Feature

ชวน วิทยากร โสวัตร นักเขียนและเจ้าของร้านหนังสือฟิลาเดลเฟีย จังหวัดอุบลราชธานี มาเล่าย้อนประวัติศาสตร์ของ ‘ผู้มีบุญ’ ที่ภายหลังถูกด้อยค่าเป็นเพียงผีหรือสิ่งที่ไม่มีชีวิต และถูกฆ่าในฐานะของกบฏ

‘อาหารอีสาน’ อีกหนึ่งอัตลักษณ์ของพี่น้องชาวตะวันออกเฉียงเหนือ ไฉนถึงได้รับความนิยมและสามารถแทรกซึมอยู่ในเมืองหลวงมาช้านาน

สนทนากับ ‘แอมมี่ The Bottom Blues’ ว่าด้วยศิลปะ อาหารรสมือพ่อ และเมนูที่เขาชอบทำให้ลูกสาว จนถึง ‘รสชาติ’ อาหารที่ศิลปินนักต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยคนนี้โปรดปรานนั้นขัดกับภาพลักษณ์ของตัวเขามากเพียงใด

พาเดินทางเลียบลุ่มน้ำก่ำ จ.สกลนคร สำรวจโรงพักที่ถูกเผาตั้งแต่ยุคพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยรุ่งเรือง กินซั่วเห็ดตาโล่ ค้นความหมายของแถนในกลอนลำ ชวนฟังนิทานก้อม และลิ้มรส ‘ลาบเหนียวปลาตอง’ อาหารแสนอร่อยที่ต้องใช้เวลาและความพิถีพิถันในการทำ

ลิ้มรสอาหาร และสำรวจอคติเกี่ยวกับอาหารป่าและรสเผ็ดที่ถูกตราหน้าว่าเป็นรสชาติแห่งความป่าเถื่อน ยากจน ผ่านการถอดรื้อประวัติศาสตร์และความหมายของปลากระเบนผัดเผ็ด และผ่านชีวิตหลากหลายมิติของ ภาณุพงศ์ จาดนอก

ท่องไปในโลกอาหารของ ปนัสยา สิทธิจิรวัฒนกุล ฟูดดี้ผู้เป็นนักเคลื่อนไหวเพื่อประชาธิปไตย ย้อนความทรงจำของรุ้งถึงทาโก้ในอเมริกา เผยสูตรแกงเขียวหวานไก่กรอบร้านน้องแอม ร้านดังของธรรมศาสตร์ และแนะนำตัวละครลับ เพื่อนใหม่ในเรือนจำผู้ไปซื้อข้าวไข่เจียวให้รุ้งนั่งจ้องในช่วงอดอาหาร

ชวนสำรวจชีวิตของลูกชาย–ผู้ทำพิธีบำเพ็ญตบะเพื่อเรียกร้องหลักการในกระบวนการยุติธรรมด้วยการอดอาหาร และแม่–ผู้ทำพิธีบัตรพลีเซ่นสรวงเส้นผมเพื่อให้ลูกชายได้กินอาหาร ผ่านหลายพิธีกรรมชีวิตที่มีอาหารเป็นส่วนสำคัญ

ชวนย้อนซอยจุ๊คำแรกที่เนื้อยังสดจนเต้นตุบๆ สำรวจอาหารรอบบ้านที่จังหวัดร้อยเอ็ดซึ่งเลี้ยงดู ด.ช.อานนท์ ขึ้นมาเป็นทนายผู้ต่อสู้เพื่อประชาธิปไตย เผยพิกัดว่าเขียงเนื้อโปรดของเขาอยู่ที่ไหน เนื้อดิบจิ้มแจ่วนั้นเรียบแต่ลึกเพียงใด กระทั่งซอยจุ๊กลายเนื้อดิบแห่งนิติภาวะ หลอมละลายผู้คนให้มาร่วมต่อสู้ และกลายเป็นสัญลักษณ์แห่งการต่อต้านอำนาจรัฐที่กดทับได้อย่างไร

49 ปีผ่านไป หลายอย่างเปลี่ยนแปลง หลายอย่างยังคงหยุดนิ่ง The Momentum พาไปชมสถานที่จริงที่บันทึกไว้ในประวัติศาสตร์ของเหตุการณ์ 14 ตุลาฯ เปรียบเทียบกับสถานการณ์จริงในวันนี้ นาทีนี้

The Momentum รวบรวมปฏิกิริยาของฝ่ายขวา หลังเหตุการณ์ 6 ตุลาฯ เพื่อให้เห็นอีกครั้งว่าพวกเขารู้สึกอย่างไร พวกเขาภูมิใจกับการกระทำเหล่านี้ พวกเขา ‘เฉยๆ’ กับเรื่องที่เกิดขึ้น หรือในมุมมองของพวกเขา เกิดอะไรขึ้นบ้างจากการสังหารโหดเช้าวันนั้น

ในวาระครบรอบ 49 ปี 6 ตุลาคม 2519 เราชวนทุกคนมาทำความรู้จักถึงชื่อ ตัวตน รายละเอียดของผู้เสียชีวิต เพราะพวกเขาเหล่านี้มีชื่อ มีนามสกุล มีครอบครัว มีพ่อแม่พี่น้อง และพวกเขามีหน้าตา มาร่วมกันขับเรียกชื่อ ส่งต่อเรื่องราวของผู้เสียชีวิต คืนความเป็นปัจเจกชนให้เขามากที่สุดเท่าที่เราจะทำได้

ท่ามกลางวิกฤตโควิดเมืองเชียงใหม่ ส่งผลให้มีคนตกงานจำนวนมาก หลายชุมชนได้รับความเดือดร้อนแสนสาหัส นำไปสู่การก่อตั้งโครงการ ‘Chiang Mai Food Bank’ เพื่อรับบริจาควัตถุดิบส่วนเกินจากครัวเรือน นำมาแบ่งปันแจกจ่ายให้กับคนตัวเล็กตัวน้อยที่ได้รับผลกระทบ