บางครั้งหนี้และกระบวนการสร้างหนี้ คือปัจจัยสำคัญในระบบเศรษฐกิจสมัยใหม่ เมื่อบางพื้นที่กลายเป็นแหล่งผลิตสินค้าขนาดใหญ่ เกษตรกรในฐานะปัจเจกบุคคลย่อมถูกบีบบังคับให้ต้องปรับตัว เสริมสร้างประสิทธิภาพ เพิ่มศักยภาพให้ตนเองไปถูกตัดขาดจากตลาด และก็ตามมาด้วยกระบวนการสร้างหนี้