Author: ภาสกร ญี่นาง

บุคคลผู้ที่มีความน่าดึงดูดหรือมีรูปลักษณ์ภายนอกตรงกับแบบฉบับของมาตรฐานความงาม (beauty standard) ของสังคม มีโอกาสที่จะถูกพิพากษาว่ากระทำความผิดหรือถูกจับกุมน้อยกว่า?

บทความนี้จะนำเสนอจะเกี่ยวข้องกับพื้นที่แปลงดอกเบญจมาศบนดอยอินทนนท์ ในจังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งผู้เขียนได้มีโอกาสร่วมทำงานกับคณะทำงานจากมูลนิธิเพื่อสิทธิมนุษยชนและการพัฒนา เพื่อศึกษาวิจัยทางกฎหมายต่อประเด็นสถานการณ์ ‘การบังคับใช้แรงงาน’ ในพื้นที่ดังกล่าว

ร้านกาแฟกลายเป็นรูปแบบองค์กรธุรกิจที่เกิดการแข่งขันเข้มข้น และเติบโตมาอย่างต่อเนื่องในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ จนเป็นจังหวัดที่มีธุรกิจกาแฟมากที่สุดในประเทศไทย แต่ค่าแรงของบาริสต้าเชียงใหม่ยังคงถูกแช่แข็ง

องค์ความรู้ในตำราเรียนเกี่ยวกับลัทธิคอมมิวนิสต์กับความเข้าใจว่ารัฐไทยสร้างอัตลักษณ์ฝ่ายผู้เห็นต่างทางการเมืองและผู้ต้องการให้เกิดความเปลี่ยนแปลงของสังคมไทยในลักษณะอย่างไร

คอลัมน์ Rule of Law สัปดาห์นี้ พาย้อนสำรวจบทบาทของรัฐไทยในการดำเนินกระบวนการยุติธรรมเพื่อเอาผิดกับผู้เกี่ยวข้องกับความรุนแรงเดือนเมษายน-พฤษภาคม 2553 พร้อมทั้งหาคำตอบว่า หากต้องการดำเนินคดีกับผู้มีส่วนก่อความรุนแรงต่อประชาชน ยังเหลือช่องทางใดอีกบ้าง

ความขัดแย้งกันของกฎหมายในตัวบทกับในทางปฏิบัติ และความขัดแย้งของการดำเนินกระบวนการยุติธรรมทางอาญาในทางปฏิบัติของไทยที่เป็นไปคนละทิศทางกับกฎหมายในบทบัญญัติตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา และบทบัญญัติว่าด้วยสิทธิเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ

เมื่อรัฐล้มเหลวไม่ต่างจากโจรปล้นธนาคาร ในมโนธรรมสำนึกของประชาชนทั่วไป ไม่มีความยึดโยงกันระหว่างรัฐกับประชาชน ขณะเดียวกัน กลไกระบบตรวจสอบ การสร้างความโปร่งใสและการถ่วงดุลอำนาจรัฐไร้ประสิทธิภาพโดยสิ้นเชิง จนเป็นเหตุให้ผู้มีอำนาจรัฐ กระทำความผิดหรือทุจริตในหน้าที่ให้เห็นแบบล่อนจ้อน

คุณลักษณะสำคัญของระบบกฎหมายในโลกดิสโทเปีย ซึ่งอย่างน้อยอาจช่วยในการเปรียบเทียบระบบกฎหมายของรัฐไทย และชวนให้พินิจว่า ณ ห้วงเวลาปัจจุบัน รัฐและสังคมไทยใกล้เคียงกับความเป็นดิสโทเปียหรือไม่ มากน้อยเพียงใด

หลักการวัฒนธรรมแบบปิดของสังคมไทย ที่ยึดเพียงแต่หลักการทางกฎหมาย บทบัญญัติกฎหมาย แนวคำพิพากษาศาลฎีกา ให้เป็นองค์ความรู้อันจริงแท้เพียงหนึ่งเดียว ซึ่งส่งผลต่อความยุติธรรมในสังคมไทย

วิบากกรรมและการเดินทางอันทุลักทุเลของรัฐธรรมนูญฉบับประชาชน กับอุปสรรคสำคัญที่ทำให้ร่างรัฐธรรมนูญฉบับประชาชนจำต้องตกอยู่ในชะตากรรมที่เต็มไปด้วยขวากหนาม

มองกฎหมายมาตรา 112 ผ่านทฤษฎีว่าด้วยความรุนแรงทางกฎหมาย โดยกำหนดว่า ปรากฏการณ์ที่เกี่ยวเนื่องกฎหมายดังกล่าว เป็นความรุนแรงรูปแบบหนึ่ง

Rule of Law สัปดาห์นี้ จะพาไปสำรวจนโยบายการบริหารจัดการยาเสพติดของรัฐไทยที่ดำเนินมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ก่อให้เกิดการละเมิดสิทธิมนุษยชนและเปิดช่องให้เจ้าหน้าที่รัฐสามารถฉกฉวยโอกาสแสวงหาผลประโยชน์โดยไม่ชอบด้วยกฎหมายจากคดียาเสพติดอย่างกว้างขวาง