Author: กิตติศักดิ์ ปัญญาจิรกุล

ถ้าเศรษฐกิจไม่ดี เหล่าธุรกิจเทคโนโลยีรูปแบบใหม่ๆ และไอเดียแบบสตาร์ตอัปจะอยู่ได้ไหม ชวนทบทวนบทเรียนจากวิกฤตเศรษฐกิจในอดีต และสำรวจโมเดลการตลาดของธุรกิจเทคโนโลยีที่กำลังฮิตในปัจจุบันนี้

ขณะที่ตลาดสมาร์ตโฟนกำลังอิ่มตัว หลายคนจึงเก็งว่า เทคโนโลยีการสื่อสารทางเสียงอาจเป็นแพลตฟอร์มใหม่ที่สร้างมูลค่ามหาศาล ชวนศึกษาบทเรียนของ ‘อเล็กซา’ (Alexa) จากค่ายแอมะซอน ที่พยายามปั้นความสามารถใหม่ๆ ขึ้นมาบริการผู้ใช้ แต่จนวันนี้ก็ดูเหมือนจะยังฝ่าด่านความระแวงเรื่องความเป็นส่วนตัวไปได้ไม่สำเร็จ

Jumia แพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซที่ดำเนินธุรกิจใน 14 ประเทศของทวีปแอฟริกา ใช้เวลาเพียง 7 ปี นับแต่ก่อตั้งในปี 2012 ในการเข้าสู่ตลาดหลักทรัพย์ที่ประเทศสหรัฐอเมริกาด้วยมูลค่าบริษัทมากกว่า 1 พันล้านเหรียญสหรัฐ

งานแรกของ Dynamic Yield บริษัทเทคโนโลยีที่แมคโดนัลด์ซื้อไปเพื่อเสริมความเป็นดิจิทัลให้องค์กร ก็คือ การทำงานกับข้อมูลของลูกค้า Drive-Thru ก่อน เพราะเป็นลูกค้าส่วนใหญ่ของร้านเบอร์เกอร์ ซึ่งมีเฉลี่ย 68 ล้านคนต่อวัน หรือเกือบเท่าคนไทยทั้งประเทศเลยทีเดียว

เฟซบุ๊กลดความสำคัญของ newsfeed ให้ความสำคัญกับ messenger และ whatsapp และให้โพสต์เก่ามีวันหมดอายุ ทั้งหมดนี้เป็นแผนการปรับตัวของเฟซบุ๊กภายหลังเหตุการณ์ Cambridge Analytica

เมื่อพฤติกรรมการซื้อเสื้อผ้าเปลี่ยนไปเรื่อยๆ บรรดาพ่อค้าค้าปลีกก็ต้องปรับกลยุทธ์ ซึ่งตอนนี้มีเทคโนโลยีใหม่ๆ เป็นตัวช่วยสำรวจตลาด และแนะนำได้ว่า ช่วงเวลาไหน ควรดันเสื้อผ้าเซ็ตใดจากสต็อกออกมาขาย

เทคโนโลยีสำหรับ Surviellance หรือสอดส่องตรวจตรา ทำหลายสิ่งตั้งแต่การแท็กภาพคนบนเฟซ หรืออย่างประเทศจีนที่นำมาใช้จับตาประชาชน อย่างไรก็ดี ระบบ AI ที่นำมาสอดส่องยังสามารถใช้งานอื่นๆ เช่น ช่วยจับตาคนจมน้ำ ติดกล้องซ่อนไว้ในป่าเพื่อสังเกตกลุ่มล่าสัตว์ป่า ถือเป็นสารพัดประโยชน์ที่ต้องมาพร้อมความรับผิดชอบ

ไมโครเวฟ นาฬิกาแขวน ลำโพง ปลั๊ก ไปจนถึงอุปกรณ์ติดตั้งในรถยนต์ อุปกรณ์เหล่านี้จะคุยกันเก่งขึ้นเรื่อยๆ และนี่น่าจะเป็นสมรภูมิของการตลาดนวัตกรรมรอบใหม่ ที่ทั้ง Google, Amazon, Facebook และ Apple ต่างก็ผลิตอุปกรณ์อัจฉริยะในบ้านออกมาประชันกันในตลาด

ในอนาคต องค์ความรู้ของบุคคลหนึ่งๆ อาจถูก 'ดาวน์โหลด' แล้วนำไปเก็บบนคลาวด์ นำมาสร้างแชตบอตที่ถูกฝึกให้คิดและพูด โดยใช้คำ แนวคิด และมีองค์ความรู้เฉพาะบุคคลจริงๆ หรือที่เรียกใหม่ว่า augmented eternity

ในวงการกำลังพูดกันถึงเรื่องความโปร่งใสของที่มาที่ไปในการคิดอัลกอริธึม (Algorithmic Transparency) ความสามารถในการอธิบายได้ว่าอัลกอริธึมใช้หลักการอะไรในการตัดสินใจ (Algorithmic Explanability) และการตั้งกรอบกฎเกณฑ์ให้ Machine Learning ได้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพและไม่ก่อให้เกิดผลกระทบข้างเคียงที่ไม่ต้องการ ผ่านแนวคิดเรื่องความรับผิดของอัลกอริธีม (Algorithmic Accountability)

นอกจากการคิดค้นด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพแล้ว การสร้าง ‘AI’ หรือ ‘ปัญญาประดิษฐ์’ ที่เข้ามาเสริมบริการด้านการดูแลสุขภาพ ก็เป็นอีกความหวังที่อาจช่วยสร้างความเท่าเทียมกัน และทำให้คนมีโอกาสเข้าถึงบริการที่มีคุณภาพได้

บริษัทยักษ์ใหญ่ต่างพยายามออกแบบผลิตภัณฑ์ที่ตอบโจทย์ AR ไม่ว่าจะเป็น Google ที่เริ่มมีผลิตภัณฑ์อย่าง Google Glass เมื่อปี 2013 Microsoft ที่เปิดตัว Hololens และ Snapchat ก็มี Spectacle ออกมาในปี 2016 ฯลฯ แต่โจทย์นี้ถือว่าหิน เพราะต่างก็ยังเจออุปสรรคและข้อจำกัด