1
การรุกรานยูเครนของรัสเซีย สร้างความสั่นสะเทือนให้กับโลกใบนี้อย่างยิ่ง วลาดีมีร์ ปูติน ผู้นำรัสเซียคงไม่คิดว่าคนยูเครนจะรวมใจเป็นหนึ่ง ต่อสู้ทรหดไม่ยอมแพ้ถึงเพียงนี้ ขณะที่ทั่วโลกพร้อมใจต่อต้านสงคราม สนับสนุนยูเครนและสันติภาพ มันทำให้เกิดแรงตีกลับไปยังรัสเซียยิ่งกว่าเดิม
ตัวปูตินเองนั้น เขาเผชิญแรงกดดันทั้งจากทั่วโลกและจากในประเทศตัวเอง เรื่องราวของการรุกรานยูเครนโดยรัสเซียจะถูกตรวจสอบเล่าขานจากคนทั้งโลกมากมาย ท่ามกลางความสงสัยว่าอะไรคือแรงปัจจัยที่ทำให้ปูตินตัดสินใจแบบนี้
แต่ไม่ว่าปูตินจะตัดสินใจอะไรลงไป เขาไม่ได้ทำคนเดียว ปูตินมีลิ่วล้อที่ช่วยสนับสนุน ก่อนที่โลกจะเห็นความเลวร้ายของปูตินในวันนี้ ตัวเขาและขุนพลข้างกายได้ดำเนินการเขย่าโลกมาหลายปีแล้ว หากอยากรู้จักปูตินอย่างถ่องแท้ การทำความเข้าใจขุนพลข้างกายของเขาก็น่าสนใจไม่ใช่น้อย
นี่คือเรื่องราวของ 5 ขุนพลข้างกายพระเจ้าซาร์องค์ใหม่ คนที่ถูกชาติตะวันตกคว่ำบาตร ขึ้นบัญชีในฐานะผู้มีส่วนร่วมสร้างความตึงเครียดให้กับโลกใบนี้ พวกเขามีหน้าที่ มีอำนาจ มีบทบาทให้เคลื่อนไหว ดูเหมือนจะเป็นอิสระ แต่เป็นหนึ่งเดียว นั่นก็คือ ‘จงรักภักดีต่อวลาดีมีร์ ปูติน’
มันเป็นปรัชญาอุดมการณ์คำขาดสำคัญที่ 5 ขุนพลจดจำท่องไว้ในใจเสมอ
2
พลเอก เซอร์เกย์ ไชย์โก (Sergei Shoigu) เริ่มต้นชีวิตในฐานะพลเรือน เขาไม่ได้จบทางด้านโรงเรียนทหาร แต่ร่ำเรียนมาทางวิศวกรรมศาสตร์ ตัวนายพลคนนี้ เกิดในชุมชนศาสนาพุทธที่ตั้งอยู่ในรัสเซีย แต่เขายืนยันว่าตัวเองเปลี่ยนมานับถือศาสนาคริสต์ นิกายออร์โธดอกซ์นานแล้ว
ตัวเซอร์เกย์ไต่เต้าตัวเองในระบบพรรคคอมมิวนิสต์ สมัยสหภาพโซเวียต แต่เมื่อมหาอำนาจล่มสลาย กลายสภาพเป็นรัสเซีย เกียรติภูมิชาติตกต่ำ แต่ตัวเซอร์เกย์ก็ยังทำงานรับใช้ประเทศเรื่อยมา จนผลงานเตะตาปูติน
ในเวลาต่อมาเขาได้ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีกลาโหมโดยที่ไม่เคยเป็นทหารมาก่อน แต่ได้รับยศพลเอกจากปูตินที่แต่งตั้งให้ ผลงานของเซอร์เกย์สมัยเป็นพลเรือนนั้นไม่ธรรมดา เขามีชื่อเสียงด้านการจัดการปัญหาอย่างทรงประสิทธิภาพ สามารถรับมือปัญหาภัยธรรมชาติได้อย่างทันท่วงที
อย่างไรก็ดี ในช่วงที่มีปัญหาไฟไหม้ป่าจนมีคนเสียชีวิต ทรัพย์สินเสียหายอย่างมาก ตัวเซอร์เกย์ก็ถูกวิจารณ์ เขาออกมาตอบโต้ว่า หน่วยงานที่เขากำกับดูแลไม่ใช่ผู้รับผิดชอบในความผิดพลาดครั้งนี้
