วันที่ 1 กรกฎาคม 2568 KAKAO WEBTOON แพลตฟอร์มการ์ตูนออนไลน์ภายใต้บริษัท Kakao Entertainment ของประเทศเกาหลีใต้ ออกมาประกาศเตรียมสิ้นสุดการให้บริการในประเทศไทย ในวันที่ 1 สิงหาคม 2569 โดยจะสามารถสมัครบัญชีและเติมเงินเพื่ออ่านการ์ตูนได้ถึงวันที่ 10 กรกฎาคม 2568 เท่านั้น และในส่วนของการ์ตูนทั้งหมดในแพลตฟอร์ม จะอัปเดตถึงวันที่ 30 กรกฎาคม 2568 แต่เว็บไซต์และการ์ตูนทั้งหมดจะสิ้นสุดการให้บริการถึงแค่ 1 สิงหาคม 2569
เป็นการประกาศออกมาอย่างกะทันหันและสะเทือนวงการเว็บตูน เพราะเว็บตูนเป็นแพลตฟอร์มที่ได้รับความนิยมในปัจจุบัน อย่างในประเทศไทยเอง เราก็มีแพลตฟอร์มอ่านการ์ตูนออนไลน์ที่ได้รับความนิยม โดยมีผู้ให้บริการรายใหญ่อยู่ 2 เจ้าหลัก คือ LINE WEBTOON และ KAKAO WEBTOON แต่ยังไม่นับแพลตฟอร์มอ่านการ์ตูนอย่าง Comico (ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็น Lezhin Comics), WeComics, meb และอีกหลายเจ้า
ต้องเกริ่นก่อนว่า KAKAO WEBTOON เปิดตัวในประเทศไทยในปี 2564 นับเป็นบริษัท Entertainment อันดับ 2 ในเกาหลีใต้ เป็นรองแค่บริษัท CJ ENM โดยผลงานที่ผ่านมา การ์ตูนใน KAKAO WEBTOON จำนวนหลายเรื่องถูกนําไปพัฒนาเป็นซีรีส์ต่อ และประสบความสําเร็จอย่างมาก เช่น Itaewon Class (ธุรกิจปิดเกมแค้น), What’s Wrong With Secretary Kim (เลขาหน้าใส ป่วนหัวใจท่านรอง), The Uncanny Counter (เคาน์เตอร์ คนล่าปีศาจ) และอีกหลายเรื่อง
หลังจากเปิดตัวไม่นาน KAKAO WEBTOON ก็กลายเป็นผู้ให้บริการเว็บตูนรายใหญ่ที่สุดในไทย โดยมีจุดแข็งที่แตกต่างกับ LINE WEBTOON คือ ก่อนหน้านี้ LINE WEBTOON จะให้บริการการ์ตูนฟรีมากกว่าและเก็บเหรียญในตอนใกล้จบ ในขณะที่ KAKAO จะเน้นเก็บแคชหลังจากอ่านฟรี 2-3 ตอนแรกเท่านั้น ซึ่งหากต้องการอ่านแบบไม่เสียค่าใช้จ่าย ผู้อ่านสามารถรอ 24 ชั่วโมงเพื่ออ่านบทต่อไปฟรี ซึ่งรูปแบบธุรกิจดังกล่าวส่งผลให้ KAKAO WEBTOON สร้างกําไรแซงหน้า LINE WEBTOON ถึง 3 เท่า
ดังนั้นเมื่อ KAKAO WEBTOON ประกาศปิดตัวในปีนี้ จึงเป็นที่น่าตกใจของเหล่านักอ่านว่าเกิดอะไรขึ้นกับตลาดเว็บตูนในประเทศไทย บางส่วนก็ตั้งคำถามว่า อาจเพราะการเข้ามาของแพลตฟอร์ม ‘เว็บตูนเถื่อน’ ที่ทำให้แพลตฟอร์มที่ถูกลิขสิทธิ์สูญเสียรายได้
