไม่ใช่แค่อาหารเป็นจานๆ จะใช้หมายถึงรายการอาหารที่เป็นเล่มๆ หรือแผ่นๆ ก็ได้ เช่น Let’s have a look at the menu. (ดูรายการอาหารกัน) หรือประเภทอาหารทั้งหมดที่มีที่ร้าน เช่น What’s on the menu today? (วันนี้ทางร้านมีอะไรให้กินบ้าง)
คำที่ตรงกับความหมายแบบที่คนไทยใช้:
ถ้าต้องการพูดถึงอาหารเป็นประเภทๆ คำที่ปกติจะใช้กันก็คือคำว่า dish เช่น Our stir-fried wagyu beef with holy basil is a dish not to be missed. หรือถ้าจะพูดถึงอาหารที่อยู่ในเมนู ก็อาจจะใช้คำว่า item ก็ได้ เช่น This item on the menu is no longer available. ก็จะหมายถึง อาหารรายการนี้ไม่ได้จำหน่ายแล้ว
ทั้งนี้ ถ้าต้องการเน้นว่าอาหารรายการนั้นเป็นอาหารจานเด็ด มีความวิเศษพิสดาร ก็อาจจะใช้คำว่า delicacy ก็ได้ เช่น Bird’s nest soup is a Chinese delicacy. (ซุปรังนกเป็นอาหารเด็ดของจีน) หรือจะใช้คำว่า specialty ก็ได้หากเป็นอาหารพิเศษของร้านหรือท้องถิ่นนั้นๆ เช่น Pad Thai is their specialty. (ร้านนี้มีผัดไทเป็นจานเด็ด)
Peak – แกรู้มั้ยว่าโจ้เลิกกับจอยไปคบใคร แม่อีจอยเว้ย พีคมาก
ความหมายที่คนไทยใช้:
แรง น่าตกใจ คาดไม่ถึง
ความหมายในภาษาอังกฤษจริงๆ:
ในภาษาอังกฤษ คำว่า peak เป็นได้หลาย part of speech เมื่อเป็นนาม ก็อาจใช้ในความหมายจุดสูงสุด (the peak of his career) หรือยอดเขา (a mountain peak) หรือเมื่อเป็นกริยา ก็จะหมายถึง ขึ้นสู่จุดสูงสุด (Sugar prices peaked in 2008.)
คำนี้ยังใช้เป็นคุณศัพท์ได้อีกด้วย ปกติวางเฉพาะหน้าคำนาม (attributive) หมายถึง ถึงจุดสูงสุด เช่น Valentine’s Day is the peak period for her store. (วันวาเลนไทน์เป็นช่วงที่ร้านขายดีที่สุด) ตรงข้ามกับคำว่า off-peak ที่หมายถึง ช่วงที่คนซาลง ไม่ได้ยุ่งที่สุดหรือมีคนเยอะที่สุด เช่น off-peak seasons (ช่วงที่ไม่ใช่ฤดูท่องเที่ยว)
คำที่ตรงกับความหมายแบบที่คนไทยใช้:
คำในภาษาอังกฤษที่จะอธิบายความหมายของคำว่า พีค แบบที่คนไทยใช้ได้นั้นน่าจะต้องพิจารณาบริบทเป็นสำคัญ หากหมายถึงน่าตกใจมากเพราะความแรง ก็อาจพูดว่า outrageous หรือ scandalous เช่น Do you know who Joe went out with after he broke up with Joy? Joy’s mom! How outrageous/scandalous! หรือถ้าอยากเน้นคาดไม่ถึง ก็อาจจะพูดว่า My jaw dropped! (อ้าปากค้างเลย) หรือ Talk about a plot twist. (จบหักมุมไหมล่ะ) ก็น่าจะได้เช่นกัน
สำหรับสถานการณ์นี้ จะรวมเป็น jaw-droppingly outrageous ก็น่าจะเหมาะดีทีเดียว
Bogie – ขึ้นมาขบวนนี้เลย เราอยู่โบกี้สุดท้าย
ความหมายที่คนไทยใช้:
ตู้รถไฟ
ความหมายในภาษาอังกฤษจริงๆ:
ในภาษาอังกฤษ คำว่า bogie หมายถึง โครงช่วงล่างของรถไฟ ประกอบด้วยล้อและเพลา ช่วยให้ล้อเคลื่อนไปตามส่วนโค้งของรางได้ดีขึ้น ไม่ได้หมายถึงตัวตู้โดยสารด้านบน
คำที่ตรงกับความหมายแบบที่คนไทยใช้:
ตู้โดยสารนี้ ภาษาอังกฤษแบบอเมริกันใช้คำว่า car ส่วนฝั่งบริติชใช้คำว่า carriage ดังนั้น ถ้าจะบอกคนอื่นว่าอยู่ตู้โดยสารสุดท้าย ก็อาจพูดได้ว่า Just get on this train. You’ll find me in the last car/carriage.