ยิ่งเติบโตทางการเมืองในพรรคการเมืองของปูติน ในหน้าที่การงานนี่คือชายที่ซื่อสัตย์ต่อพระเจ้าซาร์องค์ใหม่อย่างมาก เมื่อรัฐมนตรีกลาโหมคนเก่าของปูตินมีข่าวฉาวเรื่องคอร์รัปชันทุจริต เซอร์เกย์ก็ก้าวเข้าสู่ตำแหน่งอย่างยิ่งใหญ่ กลายเป็นคนใกล้ชิดสำคัญทันที
เมื่อเข้าคุมกลาโหม เซอร์เกย์ยกระดับกองทัพรัสเซียให้ทรงประสิทธิภาพมากขึ้น เขาเพิ่มเงินเดือนทหาร ขายอาวุธให้ชาติพันธมิตรอำนาจนิยม ไม่เพียงเท่านั้น นี่คือคนที่วางแผนการนำกำลังไม่ทราบฝ่าย (ซึ่งรัสเซียหนุนหลัง) บุกไครเมียของยูเครน เมื่อปี 2014 เขามีส่วนร่วมในการออกแบบกลศึกยุคใหม่ ที่ผสมผสานระหว่างกองทัพ ยุทธศาสตร์ทหาร และการคุกคาม ลวงหลอก ตลบตะแลงมากมาย
แน่นอนศึกยูเครนครั้งนี้ เซอร์เกย์ก็มีส่วนร่วมด้วย เขาเป็นทั้งมิตรและลูกน้องที่ปูตินชอบอย่างมาก ท่ามกลางข่าวลือจากโลกตะวันตกที่กล่าวถึงทรัพย์สินจำนวนมหาศาลที่รัฐมนตรีกลาโหมคนนี้มี รวมถึงข้อหาอาชญากรสงคราม หลังมีส่วนในปฏิบัติการทหารในซีเรียที่สังหารคนเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะการถล่มเป้าหมาย ที่ไม่สนว่าจะมีทหารหรือพลเรือนอยู่หรือไม่
ที่ลืมไม่ได้คือ เขามีบทบาทในการปลุกเร้าให้รัสเซียบุกจู่โจมยูเครน นี่คือชายที่ยืนองอาจแล้วพูดโจมตีขบวนการชาตินิยมยูเครนโดยไม่สนข้อเท็จจริง
นี่คือชายที่ขับเคลื่อนกองทัพให้พระเจ้าซาร์องค์ใหม่นี้เอง
3
แอนตอน ไวโน (Anton Vaino) หัวหน้าคณะบริหารประธานาธิบดี ว่ากันว่าหากคุณอยากรู้ว่า ปูตินจะทำอะไรในวันนี้ ที่ไหน เวลาใด แอนตอนคือคนที่ให้ข้อมูลได้อย่างถูกต้องครบถ้วนที่สุด ตอนก้าวเข้ามาดำรงตำแหน่ง ทุกคนต่างเลิกคิ้วสงสัยว่าชายคนนี้เป็นใคร
แอนตอนถือเป็นคนรุ่นใหม่ที่เชื่อฟังปูตินแบบจงรักภักดีสุดๆ นี่คือชายที่ผ่านงานรัฐการในประเทศมาอย่างต่อเนื่อง เคยไปเป็นเจ้าหน้าที่ทูตในญี่ปุ่น เขาใกล้ชิดปูตินถึงขนาดเคยกางร่มให้ประธานาธิบดีระหว่างฝนตกด้วย
การก้าวเข้ามาดำรงตำแหน่งถือเป็นเรื่องฮือฮา เพราะผู้อยู่ในตำแหน่งนี้เดิมคือเพื่อนสนิทลูกน้องคู่ใจของปูตินมากว่า 10 ปี ก่อนตกกระป๋องไป ว่ากันว่าปูตินต้องการเสริมภาพลักษณ์ ให้คนรุ่นใหม่ได้ใกล้ชิดศูนย์กลางอำนาจมากขึ้น
อย่างไรก็ดี ตัวแอนตอนนั้น เคยเขียนทฤษฎีทุนนิยมแห่งโลกอนาคต ซึ่งสร้างความงงงวยให้กับคนจำนวนมาก เพราะไม่มีใครเข้าใจว่าหมายถึงอะไร แต่มันสอดรับกับการคุมความคิดคนรัสเซีย ทั้งทางเศรษฐกิจและการเมือง ซึ่งเป็นสิ่งที่สร้างความน่าสนใจให้กับชนชั้นปกครองของรัสเซีย โดยเฉพาะปูตินอย่างมาก
แท้จริงแล้วตัวแอนตอนมีประวัติน้อยมาก ไม่เป็นที่รู้จัก แต่ก็สามารถกระโดดพรวดมาถึงจุดนี้ได้อย่างเหลือเชื่อ ไม่นับทรัพย์สินที่มีผู้รวบรวมข้อมูลว่า เขาร่ำรวยมหาศาล เป็นเจ้าของอพาร์ตเมนต์หรูๆ มากมาย
