ส่องคนต่างเจเนอเรชั่น และเบ้าหลอมที่บันดาลใจ

ปีเกิดอาจเป็นเส้นแบ่งคร่าวๆ ของคนต่างเจเนอเรชั่น แต่สิ่งที่เป็นเบ้าหลอมความคิดและวิถีชีวิตของคนแต่ละเจน ยังมีปัจจัยอื่นอีกหลายด้าน นับจากการเลี้ยงดู เทคโนโลยี เศรษฐกิจ รวมถึงเหตุการณ์สำคัญที่พวกเขามีประสบการณ์หรือร่วมรับรู้ เราลองมาสำรวจกันว่า คนแต่ละเจนถูกหล่อหลอมมาอย่างไร มีวิถีชีวิตอย่างไร และใครในแต่ละเจนที่โลกรู้จัก

Baby Boomer Generation: Gen B​

คนที่เกิดระหว่าง พ.ศ. 2489-2507 ช่วงเวลาที่สงครามโลกครั้งที่ 2 สิ้นสุดลงแล้ว สาเหตุที่เรียกว่า ‘เบบี้บูมเมอร์’ เพราะสงครามที่ผ่านพ้นได้คร่ากำลังพลและแรงงานไปเป็นจำนวนมาก ทุกประเทศต่างขาดแรงงาน อุตสาหกรรมเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและการพัฒนาประเทศ หรือที่รู้จักในนามของยุค Mid-Century Modern คนในยุคนี้จึงมีค่านิยมที่จะต้องมีลูกหลายๆ คน สปิริตแห่งยุคสมัยคือการก่อร่างสร้างตัว การพบเห็นความยากลำบากในวัยเด็กและได้รับการปลูกฝังให้เป็นคนประหยัดอดออม ทำให้เบบี้บูมเมอร์เป็นคนที่มีชีวิตเพื่อการทำงาน เคารพกฎกติกา มีความอดทนสูง พยายามคิดและทำอะไรด้วยตัวเอง เป็นเจ้าคนนายคน แต่เมื่อตั้งตัวได้ก็ยินดีรับสิ่งอำนวยความสะดวกและความหรูหราของยุคสมัยเข้ามาในชีวิต ด้วยการใช้จ่ายอย่างรอบคอบและสมเหตุสมผล

เหตุการณ์สำคัญที่คนในรุ่นนี้เคยประสบหรือเคยได้ยินคือข่าวความสำเร็จของการส่งนักบินอวกาศไปเหยียบดวงจันทร์ สงครามเวียดนาม เทศกาลวูดสต็อก วิกฤตการณ์ขีปนาวุธคิวบา การลอบสังหารประธานาธิบดีจอห์น เอฟ. เคนเนดี และมาร์ติน ลูเธอร์ คิง เหตุการณ์ 14 ตุลา 2516 และ 6 ตุลา 2519 เป็นต้น

เบบี้บูมเมอร์ที่โลกรู้จัก: สตีฟ จอบส์, บิล เกตส์, บิล คลินตัน, ฮิลลารี คลินตัน, โทนี แบลร์, ออง ซาน ซูจี, วงเดอะโรลลิงสโตนส์, มาดอนนา, บารัก โอบามา, จอห์นนี เดปป์, เจ้าหญิงไดอานา, เดวิด โบวี, แจ็ก หม่า ฯลฯ

Generation X: Gen X

คนที่เกิดระหว่าง พ.ศ. 2508-2522 แม้ว่าคนแรกที่ใช้คำว่า ‘เจเนอเรชั่น เอ็กซ์’ คือช่างภาพข่าวชื่อดัง โรเบิร์ต คาปา แต่ ‘เจนเอ็กซ์’ ในความหมายที่นิยมกันจนถึงทุกวันนี้มาจากหนังสือชื่อ Generation X: Tales for an Accelerated Culture โดยนักเขียนแคนาเดียน ดักลาส โคปแลนด์

