นอกจากสภาแล้ว อะไรยุบได้อีก?: “ยุบ” พูดเป็นภาษาอังกฤษยังไง

ยุบสภา

หากเป็นการยุบสภา คำที่เราจะใช้กันก็คือ dissolve หรือ dissolution ประกอบขึ้นจากส่วนเติมหน้า dis- ที่แปลว่า แยกออก กับกริยา solvere ในภาษาละตินที่แปลว่า คลายออก ได้ความหมายว่า ละลาย สลาย ยุบ เช่น Thailand’s parliament is expected to be dissolved on March 20. ก็คือ คาดกันว่าจะยุบสภาในวันที่ 20 มีนาคม

ถ้าจะเขียนเป็นนาม เราก็อาจพูดว่า dissolution of parliament หรือ House dissolution (house ในที่นี้หมายถึง the House of Representatives หรือสภาผู้แทนราษฎร)

อันที่จริงแล้ว คำนี้ไม่ได้ใช้กับสภาได้อย่างเดียว แต่กับองค์กรหรือหน่วยงานของภาครัฐ เช่น กระทรวง หรือองค์กรทางเมืองอย่างพรรคการเมืองก็ได้ เช่น The Future Forward Party was dissolved by the Constitutional Court. ก็คือ พรรคอนาคตใหม่ถูกศาลรัฐธรรมนูญยุบพรรค หรือหากใช้กับการแต่งงานและพูดว่า a dissolution of marriage ก็จะหมายถึง การหย่าร้าง นั่นเอง

ยุบวง

คำแรกที่เรามักนึกถึงเมื่อพูดถึงการยุบวงหรือแยกวงก็คือ disband สร้างขึ้นจากนำคำว่า band ที่แปลว่า วง มาเติมส่วนเติมหน้า dis- ที่หมายถึง แยกออก เช่น One Direction disbanded in 2016.

อันที่จริงแล้ว คำว่า disband นี้ใช้กับพรรคการเมืองก็ได้ เนื่องจากเกิดจากกลุ่มคนที่มารวมตัวกัน ตัวอย่างเช่น While the United Thai Nation Party’s reference to the monarchy could have been enough grounds for its disbandment, the Election Commission only gave it a warning. ก็คือ ที่พรรครวมไทยสร้างชาติกล่าวถึงสถาบันกษัตริย์จริงๆ อาจเป็นเหตุผลเพียงพอให้ยุบพรรคได้ แต่กกต. ออกเพียงคำเตือนเท่านั้น

นอกจาก disband แล้ว คำอื่นที่ใช้ได้ก็เช่น break up (คำนี้มักใช้ในกรณีที่จบกันไม่ค่อยสวย สมาชิกในวงแตกหักกัน เช่น The Beatles broke up in 1970.) หรือ split ก็ได้ หรือจะพูดอ้อมๆ ว่า take an indefinite hiatus หรือ go on an indefinite hiatus ก็ได้ ซึ่งแม้จะแปลตรงๆ ว่า พักอย่างไม่มีกำหนด แต่บ่อยครั้งก็หมายถึง ยุบวง นั่นแหละ

ยุบตำแหน่ง

ตำแหน่งต่างๆ เมื่อตั้งขึ้นมาแล้วก็ย่อมต้องยุบหรือยุบเลิกได้ ในกรณีแบบนี้ หากเป็นหน่วยงานราชการก็มักใช้คำว่า abolish เช่น The agency is set to abolish unnecessary positions next month. ก็คือ หน่วยงานนี้เตรียมยุบเลิกตำแหน่งที่ไม่จำเป็นในเดือนหน้า

ส่วนถ้าเป็นในบริษัทต่างๆ ก็จะมีหลายคำให้เราเลือกใช้ ไม่ว่าจะเป็น eliminate, remove, หรือ terminate ตัวอย่างเช่น We regret to inform you that your position will be eliminated at the end of the year. ก็คือ เราเสียใจที่ต้องแจ้งว่าตำแหน่งงานของคุณจะถูกยุบสิ้นปีนี้

แผ่นดินยุบ

คำง่ายๆ ที่ใช้พูดถึงแผ่นดินยุบได้ก็คือ sink เช่น The withdrawal of groundwater is causing land to sink in this area. ก็คือ การปั๊มน้ำบาดาลขึ้นมาใช้ส่งผลให้แผ่นดินในพื้นที่นี้ยุบตัว หรือไม่ก็อาจใช้คำว่า collapse