แต่นั่นอาจจะไม่ใช่สาเหตุทั้งหมดเสียทีเดียว เมื่อเราเปิดดูงบการลงทุนของ KAKAO WEBTOON ในช่วงปีที่ผ่านมา อ้างอิงข้อมูลจาก dataforthai พบว่า รายได้และกำไรโดยเฉพาะในช่วง 2 ปีให้หลังลดลงอย่างมาก ประกอบกับบริษัทแม่อย่าง Kakao Corporation เกิดวิกฤตการณ์ด้านการลงทุนในช่วงปีที่ผ่านมา ซึ่งนั่นอาจเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้มองว่า ตลาดในประเทศไทยไม่ใช่กลุ่มเป้าหมายหลักของเว็บตูน
นอกจากนี้ KAKAO WEBTOON ยังทยอยปิดแพลตฟอร์มในประเทศอื่น เช่น อินโดนีเซียและไต้หวัน เมื่อปี 2567 รวมถึงยุโรปที่การเติบโตไม่เป็นไปตามคาด โดยหันไปโฟกัสที่ตลาดใหญ่และมั่นคงกว่าอย่างญี่ปุ่นและสหรัฐอเมริกาแทน
สำหรับในประเทศไทย แม้ KAKAO เคยครองตลาด แต่ด้วยพฤติกรรมผู้อ่านที่เน้นอ่านฟรี รวมถึงสไตล์คอนเทนต์ไม่ตรงกับกลุ่มเป้าหมายหลักของแพลตฟอร์ม นี่อาจเป็นหนึ่งในเหตุผลที่ทำให้บริษัทเลือกถอนรากการลงทุนและยุติการให้บริการในที่สุด
เว็บตูนยังโตอย่างต่อเนื่องทั่วโลก แต่ไทยอาจไม่ใช่คำตอบของทุกแพลตฟอร์ม
หากมองในระดับสากลจะเห็นว่า อุตสาหกรรมเว็บตูนยังโตอย่างต่อเนื่องในช่วงหลายปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะคู่แข่งอย่าง LINE WEBTOON หนึ่งในแพลตฟอร์มเว็บตูนชั้นนำของโลก โดยได้รับแรงหนุนจากความนิยมที่เพิ่มขึ้นของการ์ตูนเกาหลีและญี่ปุ่นออนไลน์ จนปัจจุบันมีผู้ใช้งานถึง 170 ล้านรายต่อเดือนในกว่า 150 ประเทศทั่วโลก
ในปี 2564 อุตสาหกรรมเว็บตูนสร้างรายได้ 4,700 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (1.73 แสนล้านบาท) และคาดว่าจะเติบโตเป็น 6 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (2.2 ล้านล้านบาท) ภายในปี 2573
ขณะที่ปี 2567 ที่ผ่านมา LINE WEBTOON มีรายได้กว่า 1,350 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (4.5 หมื่นล้านบาท) แบ่งเป็นรายได้จากการเติมเงินเพื่อปลดล็อกรายตอน 80% รายได้จากโฆษณา 12% และการต่อยอดลิขสิทธิ์ 8% โดยตลาดหลักของเว็บตูนยังคงอยู่ที่แถบเกาหลีใต้ ญี่ปุ่น และสหรัฐฯ ที่ทำรายได้อย่างมหาศาล
อย่างไรก็ตาม แม้ไทยเป็นหนึ่งในตลาดสำคัญของ LINE WEBTOON แต่ไม่ได้หมายความว่า ตลาดเว็บตูนในไทยกำลังเติบโตในทุกแพลตฟอร์ม ตัวอย่างล่าสุดคือ การปิดตัวของ KAKAO WEBTOON ที่ชี้ให้เห็นถึงความท้าทายในการเข้าถึงผู้อ่านชาวไทย และยังมีความเคลื่อนไหวจากเจ้าใหญ่อย่าง LINE WEBTOON ที่เพิ่งปรับ UI ในการใช้งานและปรับระบบบัตรฟรีแลกโฆษณาโดยไม่ได้มีการบอกล่วงหน้า ทำให้มีเสียงวิพากษ์วิจารณ์จากผู้อ่านค่อนข้างมาก