​บุคลิกสำคัญของคนเจนเอ็กซ์คือความเคลือบแคลงและช่างประชดประชัน (cynicism) พวกเขาไม่มีโอกาสเป็นวีรบุรุษสงคราม ไม่ทันได้เป็นบุปผาชน แต่ก็เกิดเร็วเกินกว่าจะได้สัมผัสกับการศึกษาที่เปิดกว้างหลากหลาย และยังต้องฝ่าฟันเพื่อให้ได้เข้าเรียนในรั้วมหาวิทยาลัย อย่างไรก็ตาม เจนเอ็กซ์โตมาพร้อมกับโลกที่มีความหลากหลายทางอุดมการณ์ แฟชั่น ดนตรี ไปจนถึงรสนิยมการกินดื่ม ค่อนข้างมีความสะดวกสบายในวัยเด็กเมื่อเทียบกับคนรุ่นพ่อแม่ พวกเขาเป็นผู้ใหญ่ในจังหวะที่โลกทุนนิยมและโลกาภิวัตน์เหวี่ยงไปเต็มสวิง คนเจนเอ็กซ์จึงเต็มที่กับโมงยามของชีวิต ทำงานหนัก และก็จัดหนักยามเที่ยวเล่น อันเป็นที่มาของอีกชื่อเรียก นั่นคือ Yuppies (Young Upwardlymobile Professionals)

​เจนเอ็กซ์เป็นคนรุ่นแรกที่ได้บินไปต่างประเทศ ไม่ใช่เพื่อร่วมรบในสงคราม แต่เพื่อท่องโลก ทำงาน และพักผ่อนวันหยุด และเป็นคนรุ่นแรกอีกเช่นกันที่ได้รู้จักโทรศัพท์เคลื่อนที่ คอมพิวเตอร์ วอล์กแมน และเล่นเกมอย่างนินเทนโดหรือเททริส พบเห็นการเปลี่ยนผ่านจากโลกแอนะล็อกสู่โลกดิจิทัล

เหตุการณ์สำคัญที่คนในรุ่นนี้ร่วมรับรู้ ได้แก่ การสิ้นสุดของสงครามเย็น การล่มสลายของค่ายคอมมิวนิสต์ การพังทลายของกำแพงเบอร์ลิน คดีวอเตอร์เกต สงครามอ่าวเปอร์เชีย การประท้วงแห่งจัตุรัสเทียนอันเหมิน พฤษภาทมิฬ วิกฤตพลังงาน เป็นต้น

คนเจนเอ็กซ์ที่โลกรู้จัก: จูด ลอว์, เคิร์ต โคเบน, อีลอน มัสก์, เคต วินสเล็ต, จูเลีย โรเบิร์ตส์, ลีโอนาร์โด ดิแคพรีโอ, ไทเกอร์ วูดส์, โรนัลโด และ เอ็มมานูเอล มาครง ประธานาธิบดีฝรั่งเศสคนล่าสุด ฯลฯ

Millennials Generation: Gen Y

คนที่เกิดระหว่าง พ.ศ. 2523-2541 เติบโตมาในบ้านที่มีคอมพิวเตอร์เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต โลกแทบจะไร้พรมแดนในทุกมิติสำหรับคนเจนวาย เขาเติบโตมากับความหลากหลาย จึงมีสปิริตของการค้นหา ไม่ว่าจะเป็นสิ่งเก่าหรือใหม่ ชอบเปิดประสบการณ์และพร้อมจะปรับเปลี่ยนสไตล์ในสิ่งที่ชอบและคิดว่า ‘ใช่’ ในปัจจุบันที่คนมักนำศิลปะเก่าๆ หรือแม้แต่แฟชั่นในอดีต เช่น mid-century style มาผสมผสานกับสิ่งที่ตนเองชื่นชอบ แล้วแบ่งปันถ่ายทอดลงบนโลกออนไลน์ เพื่ออยากได้การยอมรับจากสังคม จึงเรียกได้ว่าเขาก้าวสู่การเป็นดิจิทัลอย่างสมบูรณ์แบบ นักสังคมวิทยา นีล โฮเว และวิลเลียม สเตราสส์ คือผู้ตั้งชื่อคนเจเนอเรชั่นนี้ว่า ‘เจนมิลเลนเนียล’ หรือ Gen Me

ประสบการณ์ร่วมของคนเจนวาย ได้แก่ วิกฤตต้มยำกุ้ง เหตุการณ์ 9/11 ปัญหาโลกร้อน และภาวะเศรษฐกิจถดถอยในช่วงต้นศตวรรษที่ 21 เป็นต้น

คนเจนวายที่โลกรู้จัก: ริฮานนา, จัสติน ทิมเบอร์เลก, เจ้าชายวิลเลียม, เคต มิดเดิลตัน, เลดี้ กาก้า, มาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก และ มาลาลา ยูซัฟไซ เป็นต้น

เราส่องแต่ละเจนกันไปแล้ว ทีนี้เราอยากให้คุณลองส่องตัวคุณเอง ว่าหากไม่นับปี พ.ศ. เกิด คิดว่าลักษณะนิสัยของคุณมีส่วนผสมของเจนใดบ้าง