‘ระยอง’ ในวันที่อาจสูญเสีย ‘ผลไม้รสล้ำ’ เพราะขยะจาก ‘อุตสาหกรรมก้าวหน้า’

“ผลไม้รสล้ำ อุตสาหกรรมก้าวหน้า น้ำปลารสเด็ด เกาะเสม็ดสวยหรู สุนทรภู่กวีเอก”

คำขวัญอันสื่อถึงเอกลักษณ์ จุดเด่น และความภาคภูมิใจในท้องถิ่นระยอง ซึ่งอยู่คู่กับจังหวัดมาเป็นเวลากว่า 30 ปี ถือเป็นอัตลักษณ์ที่เพิ่งสร้างขึ้นในสมัยของพลเอก เปรม ติณสูลานนท์ ยุคเดียวกับที่บรรดาโรงงานอุตสาหกรรมค่อยๆ คืบคลานเข้ามาก่อร่างสร้างตัวขึ้นเป็นนิคมน้อยใหญ่ ที่กระจัดกระจายอยู่ในภาคตะวันออก

ปัจจุบัน จังหวัดระยองเป็นที่ตั้งของโรงงานอุตสาหกรรมมากถึง 3,075 แห่ง มีส่วนสำคัญในการสร้างงานสร้างอาชีพให้กับแรงงานมากถึง 196,000 คน ส่งผลให้ตัวเลข GDP ของประชากรจังหวัดระยอง พุ่งสูงเป็นอันดับ 1 ของประเทศไทยมาเป็นเวลา 15 ปีซ้อน 

ด้วย ‘ทำเล’ ของพื้นที่ที่อยู่ไม่ไกลจากเมืองหลวงของประเทศ สามารถเชื่อมต่อกับภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งเป็นแหล่งแรงงานและวัตถุดิบ รวมไปถึงตำแหน่งที่อยู่ติดกับอ่าวไทย อันเป็นช่องทางเข้าออกสำคัญในการส่งสินค้าทางทะเล ชายฝั่งภาคตะวันออกในระยองจึงได้รับความสนใจจากทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ที่อยากจะเข้ามา ‘เพิ่มขีดศักยภาพทางเศรษฐกิจ’ ให้กับพื้นที่อยู่เสมอ

ไม่ว่าจะเป็นโครงการ Eastern Seaboard ที่เกิดขึ้นในสมัยพลเอก เปรม ติณสูลานนท์ หรือแผนพัฒนาเศรษฐกิจภูมิภาคตะวันออกฉบับใหม่ ที่ว่ากันว่าจะเข้ามาต่อยอดมาจากความสำเร็จเดิม นั่นคือ ‘โครงการระเบียงเขตเศรษฐกิจภาคตะวันออก’ หรือที่เราเรียกติดปากกันสั้นๆ ว่า ‘อีอีซี’ (EEC)

ทว่าน้อยคนนักที่จะรู้ว่า ศักยภาพทางเศรษฐกิจของจังหวัดที่เติบโตอย่างก้าวกระโดดนี้ คือสิ่งที่ถูกแลกมากับผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมระยะยาวนานัปการ จนกระทั่งในปัจจุบัน ระยองได้ชื่อว่าเป็นจังหวัดที่ลักลอบทิ้งของเสียจากอุตสากรรมมากเป็นอันดับ 1 ของประเทศ