Gender

‘Weaponized Incompetence’ หรือการใช้ความไม่รู้มาเป็นอาวุธเพื่อปัดความรับผิดชอบ เป็นศัพท์ที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ซึ่งความจริงแล้ว หมายถึงการที่คนๆ หนึ่งจงใจเลี่ยงความรับผิดชอบของตนโดยอ้างว่าไม่รู้หรือทำไม่เป็นในเรื่องนั้นๆ

ไม่แน่ว่าสำหรับคนไทย คำว่า Gaslight อาจเป็นหนึ่งในคำแห่งปีที่เราเห็นบ่อยที่สุดคำหนึ่ง โดยเฉพาะปรากฏการณ์ที่ชาวเน็ตเรียกกันขำๆ ว่า ‘ปรากฏการณ์พระโคแดกชายแท้’ มาจนถึงกรณีล่าสุด เมื่อชายที่ตั้งตนเป็นไลฟ์โค้ชด้านความสัมพันธ์รายหนึ่ง แนะนำให้ผู้ชายแก๊ซไลต์คนรักของตน เพื่อให้สามารถนอกใจได้อย่างสะดวก

‘Golden Girls’ วงเกิร์ลกรุ๊ปน้องใหม่จากเกาหลีใต้ที่ค่าเฉลี่ยอายุของสมาชิกในวงอยู่ที่ 59 ปี จะทำให้คุณลืมภาพจำของไอดอลเกาหลีฉบับที่คุ้นเคย และช่วยย้ำเตือนว่า ไม่มีใครแก่เกินจะทำตามความฝันของตัวเอง

การ ‘เปิดตัว’ หรือ ‘Coming Out’ ถือเป็นก้าวหนึ่งของชีวิตที่สำคัญและท้าทายที่สุดสำหรับ LGBTQIA+ อย่างไรก็ดี เริ่มมีคนรุ่นใหม่ที่หันมาตั้งคำถามต่อแนวคิดเรื่องการเปิดตัวว่า อาจเป็นเพียงวิถีปฏิบัติที่ล้าสมัย เป็นสิ่งที่ ‘ไม่จำเป็น’ หรือแม้กระทั่ง ‘ไม่ควรทำ’ อีกต่อไป

สิทธิในการผ่าตัดแปลงเพศ กับประเด็นอคติทางเพศที่สังคมยังคงมีต่อกลุ่ม LGBTQIA+ รวมถึงอคติและการตีตรามากมาย ที่กลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศยังคงต้องเผชิญ

‘Unpaid Care Work’ หรืองานดูแลที่ไม่ได้รับค่าจ้าง หมายถึงงานที่คนในบ้านมีหน้าที่ทำโดยไม่ได้รับเงิน เช่น การทำความสะอาด การทำอาหาร และการดูแลเด็ก ซึ่งปฏิเสธไม่ได้ว่า ภาระหน้าที่เหล่านี้ยังคงตกเป็นของผู้หญิง ทั้งในฐานะผู้เป็นเมียและผู้เป็นแม่ และสังคมก็ยังไม่ได้มองว่างานเหล่านี้คืองาน แต่กลับมองว่าเป็นหน้าที่ของผู้หญิงซึ่งเกิดขึ้นอย่างเป็นปกติ

หากถามว่าเวทีประกวดนางงามในยุคปัจจุบันเป็นอย่างไร คงไม่มีใครสามารถให้กับคำตอบที่เหมือนกันได้ร้อยเปอร์เซ็นต์ สำหรับบางคน นางงามคือความบันเทิง บ้างก็ว่านางงามเป็นแบบอย่างและแรงบันดาลใจ ฝั่งหนึ่งว่าเป็นเรื่องล้าสมัย ในขณะที่อีกฟากหนึ่งก็บอกว่าเป็นเวทีปลุกพลังเฟมินิสต์

แม้คำว่า Woke ซึ่งนอกจากที่แปลว่าตื่นนอน หมายถึงการตื่นรู้ ตระหนักรู้ถึงสิทธิในประเด็นทางสังคมต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องเพศ ผิว เชื้อชาติ ฯลฯ และแน่นอนว่ามีความหมายในเชิงบวก โดยคำนี้เป็นที่รู้จักจากการเคลื่อนไหว ‘Black Lives Matter’ เพื่อต่อต้านการเหยียดคนผิวดำ แต่ระยะหลังคำนี้กลับถูกใช้อย่างแพร่หลาย โดยเป็นไปในเชิงล้อเลียนพฤติกรรมตื่นรู้ของกลุ่มคนที่ Woke เสียมากกว่า

เมื่อความรักระหว่างเจ้านาย-ลูกน้อง ที่ถูกวาดภาพหวานให้ได้เห็นกันในสื่อภาพยนตร์และซีรีส์อยู่บ่อยๆ กลับมีด้านมืดที่เราไม่คาดคิด ซ่อนอยู่เบื้องหลังฉากหน้าสีลูกกวาดดาษดื่นของของคำเรียกที่ดูโรแมนติกว่า ‘Office Romance’

คอลัมน์ Gender สัปดาห์นี้ The Momentum ขอชวนผู้อ่านมาสำรวจข้อถกเถียงทางจริยธรรมเกี่ยวกับพลวัตของอำนาจในการตัดสินใจทำแท้ง (หรือเก็บเด็กเอาไว้) ทั้งในฐานะ ‘เจ้าของครรภ์’ และ ‘เจ้าของสเปิร์ม’ บนจุดยืน ‘Pro-Choice’ ที่ตั้งคำถามต่อว่า แล้วใครบ้างที่มีส่วนร่วมใน ‘Choice’ ที่ว่า?

‘แซฟฟิก’ (Woman Loving Woman: WLW) คือผู้หญิงที่มีรสนิยมทางเพศชื่นชอบผู้หญิงด้วยกัน คนส่วนมากมักเข้าใจว่าหญิงรักหญิงมีเพียงกลุ่มเลสเบี้ยน แต่จริงๆ แล้วแซฟฟิกยังหมายรวมถึงทุกอัตลักษณ์ทางเพศที่เกิดขึ้นระหว่างผู้หญิง

ด้วยบริบทที่แตกต่างและห่างไกล เราอาจไม่เคยนึกเชื่อมโยงกระสือตามความเชื่อของไทยกับแม่มดตามความเชื่อของตะวันตกเข้าด้วยกัน แต่เมื่อลองไตร่ตรองให้ถี่ถ้วน ก็จะพบว่าทั้งสองความเชื่อนี้แบ่งปันองค์ประกอบที่คล้ายคลึงกันหลายประการทีเดียว