ทั้งหมดนี้สะท้อนให้เห็นว่า ความสำเร็จในตลาดไทยไม่ได้ขึ้นอยู่กับความแข็งแกร่งของแพลตฟอร์ม แต่ขึ้นอยู่กับพฤติกรรมของผู้อ่าน และความสามารถในการปรับตัวให้เข้ากับบริบทของผู้อ่านในพื้นที่นั้นๆ
ผลกระทบที่กลายเป็นจุดอ่อนในธุรกิจเว็บตูน
เมื่อแพลตฟอร์มปิดตัวลง แน่นอนว่าการ์ตูนที่เคยซื้อไว้ก็จะหายไปด้วย นั่นเป็นสิ่งที่เรายังคงตั้งคำถามในการรับมือกับปัญหาที่จะกลายเป็นความกังวลใหม่สำหรับผู้อ่านว่า การซื้อสินค้าที่อยู่บนแพลตฟอร์มมีสถานะในรูปแบบของการ ‘ซื้อ’ ที่จะอยู่กับเราตลอดไป หรือการ ‘เช่า’ ที่จะขึ้นอยู่กับระยะเวลาของแพลตฟอร์ม และอาจจะกลายเป็นจุดอ่อนของสื่อในรูปแบบเว็บตูนได้ในอนาคต
อย่างไรก็ตาม ‘การอ่านเถื่อน’ กลายมาเป็นศัตรูตัวฉกาจและจุดอ่อนของแพลตฟอร์มเว็บตูน ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะพฤติกรรมของผู้บริโภคที่อยากอ่านฟรี และแพลตฟอร์มแบบถูกลิขสิทธิ์เริ่มเก็บเงินมากขึ้น เพราะอย่างที่เรารู้กันดีว่า การติดเหรียญหรือเก็บเงินในแต่ละตอน นอกจากรายได้ของแพลตฟอร์มจะมากขึ้น รายได้ที่เข้านักเขียนก็มากขึ้นด้วย เป็นการสนับสนุนผลงานอย่างตรงไปตรงมา แต่ก็กลายเป็นเหมือนจุดอ่อนที่ทำให้คนไปอ่านงานเถื่อนที่ฟรีและแปลรวดเร็วกว่า
อ้างอิงจากเมื่อต้นปีที่ผ่านมาซึ่ง KAKAO WEBTOON ประกาศว่า สามารถปิดเว็บไซต์ละเมิดลิขสิทธิ์ภาษาอังกฤษชื่อ Repuscan ได้สำเร็จ โดยเว็บไซต์นี้เผยแพร่เว็บตูนและนิยายของเกาหลีอย่างผิดกฎหมายมานานกว่า 6 ปี และมีผู้เข้าชมเฉลี่ยถึง 10 ล้านครั้งต่อเดือน
แม้การปิดตัวของ KAKAO WEBTOON ในประเทศไทยครั้งนี้อาจไม่ได้เกิดจากผลกระทบของการเข้ามาของเว็บเถื่อนเสียทั้งหมด แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่า การมีอยู่ของเว็บเถื่อนที่เข้าถึงง่ายมากขึ้นเรื่อยๆ ส่งผลให้พฤติกรรมของผู้บริโภคเปลี่ยนไป รายได้ที่ควรจะถึงนักเขียนก็ลดลง และในอนาคตอาจส่งผลให้การเข้าถึงงานที่มีคุณภาพจากนักเขียนแบบถูกลิขสิทธิ์ไม่ได้รับการสนับสนุนจากผู้อ่านที่เพียงพอด้วย
อ้างอิง
https://alphabizkr.com/news/view/1065606304567493?utm_source=chatgpt.com
https://www.techinasia.com/news/kakao-struggles-with-ongoing-unit-selloff-rumors
https://alphabizkr.com/news/view/1065606304567493
https://www.mk.co.kr/en/it/11316636
https://www.dataforthai.com/company/0105564083228/
https://today.line.me/th/v3/article/3N7KDOB
Tags: เว็บตูน, KAKAO WEBTOON, KAKAO, ปิดตัว, Webtoon, Entertainment
