Author: ณิศวร์ฐิตะ ทองน้อย

The Trial of the Chicago 7 (2020) หนังแนว courtroom drama ชั้นเยี่ยม ผลงานการกำกับและเขียนบทของ แอรอน ซอร์คิน (Aaron Sorkin) สร้างจากเหตุการณ์จริงของคดีประท้วงสงครามเวียดนามอันโด่งดังในปี 1968 ปีที่ขบวนการบุปผาชนกำลังเบ่งบาน และสงครามเวียดนามกำลังร้อนระอุ

แมรี เบียร์ด (Mary Beard) นักวิชาการผู้เชี่ยวชาญด้านอารยธรรมกรีก-โรมันโบราณ ผู้เขียนหนังสือ ผู้หญิง | อำนาจ (Women & Power : A Manifesto) จะพาเราย้อนเวลากลับไปสำรวจตัวอย่างอันหลากหลายที่ผู้หญิงถูก ‘ริบเสียง’ และ ‘ริบอำนาจ’ ด้วยวิธีการต่างๆ ตั้งแต่ที่ปรากฏในตำนานเทพปกรณัม บทละครกรีกโบราณ งานศิลปะ วรรณกรรมชิ้นสำคัญ เรื่อยมาจนถึงภาพตัดต่อและข้อความโจมตีเพศหญิงในสื่อสังคมออนไลน์ยุคปัจจุบัน

บีเลิฟด์ ถูกเขียนขึ้นโดยนำเค้าโครงมาจากเหตุการณ์จริงที่เกิดขึ้นในประวัติศาสตร์การค้าทาสของอเมริกา ในปี ค.ศ. 1856

‘ห้องของโจวันนี’ นวนิยายชิ้นเอกของ เจมส์ บอลด์วิน นักเขียนแอฟริกัน-อเมริกัน พาเราไปสำรวจการก้าวผ่านช่วงวัยของเด็กหนุ่มที่กำลังกลายเป็นชายหนุ่ม ความสับสน ความเปราะบาง การเติบโต และการแสวงหาอัตลักษณ์ของปัจเจกบุคคล ผู้เขียนใช้อัตลักษณ์ทางเพศที่เลื่อนไหลของตัวเอก เป็นกรอบในการตั้งคำถามถึงความสัมพันธ์ระหว่างตัวเขากับผู้คนและสังคม รวมไปถึงการปฏิเสธและยอมรับตัวตนของตัวเอง

ออร์ฮาน ปามุก—นักเขียนรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมปี 2006 กับนวนิยายเรื่อง ‘หิมะ’ ที่เขาวางเรื่องให้ตัวละครเอกอยู่ในสภาพแวดล้อมของเมืองชายแดนที่ถูกพายุหิมะตัดขาดจากโลกภายนอก ไม่เพียงพลังของธรรมชาติที่กำหนดความเป็นไปในชีวิตของผู้คน แต่มันยังมีส่วนสำคัญในการกำหนดเงื่อนไขทางสังคมและการเมืองของเมืองแห่งนี้อย่างไม่คาดคิด

จากผลงานเรื่องแรก ‘เทพเจ้าแห่งสิ่งเล็กๆ’ (The God of Small Things) ของ ‘อรุณธตี รอย’ ที่ได้รับรางวัล Booker Prize ในปี 1997 ผ่านไปถึงยี่สิบปีกว่าเราจะได้อ่าน ‘กระทรวงสุขสุดๆ’ (The Ministry of Utmost Happiness) นวนิยายเล่มที่สองของเธอ

เลส (Less) เขียนโดย Andrew Sean Greer นี่คือนิยายที่ว่าด้วยเรื่องราวอกหักรักคุดของนักเขียนเกย์วัย 49 จากประเทศโลกที่หนึ่งหรือ? ก็อาจใช่ แต่เรื่องราวอกหักรักคุดระหว่างเลสกับเฟรดดี้ก็เปรียบได้เพียงประตูบานหนึ่งในหลายๆ บานที่เปิดออกไปสู่ห้องหับหลากหลายที่รวมกันเป็นชีวิตของเขาเท่านั้น

ดวงตาสีฟ้าสุดฟ้า (The Bluest Eye) โดยโทนี มอร์ริสัน (Toni Morrison) นักเขียนหญิงผิวดำเจ้าของรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรม เขียนขึ้นเพื่อทวงคืนพื้นที่ทางสุนทรียศาสตร์และอำนาจในการนิยาม ‘ความงาม’ ซึ่งถูกยึดครองโดยคนผิวขาวมาช้านาน พร้อมทั้งวิพากษ์การเหยียดสีผิวอย่างร้ายกาจ

สิ่งที่ทำให้ ‘อย่าไปไหน’ ของ มาร์กาเร็ต มัซซันตีนี ไปไกลกว่าการวิพากษ์ชำแหละความเป็นชายอย่างที่มักจะพบได้ทั่วไปก็คือ แทนที่น้ำเสียงหรือเสียงสะท้อนในการวิพากษ์จะมาจากฝั่งที่ถือข้างความคิดแบบสตรีนิยม (feminism) โดยตรง ผู้เขียนกลับเลือกที่จะใช้เสียงเล่าและมุมมองของความเป็นชายเพื่อวิพากษ์ความเป็นชายเอง

นิยายเรื่อง ‘ผมเรียกเขาว่าเน็กไท’ โดย มิเลนา มิชิโกะ ฟลาชาร์ เปิดประตูพาเราเข้าไปสำรวจโลกของฮิกิโกะโมริผ่านมิตรภาพของคนสองวัย เรื่องเล่าและบทสนทนาที่ค่อยๆ เปลือยความลับ เปิดปากแผล และความพยายามปลดปล่อยตัวเองจากความรู้สึกผิดที่กัดกินชีวิตของแต่ละคน

‘อาทิตย์สิ้นแสง’ สำหรับดะไซ โอซามุ อาจเป็นได้ทั้งคุณค่าแบบเดิมที่ดับสูญไปตลอดกาลเพราะไม่อาจปรับตัวรับ ‘แสง’ ใหม่ ๆ และอาจหมายถึงความทอดอาลัยสิ้นหวังของผู้ที่ไม่เชื่อว่าตนจะจรัสแสงอีกครั้งได้ ผู้หัวเราะเยาะอาทิตย์ดวงใหม่ และร่ำไห้โหยหาอาทิตย์ดวงเดิม

อีธาน โฟรม (Ethan Frome) นวนิยายโดย อีดิธ วอร์ตัน (Edith Wharton) ดูเหมือนว่าตัวเอกจะถูกแช่แข็งอยู่กับชะตากรรมอย่างไม่อาจขยับเขยื้อนไปไหนได้ แต่นี่เป็นเพียงดูเหมือนว่าเท่านั้น