แต่หากอยากพูดให้เป็นทางการหรือวิชาการมากขึ้น ก็อาจใช้คำว่า subside (หรือหากอยากใช้เป็นนามก็ subsidence) ประกอบขึ้นจากส่วนเติมหน้า sub- ที่แปลว่า ด้านล่าง และกริยา sidere ในภาษาละติน ที่แปลว่า นั่งลง ลงหลักปักฐาน รวมได้ความหมายว่า ทรุดตัว ตัวอย่างเช่น Land subsidence is one of Indonesia’s most pressing problems. ก็คือ แผ่นดินยุบเป็นปัญหาที่ใหญ่ที่สุดปัญหาหนึ่งของอินโดนีเซีย

ส่วนหลุมที่เกิดจากแผ่นดินยุบก็อาจใช้คำว่า a sinkhole หรือ a ground collapse เช่น Everyone was stunned that Japan took only two days to fix a large sinkhole. ก็คือ ทุกคนงงตาแตกที่ญี่ปุ่นใช้เวลาแค่สองวันในการซ่อมหลุมแผ่นดินยุบขนาดใหญ่

สิวยุบ

เวลาที่สิวยุบหรือบวมน้อยลง เราอาจใช้คำว่า heal ที่ปกติแปลว่า อาการดีขึ้น หาย เช่น A pimple usually heals on its own in a week. ก็คือ ปกติแล้วสิวยุบไปเองภายในหนึ่งสัปดาห์ หรือไม่ก็ใช้คำว่า shrink ซึ่งให้ภาพชัดเจนว่าสิวมีขนาดเล็กลง บวมเต่งน้อยลง เช่น With a cortisone injection, a pimple will start to shrink and disappear in a few days. ก็คือ เมื่อฉีดคอร์ทิโซนแล้ว สิวจะเริ่มยุบและหายไปภายใน 2-3 วัน

แต่ถ้าหากต้องการจะสื่อว่าสิวยุบแบบหายไปเลย ก็อาจจะใช้ go away หรือ clear up เช่น Dark spots can develop as your acne clears up. ก็คือ เมื่อสิวยุบ อาจเกิดเป็นรอยดำ

หัวกะโหลกยุบ

คำว่า ยุบ ยังใช้ในความหมาย บุบเข้าไป ได้ด้วย อย่างในกรณีกะโหลกยุบ เราก็อาจใช้คำว่า dent ที่แปลว่า รอยยุบ รอยบุบ และพูดว่า a dent in the head หรือหากจะใช้คำที่ออกแนวการแพทย์หน่อย ก็อาจจะใช้คำว่า a skull depression (คำว่า depression แปลว่า รอยบุ๋ม ได้ด้วย)

คำว่า ยุบ ที่แปลว่า บุบเข้าไป ยังใช้กับรถได้ด้วย ซึ่งในกรณีนี้ก็ใช้คำว่า dent ได้เช่นเดียวกัน หรือไม่อย่างนั้นก็อาจใช้คำว่า ding เห็นภาพว่าชนแล้วตัวรถด้านนอกบุบเข้าไปนิดเดียว ตัวอย่างเช่น I’m going to have the ding in the rear fender fixed tomorrow. ก็คือ พรุ่งนี้จะเอาไปรถไปซ่อมรอยบุบตรงกันชนหลัง

ยุบกำไล

คำว่า ยุบ ยังใช้กับเครื่องประดับต่างๆ ได้ด้วย หมายถึง หลอมเพื่อนำไปขึ้นรูปใหม่ เช่น ยุบกำไลเพื่อทำแหวน ในกรณีนี้ เราก็อาจใช้คำว่า melt หรือ melt down เช่น The bracelet was melted down and reformed into a ring.

 บรรณานุกรม

 http://oed.com/

Ammer, Christine. The American Heritage Dictionary of Idioms: American English Idiomatic Expressions & Phrases. 2nd ed. Houghton Mifflin Harcourt: Boston, 2013.

American Heritage Dictionary of the English Language

Longman Dictionary of Contemporary English

Longman Idioms Dictionary. Pearson: Essex, 2010.

Merriam-Webster Dictionary

Oxford Advanced Learners’ Dictionary

Oxford Idioms Dictionary for Learners of English. OUP: New York, 2006.

Shorter Oxford English Dictionary