Thought

สืบหาปฏิบัติการทางอำนาจของประเทศมหาอำนาจ ผ่านแง่มุมการเกิดขึ้นของกฎหมายลิขสิทธิ์ ผ่านกรอบคิดทฤษฎีว่าด้วยแนวคิดหลังอาณานิคม (Post-Colonialism) เพื่อกระตุ้นให้เกิดการตั้งคำถาม ถึงความไม่ชอบมาพากลและกลวิธีการครอบงำ ของประเทศมหาอำนาจทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นภายใต้ผ้าคลุมของระบบกฎหมาย

รัฐและสังคมไทยจะมีรูปลักษณ์ของสังคม ผ่านการออกกฎหมายเพิ่มเติมไปจากที่เห็นอยู่อย่างไรอีกได้บ้าง โดยมุ่งความสนใจไปที่ พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ที่ตราออกมาเมื่อปี 2551 เพื่อชี้ให้เห็นถึงร่องรอยของระบอบการเมือง ที่ผู้ปกครองมองประชาชนเป็นเหมือนเด็กหรือระบอบพ่อปกครองลูก ที่ถูกทำให้ทันสมัยขึ้นผ่านกลไกสถาบันของการเมืองร่วมสมัย

ตลอด 1 ปีที่ผ่านมา นักลงทุนหลายคนเผชิญกับพอร์ตหุ้นไทยแดงเถือก เพราะดัชนีตลาดหลักทรัพย์ไทยร่วงระนาว จากที่เคยขึ้นไปถึง 1,700 จุด หลังเศรษฐกิจฟื้นจากการระบาดของโรคโควิด-19 จนตอนนี้เหลือเพียง 1,300 จุด ครองบัลลังก์ตลาดหลักทรัพย์ที่ผลตอบแทนเลวร้ายที่สุดในเอเชีย สวนทางกับตลาดใหญ่อย่างสหรัฐฯ ญี่ปุ่น และอินเดีย ที่ต่างแข่งกันทุบสถิติใหม่ ชวนให้เกิดคำถามว่า ‘หุ้นไทยทำไมจึงตก’

คำถามใหญ่ที่แวดล้อมการเลือกวุฒิสภาในรอบนี้ก็คือ แล้ว ส.ว.เป็นตัวแทนของใคร เมื่อ ส.ว.ไม่ได้เป็นตัวแทนของใคร จะเป็นไปได้หรือไม่ หากจะ ‘ยุบ’ วุฒิสภาให้เหลือเพียงสภาเดียว

ผู้เขียนเองได้มีโอกาสร่วมสังเกตการณ์ และติดตามคดี 112 กับศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษย์ชนอยู่บ้าง จึงทำให้ผู้เขียนได้ทราบในสิ่งที่ไม่เคยจะรู้มาก่อนคือ เมื่อใครก็ตามที่เป็นผู้ถูกกว่าหาว่ากระทำความผิดตามมาตรา 112 ณ เวลาที่ได้รับหมายจากพนักงานสอบสวน ให้เข้าให้ปากคำ เวลานั้นคือ ชะตาชีวิต โดยอยากจะให้คิดถึง ชีวิต ที่หมายคถึงวามเป็นความตายของผู้ถูกกล่าวหาจริง ๆ เพราะมันผิดปกติ

ผู้เขียนในฐานะคนผลิตงานสร้างสรรค์ ในวันนี้ลองพยายามค้นหาดูว่า ภาวะที่รู้สึกว่าตัวเองไม่เก่ง มันเกิดขึ้นเช่นนี้กับกับตัวเราได้อย่างไร และจะหาทางออกให้กับมันได้อย่างไรบ้าง

น่าแปลกใจว่า ทำไมอำนาจนำของความรู้แบบวิทยาศาสตร์ทำให้ความเชื่อที่ว่ามนุษย์ต่างดาวมีอยู่จริง มีความน่าเชื่อถือกว่าการบอกว่าโลกนี้ไม่ได้มีแค่ 2 เพศ

ความเหลื่อมล้ำเสมือนเหรียญ 2 ด้าน ด้านหนึ่งอาจฉายภาพให้เห็นโอกาสลืมตาอ้าปากและคุณภาพชีวิตที่ดี หากสามารถไต่ลำดับขั้นทางเศรษฐกิจ ส่วนอีกด้านหนึ่ง ความเหลื่อมล้ำอาจบั่นทอนการเติบโตทางเศรษฐกิจ เพราะเปิดช่องให้ใช้นโยบายประชานิยม ทลายความเชื่อใจในสังคม และปิดกั้นโอกาสแสดงศักยภาพของเด็กที่มาจากครอบครัวยากจน

คำถามสำคัญในวันที่ทีวีดิจิทัลเลิกจ้างคน สื่อหลายแห่งเริ่ม ‘ฟรีซ’ อัตรากำลังคน ก็คือวิกฤตนี้เริ่มต้นที่ตรงไหน และในที่สุดจะจบลงเมื่อใด

หากจะบอกว่าเจ้าลัทธิเก่งเรื่องเล่นกับใจคนก็คงไม่ผิด ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมองลึกถึงสิ่งที่เป็นพื้นฐานในองค์ประกอบของการเป็นเจ้าลัทธินั่นก็คือ ‘ความเชื่อ’ ที่เป็นองค์ประกอบสำคัญที่สุด เพราะหากปราศจากซึ่งความเชื่อ การดำรงอยู่ของลัทธิใดๆ ก็ยากที่จะประสบความสำเร็จ

หากปรัชญาหมายถึงความรู้แขนงต่างๆ ปฏิปรัชญาก็มีความหมายตรงข้ามกัน โดย อแล็ง บาดิยู (Alain Badiou) นักปรัชญาชาวฝรั่งเศส นิยามว่า ปฏิปรัชญาหมายถึงรูปแบบความคิดหรือกระบวนการคิดที่ทำให้ปรัชญาไปสู่ข้อปัญหา ขีดจำกัด หรือเป็นบททดสอบ ซึ่งมีนักปฏิปรัชญาเป็นผู้สมาทานแนวคิดดังกล่าว

ในโอกาสครบรอบ 10 ปี รัฐประหาร 22 พฤษภาคม 2557 และครบรอบ 1 ปี MOU ประวัติศาสตร์ที่ถูกฉีก ‘ระบอบอุปถัมภ์ทุนผูกขาด’ ยังคงฝังรากลึกและแผ่ขยายอิทธิพลอย่างกว้างขวางในสังคมไทย