บางทีนี่อาจเป็นรางวัลแห่งการจงรักภักดีต่อปูตินก็เป็นได้
4
มาเรีย ซักฮาโรวา (Maria Zakharova) เจ้าหน้าที่กระทรวงการต่างประเทศ พ่วงตำแหน่งโฆษก นี่คือหญิงสาวที่ออกมาโจมตีทำเนียบขาว สหรัฐอเมริกา ที่กล่าวหาว่ารัสเซียจะบุกยูเครน โดยย้ำว่าชาติตะวันตกต่างหากที่ต้องการสงคราม และอเมริกาตื่นตูมเกินไปเรื่องการรุกราน นี่คือผู้หญิงที่ขู่ฟินแลนด์และสวีเดนว่า หากไปเข้าร่วมเป็นสมาชิกองค์การสนธิสัญญาป้องกันแอตแลนติกเหนือ หรือนาโต้ จะเจอกับความเลวร้ายทั้งทางการเมืองและการทหาร
นับเป็นการแสดงความเห็นทางการทูตที่ฉีกทุกตำราที่ใช้สอนกันในปัจจุบัน
จุดเด่นการแถลงข่าวของเธอ คือ ความก้าวร้าว ดุดัน เป็นที่นิยมแก่คนรัสเซียที่ชอบปูตินอย่างมาก คลิปการแถลงข่าวของมาเรียมีคนดูเยอะ ที่สำคัญ หลายครั้งเธอแถลงข่าวแบบสอนสั่งนักข่าวว่าจะต้องเขียนข่าวอย่างไรด้วย นับเป็นโฆษกที่ทำงานกับสื่อมวลชนได้แปลกประหลาดที่สุดในโลก แต่มันก็ทำให้คนนึกถึงบรรยากาศกลิ่นอายการแถลงข่าวของสหภาพโซเวียต ภายใต้ระบอบคอมมิวนิสต์ ที่โฆษกมีหน้าที่พูด นักข่าวมีหน้าที่จด และเอาเรื่องราวไปเขียนข่าว การถามไม่ใช่หน้าที่
คนรัสเซียแทบจะเห็นหน้าเธอบ่อยมาก คนใกล้ชิดย้ำว่า มาเรียชอบงานที่ทำสุดๆ หลายครั้งเธอปล่อยมุขตลกที่แสดงถึงการต่อต้านยิว หลายคราเธอข่มขู่นักข่าวขณะตั้งคำถาม แต่ไม่ว่าเธอจะทำอะไร นี่คือหญิงสาวที่เป็นกระบอกเสียงที่ปูตินพอใจอย่างมาก
เทคนิคอีกอย่างที่มาเรียชอบใช้ คือการเบี่ยงประเด็นในการตอบคำถาม ซึ่งเธอทำได้เป็นอย่างดี ไม่ว่าจะโยนกลับความบ้าคลั่งสงครามไปให้ชาติตะวันตกแทน ที่สำคัญหลักสูตรการทูตไม่ใช่สิ่งที่เธอยึดถือ ถ้าพูดแล้วมันแสดงพลานุภาพของรัสเซีย เธอจะทำ ไม่ว่าจะเป็นการข่มขู่คนยูเครนว่าจะฟังเธอพูด หรือจะฟังเสียงมิสไซล์ถล่มยูเครนแทน ไม่ว่าจะโจมตีอเมริกา โดยไม่สนหลักความสัมพันธ์ระหว่างประเทศใดๆ ทั้งสิ้น
จากประวัติของเธอนั้น มาเรียโตมากับครอบครัวนักการทูต ใช้ชีวิตวัยเด็กที่จีน ขณะพ่อเป็นทูตที่นั่น ช่วงที่สหภาพโซเวียตล่มสลาย ครอบครัวเธอได้รับความยากลำบากสุดๆ นี่อาจจะเป็นบาดแผลและความทรงจำร่วมระหว่างเธอกับปูติน อาณาจักรชาติอันเป็นที่รักอยู่ในคราวตกต่ำ การกู้เกียรติภูมิชาติคืนเป็นหนทางจำเป็น และไม่ต้องสนว่าจะใช้วิธีการแบบใด ขอให้สำเร็จเป็นพอ
แม้หลายครั้งการพูดโต้ตอบของเธออาจดูตลกไม่เป็นเหตุผลในสายตาชาวโลก แต่คนใกล้ชิดเธอย้ำเสมอว่า อย่าคิดว่าเธอโง่เด็ดขาด เธอรู้ตัวเองดี และเธอมีเส้นแบ่งบางๆ หากใครก้าวข้ามล้ำมา จะต้องถูกโต้กลับด้วยความเกรี้ยวกราดอย่างแน่นอน
