ขอโทษด้วยแล้วกัน: ศัพท์ว่าด้วยการทำอะไรพอเป็นพิธี

หากจะมีวาทะอะไรสักอย่างที่คนพูดถึงกันในช่วงสัปดาห์ที่ผ่าน ก็เห็นจะหนีไม่พ้นคำขอโทษจากนายกรัฐมนตรี “ขอโทษพี่น้องประชาชนคนไทยด้วยแล้วกัน” ไม่ใช่แค่เพราะนานทีๆ จะได้ยินคำขอโทษหลุดออกจากปากท่านผู้นำ แต่เพราะคำขอโทษนี้ลงท้ายว่า “ด้วยแล้วกัน” ซึ่งหลายคนฟังแล้วอดสงสัยไม่ได้ว่า สรุป—ตั้งใจขอโทษหรือเปล่า

ในสัปดาห์นี้ เราจะไปดูกันว่า เราพูดถึงคำขอโทษแบบส่งๆ ได้อย่างไรบ้างในภาษาอังกฤษ

[1]

ลูกทูตจากประเทศซูดานตรวจพบเชื้อโควิด-19
แต่เดินทางจากสนามบินไปพักในคอนโดมิเนียมกลางเมือง
ที่มีผู้อาศัยด้วยอยู่หลายสิบ

ขอโทษด้วยแล้วกัน

A half-assed apology*

ขอโทษส่งๆ 

*บ้างก็บอกว่าคำนี้เสียงเพี้ยนมาจาก haphazard ที่แปลว่า สุ่ม แต่บ้างก็บอกว่า มาจากสำนวน arse up (อันนี้เป็นแบบบริติช ชาวอเมริกันจะใช้คำว่า ass) ที่แปลว่า ตั้งใจลงมือทำ พอตั้งใจแค่ครึ่งเดียวก็เลยเป็น half-arsed/half-assed 

[2]

ทหารอียิปต์พักในที่ที่มีเจ้าหน้าที่ดูแลแท้ๆ

แต่ก็ออกไปเดินเล่นเตร็ดเตร่ทั่วระยองได้

แล้วมาตรวจพบทีหลังว่าติดเชื้อ

ขอโทษด้วยแล้วกัน

A perfunctory apology

ขอโทษแบบขอไปที

[3]

ชาวระยองกำลังได้เริ่มกลับมาลิ้มรสความปกติสุขแท้ๆ

แต่ดันเกิดเหตุการณ์นี้

ทำให้ห้างร้านและโรงเรียนในระยองต้องปิดทำการกันอีกหลายวัน

ขอโทษด้วยแล้วกัน

A token apology*

ขอโทษให้ได้ชื่อว่าขอโทษแล้ว

*token ปกติใช้เป็นคำนาม หมายถึง สัญลักษณ์หรือเครื่องหมายที่เป็นหลักฐานอะไรบางอย่าง เช่น ของที่มอบให้เพื่อเป็นที่ระลึกแสดงความขอบคุณ เราก็อาจเรียกเป็น a token of appreciation ดังนั้น เมื่อนำมาใช้เป็นคุณศัพท์ขยายคำอื่น จึงหมายถึงสิ่งที่ทำแค่เป็นสัญลักษณ์เท่านั้น

[4]

คนแห่ยกเลิกห้องพักโรงแรมในระยองและเกาะเสม็ด

จากที่คิดว่ากำลังจะได้ฟื้นตัวลืมตาอ้าปากอยู่แล้วเชียว

จากนี้คงจะเงียบไปอีกหลายสัปดาห์

ขอโทษด้วยแล้วกัน

His apology was just a formality.

ขอโทษแค่พอเป็นพิธี

[5]

ล่าสุด นักการทูตจากสหภาพยุโรปขอเข้าพักคอนโดฯ ในกลางเมือง

แต่นิติบุคคลของคอนโดฯ ยั้งไว้

แม้ว่าสัญญาแล้วว่าจะปรับปรุงกฎไม่ให้มีวีไอพีแล้ว

แต่ก็ยังเกิดเหตุในลักษณะนี้

ขอโทษด้วยแล้วกัน

A cursory apology

ขอโทษลวกๆ ส่งๆ

[6]

กรณีสนามมวยลุมพินี

ที่ฝืนเดินหน้าจัดงานชก

แม้มีข้อสั่งการจากนายกฯ ขอให้พิจารณาเลื่อนระงับ

จนทำให้เกิดการระบาดใหญ่ในประเทศ

ขอโทษด้วยแล้วกัน

An offhand apology

ขอโทษแบบส่งๆ 

[7]

ขู่ประชาชนไว้มาก

ว่าถ้าการ์ดตกแล้วจะปิดสถานบันเทิงให้หมด

แต่รัฐเป็นฝ่ายการ์ดตกเสียเอง

ขอโทษด้วยแล้วกัน

A begrudging apology

กัดฟันขอโทษแบบเสียไม่ได้

[8]

มีคนใน ครม. พูดว่า

หากเหตุการณ์รุนแรงขึ้นก็ “พร้อมกลับไปที่เดิม” 

หลายคนฟังแล้วคงยิ่งเดือดดาล

ขอโทษด้วยแล้วกัน

A half-hearted apology

ขอโทษแบบไม่เต็มใจ

[9]

ต่อไปนี้ถ้าประชาชนเลิกทน

ลุกขึ้นมาประท้วงขับไล่

ก็ขอโทษด้วยแล้วกัน

Sorry, not sorry

ขอโทษ(ซะเมื่อไหร่)

บรรณานุกรม

http://www.etymonline.com/

http://oed.com/

American Heritage Dictionary of the English Language

Ayto, John. Oxford Dictionary of English Idioms. OUP: Oxford, 2009.

Brenner, Gail. Webster’s New World American Idiom Handbook. Wiley Publishing: Indianapolis, 2003.

Cambridge Advanced Learners’ Dictionary

Gulland, Daphne M., and Hinds-Howell, David. The Penguin Dictionary of English Idiom. Penguin Books: London, 2002.

Jack, Albert. Red Herrings and White Elephants: The Origins of the Phrases We Use Every Day. Metro Publishing: London, 2004.

Longman Dictionary of Contemporary English

Longman Idioms Dictionary. Pearson: Essex, 2010.

Merriam-Webster Dictionary

Oxford Advanced Learners’ Dictionary

Oxford Idioms Dictionary for Learners of English. OUP: New York, 2006.

Shorter Oxford English Dictionary