Blur – โทษที วันนี้เลยเบลอๆ หน่อย
ความหมายที่คนไทยใช้:
มึนๆ ไม่ค่อยมีสติ ความนึกคิดไม่เฉียบคม
ความหมายในภาษาอังกฤษจริงๆ:
คำว่า blur ในภาษาอังกฤษเป็นได้ทั้งนามและกริยา ความหมายเกี่ยวข้องกับความไม่ชัดเจนหรือเรือนลางทั้งคู่ ถ้าใช้เป็นคำนาม เช่น Everything that happened that day was all a blur. ก็จะหมายถึง เหตุการณ์ทั้งหมดที่เกิดขึ้นวันนั้นตอนนี้จำได้เพียงรางๆ หรือ ถ้าใช้เป็นกริยา เช่น The line between personal life and work life is blurring. ก็จะหมายถึง เส้นแบ่งระหว่างชีวิตส่วนตัวและการงานเริ่มไม่ชัดเจน
คำว่า blur ยังมีรูปคุณศัพท์ blurry หมายถึง เลือนราง ได้ด้วย เช่น These photographs were all blurry. ก็จะหมายถึง ภาพถ่ายไม่ชัดเลยสักรูป
ที่น่าสนใจคือ Oxford English Dictionary ได้บรรจุคำว่า blur ในความหมายที่แปลว่า มึน แบบที่คนไทยและชาวสิงคโปร์ใช้ด้วยแล้ว โดยกำกับไว้ว่าเป็นความหมายที่ใช้ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น หากพูดคำว่า blur กับคนนอกภูมิภาคนี้ ก็มีโอกาสสูงที่คนคนนั้นจะนึกถึงแต่ความเลือนราง
คำที่ตรงกับความหมายแบบที่คนไทยใช้:
หากต้องการอธิบายความมึนเบลอแบบนี้ เราก็อาจใช้คำว่า I’m a bit muddle-headed/scatterbrained today. หรือจะบรรยายว่า I’m feeling out of it/unfocused today. ก็ได้ หรือหากอยากจะเน้นไปที่สมองและความนึกคิด ก็อาจจะพูดว่า My mind is a little foggy today. หรือ My brain seems to be a bit addled today. ก็ได้เช่นกัน
แต่หากต้องการอธิบายความมึนเบลอที่เป็นลักษณะนิสัย ไม่ใช่แค่อาการชั่วคราว เช่น เขาเป็นคนเบลอๆ งงๆ เข้าใจอะไรเชื่องช้า ก็อาจจะพูดว่า He’s a scatterbrain. หรือ He’s a bit ditzy/slow/slow on the uptake.
Short – โดนเครื่องปิ้งขนมปังช็อต
ความหมายที่คนไทยใช้:
ไฟฟ้าดูด
ความหมายในภาษาอังกฤษจริงๆ:
คำว่า short ในภาษาอังกฤษมีความหมายหลากหลายมาก แล้วแต่ว่าใช้เป็นคำประเภทไหน ถ้าใช้เป็นคุณศัพท์ คำนี้ก็จะมีความหมายได้ตั้งแต่สั้น (short hair) เตี้ย (He’s short.) ไปจนถึงเงินขาดมือหรือ “ช็อต” อย่างที่เราพูดกัน (I’m a little short this month.) แต่ถ้าใช้เป็นนาม ก็อาจจะใช้หมายถึงหนังสั้น
ทั้งนี้ คำว่า short นี้ใช้เป็นกริยาได้ด้วย หมายถึง ลัดวงจร เช่น The coffee maker shorted and stopped working. (เครื่องทำกาแฟไฟลัดวงจรแล้วพังไป) ย่อมาจากคำว่า short-circuit ซึ่งเป็นกริยาที่มีความหมายเดียวกัน (คำนามเขียนว่า short circuit แบบไม่มีเครื่องหมายยัติภังค์)
แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ปกติแล้วคำนี้ไม่ได้ใช้อธิบายกรณีที่คนหรือสิ่งมีชีวิตถูกไฟดูดแบบในเพลงทาทายังหรือที่คนไทยส่วนใหญ่ใช้
คำที่ตรงกับความหมายแบบที่คนไทยใช้:
คำในภาษาอังกฤษที่หมายถึงไฟดูด คือคำว่า electrocute หรือ get an electric shock เช่น I got an electric shock from that toaster.