คนที่พบมาเรียยืนยันว่า นี่คือหญิงสาวที่ถ้าคุณไม่ชอบสุดๆ ก็เกลียดไปเลย
5
มาร์การิตา ซีโมนยัน (Margarita Simonyan) บก.ข่าวช่องสถานีโทรทัศน์ RT ซึ่งก่อตั้งมาในปี 2005 หน้าที่คือสนับสนุนผลักดันมุมมองของรัสเซียในสายตาชาวโลก และตัวหญิงสาวบก.คนนี้ คือผู้ที่คอยกำกับความจริง ควบคุมกลไกข่าว และผลิตโฆษณาชวนเชื่อ สร้างภาพลักษณ์ในแง่ดีให้กับรัสเซีย ด้วยข้อความสุดหรู เป็นกระบอกเสียงให้กับเครมลิน
บก.รายนี้มีส่วนในการสร้างเรื่องโกหกปรากฏผ่านสื่อ ไม่ว่าจะเป็นการประท้วงของคนยูเครน ที่อ้างว่าจะนำไปสู่สงคราม ความยากจน และการขึ้นมามีอำนาจของพวกขวาจัด
มาร์การิตาเรียนจบมาทางด้านวารสารศาสตร์ และเธอก็ใช้มันได้อย่างทรงประสิทธิภาพ ติดอาวุธทางปัญญาให้กับช่อง RT เรียกได้ว่าเป็นขุมกำลังที่ปั่นข่าว สร้างโฆษณาชวนเชื่อให้กับรัสเซีย หรือผู้นำปูตินได้อย่างน่าประทับใจมาก (เพราะพระเจ้าซาร์องค์ใหม่ตั้งเธอเป็น บก.ใหญ่กับมือ)
หน้าที่หลักของเธอคือการผลิตข่าว ครั้งที่มีการประท้วงต่อต้านรัฐบาลเบลารุส RT ได้ส่งนักข่าวไปรายงานสถานการณ์ความวุ่นวาย สร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้แก่รัฐบาลเบลารุส สร้างความชอบธรรมในการปราบปรามผู้ประท้วง นี่นับเป็นกระบอกเสียงโฆษณาชวนเชื่อสุดทรงพลังแห่งยุคสมัยใหม่ ที่ไม่ได้มาทื่อๆ แบบในอดีต แต่มีทรัพยากรเงินฉีดสนับสนุนเพื่อกล่อมเกลาคนทั้งโลก
ผลงานของเธอดีหรือไม่ดี วัดจากมาร์การิตาคือหนึ่งในคนที่ถูกคว่ำบาตรจากชาติตะวันตก ดังนั้นคงจะพอตอบได้ว่าฝีมือเก่งกาจถูกใจปูตินแค่ไหน
6
เยฟกินี พรีโกเชน (Yevgeny Prigozhin) มีวัยเด็กที่ปวดร้าว เขาติดคุกหลังก่อเหตุลักทรัพย์ ในช่วงวัยรุ่นก็ลักขโมย ทำทุกอย่างที่เกี่ยวข้องกับสิ่งผิดกฎหมาย ไม่ว่าจะคุมโสเภณีตามซ่อง หลังติดคุกมา 9 ปีก็ถูกปล่อยตัว ชายหนุ่มเริ่มทำธุรกิจร้านอาหาร ซึ่งทุกอย่างเป็นไปด้วยดีอย่างมาก เพราะเป็นที่ซ่องสุมของชนชั้นนำในเมืองเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กและอาชญากรในเมือง
ที่ร้านอาหารแห่งนี้ เยฟกินีได้พบกับนักการเมืองดาวรุ่งชายผู้มีดวงตาอันน่าพิศวงและทรงพลัง วลาดีมีร์ ปูติน ในเวลาไม่นาน เยฟกินีก็ขยายธุรกิจร้านอาหาร ให้บริการในโรงเรียนรัฐบาลและค่ายทหาร
ด้วยหัวคิดที่ทันสมัย เยฟกินีถูกเรียกขานว่าพ่อครัวของปูติน เขาเป็นคนแรกที่ก่อตั้งสำนักข่าวเพื่อเป็นกระบอกเสียงให้รัสเซีย ก่อนช่อง RT ด้วยซ้ำ
