Rule of Law

สำรวจวิธีการมองกฎหมายแบบ ‘อำนาจนิยม’ ซึ่งรัฐใช้กฎหมายเป็นในการกำราบและควบคุมประชาชน

คำอธิบายเรื่องการหลอกลวงในทางอาชญวิทยา เหตุและผลของเรื่องนี้คืออะไร และองค์ประกอบของการฉ้อโกงมาจากสาเหตุใดบ้าง

ทบทวนต้นเหตุของคดีตากใบว่าเพราะเหตุใด เรื่องราวทั้งหมดถึงได้ล่าช้า ยาวนาน เป็นด้วย ‘โครงสร้าง’ หรือไม่ ที่ทำให้คดีนี้ถูกแช่แข็ง

ร่วมกันหาความหมายว่ากลไกที่อยู่เบื้องหลังการตัดสินใจ ‘เป่าคดี’ ของตำรวจไทยนั้นอยู่ที่ใด

หากโศกนาฏกรรมตากใบเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2547 ถูกนำมาพิจารณาอีกครั้ง โดยใช้ฐานความรู้ทางกฎหมายอาญาบททั่วไปมาวิเคราะห์ จะมองเห็นอะไรบ้าง

สำหรับหลักการประชาธิปไตยในพรรคการเมือง สามารถสะท้อนให้เห็นได้จากข้อบังคับของพรรคการเมืองต่างๆ ทำให้เราได้เห็นธรรมเนียมหรือข้อปฏิบัติ ที่อาจกล่าวได้ว่าเป็นเนื้อแท้ของพรรคการเมือง

เรื่องราวตอนหนึ่งของ แอนดี เฮอร์เรรา ตัวละครนักดับเพลิงหญิงในซีรีส์ Station 19 ที่ต้องไปเกี่ยวพันกับคดีความทางกฎหมาย ในฐานะผู้ต้องสงสัยคดีทำร้ายผู้อื่นจนถึงแก่ความตาย จากการพยายามป้องกันตนเองที่จะถูกล่วงละเมิดทางเพศ ผ่านการพิจารณาถึงความสัมพันธ์ระหว่างการกระทำกับผลในแบบกฎหมายและแบบอื่นๆ เพื่อชวนถกเถียงว่า นอกจากเฮอร์เรราแล้ว ใครบ้างที่อาจมีส่วนร่วมต่อการตายของนักดับเพลิงชายคนนั้น

สืบหาปฏิบัติการทางอำนาจของประเทศมหาอำนาจ ผ่านแง่มุมการเกิดขึ้นของกฎหมายลิขสิทธิ์ ผ่านกรอบคิดทฤษฎีว่าด้วยแนวคิดหลังอาณานิคม (Post-Colonialism) เพื่อกระตุ้นให้เกิดการตั้งคำถาม ถึงความไม่ชอบมาพากลและกลวิธีการครอบงำ ของประเทศมหาอำนาจทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นภายใต้ผ้าคลุมของระบบกฎหมาย

รัฐและสังคมไทยจะมีรูปลักษณ์ของสังคม ผ่านการออกกฎหมายเพิ่มเติมไปจากที่เห็นอยู่อย่างไรอีกได้บ้าง โดยมุ่งความสนใจไปที่ พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ที่ตราออกมาเมื่อปี 2551 เพื่อชี้ให้เห็นถึงร่องรอยของระบอบการเมือง ที่ผู้ปกครองมองประชาชนเป็นเหมือนเด็กหรือระบอบพ่อปกครองลูก ที่ถูกทำให้ทันสมัยขึ้นผ่านกลไกสถาบันของการเมืองร่วมสมัย

ผู้เขียนเองได้มีโอกาสร่วมสังเกตการณ์ และติดตามคดี 112 กับศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษย์ชนอยู่บ้าง จึงทำให้ผู้เขียนได้ทราบในสิ่งที่ไม่เคยจะรู้มาก่อนคือ เมื่อใครก็ตามที่เป็นผู้ถูกกว่าหาว่ากระทำความผิดตามมาตรา 112 ณ เวลาที่ได้รับหมายจากพนักงานสอบสวน ให้เข้าให้ปากคำ เวลานั้นคือ ชะตาชีวิต โดยอยากจะให้คิดถึง ชีวิต ที่หมายคถึงวามเป็นความตายของผู้ถูกกล่าวหาจริง ๆ เพราะมันผิดปกติ

น่าแปลกใจว่า ทำไมอำนาจนำของความรู้แบบวิทยาศาสตร์ทำให้ความเชื่อที่ว่ามนุษย์ต่างดาวมีอยู่จริง มีความน่าเชื่อถือกว่าการบอกว่าโลกนี้ไม่ได้มีแค่ 2 เพศ

หากจะบอกว่าเจ้าลัทธิเก่งเรื่องเล่นกับใจคนก็คงไม่ผิด ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมองลึกถึงสิ่งที่เป็นพื้นฐานในองค์ประกอบของการเป็นเจ้าลัทธินั่นก็คือ ‘ความเชื่อ’ ที่เป็นองค์ประกอบสำคัญที่สุด เพราะหากปราศจากซึ่งความเชื่อ การดำรงอยู่ของลัทธิใดๆ ก็ยากที่จะประสบความสำเร็จ