แต่ถ้าถูกช็อตด้วยปืนไฟฟ้าแบบที่ตำรวจบางประเทศใช้ คำว่า taser ก็จะเหมาะกว่า เช่น He was tasered and passed out. หมายถึง เขาถูกช็อตด้วยปืนไฟฟ้าและหมดสติไป
ทั้งนี้ ถ้าพูดถึงการช็อตยุง คำที่ตรงกว่าคือคำว่า zap เช่น With an electric flyswatter in his hand, he zapped any mosquitoes coming near his baby. ก็จะหมายถึงว่า เขาใช้ไม้ช็อตยุงช็อตยุงทุกตัวที่บินมากล้ำกรายลูกของเขา
In – อย่าอินเกิน แค่ละครเองแก
ความหมายที่คนไทยใช้:
มีอารมณ์ร่วม ใส่อารมณ์ สนใจอย่างมาก
ความหมายในภาษาอังกฤษจริงๆ:
ปกติแล้วคำว่า in ในภาษาอังกฤษใช้เป็นบุพบทเป็นหลัก มีความหมายหลากหลาย ใช้บอกสถานที่ก็ได้ เช่น in the room บอกเวลาก็ได้ เช่น in June และความหมายอื่นๆ อีกมากมาย ส่วนถ้าใช้เป็นคุณศัพท์ จะแปลว่า ทันสมัย มาแรง เช่น Purple is in this year. (สีม่วงกำลังมาปีนี้)
แต่แม้ in จะมีความหมายหลากหลายมาก แต่ก็ไม่ได้ใช้ในความหมาย มีอารมณ์ร่วม อย่างที่คนไทยพูดกัน
คำที่ตรงกับความหมายแบบที่คนไทยใช้:
หากจะอธิบายความมีอารมณ์ร่วมเป็นภาษาอังกฤษ ก็อาจจะพูดว่า invested หรือ emotionally invested เช่น Don’t get too invested/emotionally invested. It’s just a TV show. (หรือถ้าผู้ฟังดูหัวเสียเพราะมีอารมณ์ร่วมอย่างในกรณี จะอาจพูดว่า Don’t get all worked up for this. ก็ได้เช่นกัน)
ส่วนถ้าเป็น อิน ในความหมายว่า จดจ่ออยู่กับสิ่งเดียวจนไม่รับรู้สิ่งรอบข้าง เช่น อินกับหนังจนไม่ได้ยินเสียงโทรศัพท์ ก็อาจจะพูดว่า He was so absorbed/engrossed in the movie that he didn’t notice his phone ringing.
แต่ถ้าเกิดใช้คำว่า อิน ในความหมายว่า สนใจหรือคลั่งไคล้เรื่องอะไรมาก เช่น ช่วงนี้เขากำลังอินกับการถ่ายภาพ ก็อาจจะพูดว่า Lately, she’s been particularly passionate about photography. หรือ He’s very much into photography these days.
บรรณานุกรม
- American Heritage Dictionary of the English Language
- Ayto, John. Oxford Dictionary of English Idioms. OUP: Oxford, 2009.
- Brenner, Gail. Webster’s New World American Idiom Handbook. Wiley Publishing: Indianapolis, 2003.
- Cambridge Advanced Learners’ Dictionary
- Longman Dictionary of Contemporary English
- Oxford Advanced Learners’ Dictionary
- Shorter Oxford English Dictionary