เยฟกินีก่อตั้งพวกไอโอ จ่ายเงิน จ้างโพสต์ถล่มเกลื่อนโลกออนไลน์ ที่สำคัญ คนที่ติดคุกไม่ลืมความเหี้ยมโหดได้ เขามีส่วนฆ่าคน สังหารศัตรูทางการเมืองที่ขวางทางเดินนาย… ปูตินให้สิ้นซาก ยังไม่นับบทบาททางธุรกิจที่ทรงพลัง แม้จะไม่มีตำแหน่งในรัฐบาล แต่ก็ถือเป็นบุคคลวงในที่มีอำนาจและความใกล้ชิดปูตินอย่างมาก
ที่สำคัญเยฟกินีมีส่วนในการก่อตั้งบริษัททหารรับจ้าง ที่ถูกส่งไปรบในแอฟริกา ซีเรีย และยูเครน ไม่เพียงเท่านั้น เขายังมีส่วนในการปั่นข่าวปลอม แทรกแซงการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาด้วย
ชื่อของเขาคือคนที่ถูกโลกตะวันตกขึ้นบัญชีดำคว่ำบาตรมานานแล้ว แต่การรุกรานยูเครนรอบล่าสุดนี้ ไม่เพียงเยฟกินีเท่านั้นที่ถูกจับตามอง แต่คนในครอบครัวเขาทั้งหมดล้วนถูกเพ่งเล็งด้วย
นี่คือชายที่ออกจากคุก เริ่มธุรกิจร้านอาหาร ดูเหมือนต้นฉบับมาเฟียอย่างแท้จริง แต่โชคชะตาทำให้ได้รู้จักและรับใช้พระเจ้าซาร์องค์ใหม่ด้วยความจงรักภักดีอย่างที่สุด เพื่อความภาคภูมิใจของรัสเซีย
7
แท้จริงแล้วผู้ใกล้ชิดปูตินทั้งหมดมีมากกว่า 5 คน เพราะเครือข่ายของพระเจ้าซาร์องค์ใหม่ใช้เวลาสร้าง ปลูกฝังอย่างยาวนาน มีคนมากหน้าหลายตา หลายคนถูกเด็ดถูกเขี่ย หลายคนถูกดันขึ้นมา หลายคนยังคงได้รับความไว้เนื้อเชื่อใจ แต่หลายคนจากลา
นี่คือเครือข่ายสำคัญที่ชี้ให้เห็นว่า รัสเซียยุคสมัยนี้ หาใช่รัฐเผด็จการอำนาจนิยมกระจอกๆ ทื่อๆ อีกแล้ว แต่พวกเขามีความครบครัน หากเป็นศัตรูต่อชาติตะวันตก ก็ถือเป็นศัตรูสุดน่าเกรงขาม แค่ขุนพลข้างกาย 5 คนของปูติน ก็พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่าไม่ธรรมดา ทุกคนทำงานรับใช้ปูตินด้วยเป้าหมายเดียวกัน
นั่นคือการกู้เกียรติยศของประเทศ ที่แม้จะแลกมาด้วยชีวิตและความตายของคนจำนวนมาก พวกเขาก็ยอมทำ เพราะพวกเขายอมรุ่งและพร้อมร่วงไปด้วยกันทั้งแผงอำนาจ
จากนี้ไป รัสเซียจะยังคงยิ่งใหญ่ภายใต้ปูติน หรือจบสิ้นยุคสมัยเพียงเท่านี้
บางทีการรุกรานยูเครน และบทสรุปของเรื่องนี้ อาจเป็นคำตอบแห่งคำถามก็เป็นได้
อ้างอิง
https://www.spisok-putina.org/en/personas/shoigu/
https://www.globalsecurity.org/military/world/russia/shoigu.htm
https://www.spisok-putina.org/en/personas/vaino/
https://www.bbc.com/news/world-europe-37109169
https://www.spisok-putina.org/en/personas/simonyan-2/
https://www.spisok-putina.org/en/personas/prigozhin-2/
https://www.nytimes.com/2016/08/13/world/europe/sergei-ivanov-putin-
Tags: Russia, Vladimir Putin, รัสเซีย, วลาดีมีร์ ปูติน, The Politician in Crime
