แค่สวมจีวรใช่ว่าจะน่านับถือ: สำนวนโหนกระแสนักบวชฉาว

แม้หลายคนจะชอบป่าวประกาศว่าเมืองไทยเป็นเมืองพุทธ แต่ก็ไม่ได้แปลว่าบรรดาพระสงฆ์จะมีความยึดมั่นในหลักธรรมคำสอนแรงกล้า หรือมีมาตรฐานทางศีลธรรมที่ดีตามพุทธศาสนาสูงส่งแต่อย่างใด ดังที่มีให้เห็นข่าววงการสงฆ์ไทยเป็นประจำ 

แค่ในปีนี้ปีเดียว ก็มีข่าวฉาวมากมาย ตั้งแต่เรื่องเจ้าอาวาสในตำบลบางหญ้าแพรกที่ถูกบุกกุฏิยามวิกาลและพบว่ามีสีกาแอบอยู่ใต้บันไดเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ จนมาถึงกรณีอดีตพระกาโตะยอมจำนนด้วยหลักฐาน รับว่าเสพเมถุนกับหญิงสาว และนำเงินวัดไปจ่ายให้กับนักข่าวเพื่อไม่ให้นำเสนอข่าว รวมไปถึงข่าวพระเจ้าอาวาสที่ถูกชาวบ้านร้องเรียนเพราะกินหมูกระทะและดื่มเหล้าจนเป็นที่เสื่อมศรัทธา

หลังจากที่เคยเขียนคำเกี่ยวกับพระสันตปาปา และศัพท์เกี่ยวกับนักบวชไปแล้ว สัปดาห์นี้ Word Odyssey ขอพาไปดูสำนวนในภาษาอังกฤษเกี่ยวกับนักบวชและศาสนาที่เหมาะสมกับเหตุการณ์ในวงการสงฆ์ไทยในปัจจุบัน

The cowl does not make a monk. ตัดสินคนจากภายนอกไม่ได้

เพียงแค่ห่มผ้าเหลืองนุ่งจีวร

ก็ไม่ได้แปลว่าจะมีความเป็นสงฆ์

น่านับถือเลื่อมใสยกมือไหว้เสมอไป

หากตัดสินจากพฤติกามที่ถูกเปิดโปงแล้ว

นักบวชบางคนก็แค่ชายโกนหัวคอสเพลย์คล้ายพระสงฆ์เท่านั้นเอง

คำว่า cowl หมายถึง ชุดของนักบวชที่มีฮู้ดแบบที่นิยมใส่กันในยุคกลาง หรืออาจจะหมายถึงแค่ส่วนฮู้ดของชุดลักษณะนี้ก็ได้ จึงได้ความหมายว่า คนสวมชุดนักบวชก็ใช่ว่าจะเป็นคนดีมีศีลธรรมเสมอไป ปกติแล้ว สำนวนนี้จะใช้เพื่อบอกว่า เราจะตัดสินสิ่งๆ หนึ่งจากรูปลักษณ์ภายนอกหรือพฤติกรรมที่เห็นไม่ได้

Practice what you preach อย่าปากว่าตาขยิบ

หน้าฉากนำชาวบ้านสวดอาราธนาศีล

กาเมสุมิจฉาจารา

สุราเมระยะ มัชชะ ปะมาทัฏฐานา

แต่สันเขื่อนเสพเมถุน

แต่ในกุฏินั่งกระดกเหล้ายา

แบบนี้ต้องร้องดังๆ ว่า

แต่สุดท้ายอาตมาเองนั่นแหละที่ทำไม่ได้

แม้สำนวนอาจฟังดูมีนัยยะทางศาสนาเล็กน้อย เพราะคำว่า preach หมายถึง เทศน์ สั่งสอนด้านศีลธรรม แต่กับคนทั่วไปก็ใช้ได้ เช่น พ่อแม่พร่ำสอนให้ลูกประหยัด แต่ดันสุรุ่ยสุร่ายเสียเอง แบบนี้ก็ใช้สำนวนนี้ได้

Sweat like a sinner in church กินปูนร้อนท้อง

เจ้าอาวาสวัดใหม่พรหมพิรามขึ้นป้ายเด่นหรา

สั่งห้ามหมอปลาไม่ให้เข้ามาตรวจสอบในเขตวัด

แหม มันมีคนร้อนตัวแหละเนอะ

ชวนให้นึกถึงคนบาปนั่งในโบสถ์แล้วเหงื่อแตกพลั่ก

The nearer the church, the farther from God ยิ่งสมณศักดิ์สูง ยิ่งห่างไกลจากพระผู้เป็นเจ้า

ใช้อำนาจระหว่างรักษาการณ์ตำแหน่งเจ้าอาวาส

เบิกเงินวัดไปรวม 6 แสนบาท เพื่อปิดปากคู่กรณีและนักข่าว

แบบนี้เข้าทำนองสำนวนฝรั่งที่ว่า

ยิ่งสมณศักดิ์สูง ยิ่งมัวเมาฉ้อฉลห่างไกลหลักศาสนา

Church ain’t out till they quit singing เรื่องยังไม่จบ

อย่าคิดว่าแค่สึกและคืนเงินแล้วเรื่องจะจบ

หากกองป้องกันปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบ

พบว่าที่นำเงินไปจ่ายให้คู่กรณีและนักข่าว

นับเป็นการนำเงินไปใช้เรื่องส่วนตัว

มีโทษตามกฎหมายอาญา จำคุกตั้งแต่ 5-20 ปี และปรับ 1-4 แสนบาท

ที่เรื่องโบสถ์และการร้องเพลงมาเกี่ยวกันได้ ก็เพราะโบสถ์แบบตะวันตกในหลายประเทศจะมีกลุ่มนักร้องประสานเสียงมาร้องเพลงเวลาทำพิธี หากบรรดานักร้องยังไม่หยุดร้อง ก็จะยังจบพิธีในวันนั้นไม่ได้ สำนวนนี้จึงใช้ในกรณีที่เหตุการณ์ยังไม่ถึงจุดสิ้นสุดและยังมีอะไรเปลี่ยนแปลงได้ หลายครั้งใช้เพื่อให้ความหวังว่ายังมีเวลาให้เหลือลุ้นว่าเหตุการณ์จะดำเนินไปในทิศทางที่เราต้องการหรือไม่ คล้ายกับสำนวน It ain’t over till the fat lady sings. ซึ่งมาจากการแสดงโอเปร่า

บรรณานุกรม

http://oed.com/

Ammer, Christine. The American Heritage Dictionary of Idioms: American English Idiomatic Expressions & Phrases. 2nd ed. Houghton Mifflin Harcourt: Boston, 2013.

American Heritage Dictionary of the English Language

Ayto, John. Oxford Dictionary of English Idioms. OUP: Oxford, 2009.

Gulland, Daphne M., and Hinds-Howell, David. The Penguin Dictionary of English Idiom. Penguin Books: London, 2002.

Longman Dictionary of Contemporary English

Longman Idioms Dictionary. Pearson: Essex, 2010.

Merriam-Webster Dictionary

Oxford Advanced Learners’ Dictionary

Oxford Idioms Dictionary for Learners of English. OUP: New York, 2006.

Shorter Oxford English Dictionary