Author: ชนาธิป ไชยเหล็ก

บางทีหากคุณหมอได้ลองถามความเห็นจากทั้งคนไข้ติดเตียงและญาติ การตกลงร่วมกันก็จะนำไปสู่ความร่วมมือกันระหว่างคนไข้-ญาติ-และทีมรักษา เพื่อให้ทุกฝ่ายไม่ทิ้งวินัยในการทำกายภาพบำบัด เพราะใช่ว่าผู้ป่วยที่ติดเตียงทุกโรคจะติดเตียงตลอดไปทุกราย

คนไข้ที่รักษายากที่สุดแบบหนึ่ง อาจไม่ใช่คนไข้แบบที่มาตรวจรักษากับหมอในโรงพยาบาล แต่อาจเป็นคนไข้แบบที่ไม่อยากมารักษาที่โรงพยาบาลก็เป็นได้ วิธีการที่หมอจะสามารถเข้าถึงคนไข้แบบนี้ก็คือการสลับทิศทางการตรวจรักษา

“มาแบบนี้ก็ดีนะหมอนะ” พี่หัวหน้าโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) วัดเสถียร ชื่นชมนโยบายการจัดหมอจากโรงพยาบาลมาออกตรวจที่สถานีอนามัยในเครือข่าย “หมอมาหนึ่งคน คุ้มกว่าให้คนไข้ 30 คนไปโรงพยาบาล”

เกิดคำถามยอดฮิตเกี่ยวกับไข้หวัดใหญ่ว่า ถ้าไปฉีดวัคซีนแล้วจะป้องกันได้จริงหรือไม่ สายพันธุ์ที่เป็นนั้นเป็นสายพันธุ์ใหม่หรือเก่า แล้วทำไมคุณหมอถึงบอกว่าไม่ต้องรู้ก็ได้

บางความเจ็บไข้ได้ป่วย  ‘โรค’ นั้นไม่ได้เป็นรุนแรง แต่ความเจ็บป่วยอาจร้ายแรงก็ได้ การดูแลคนไข้บางคนจึงต้องรักษาทั้งสองมุมมองควบคู่กัน

การใช้บริการห้องอุบัติเหตุ-ฉุกเฉินในประเทศไทย 60% เป็นผู้ป่วยที่ไม่ฉุกเฉิน กล่าวคืออาการไม่ได้เร่งด่วนจนเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตหรือต้องรีบมาตรวจที่ห้องฉุกเฉิน ส่งผลกระทบต่อความแออัดของห้องฉุกเฉินและความผิดพลาดในการสื่อสาร

สำหรับหมอ กว่าจะสรุปได้ว่าคนไข้เป็นอะไรก็ต้องดูแล้วดูอีกหลายขั้นตอน ขณะที่บทความในอินเทอร์เน็ตมักจะอธิบายเฉพาะโรคเพียง ‘โรคเดียว’ อย่างละเอียด ไม่ก็แจกแจงรายการโรคที่เป็นไปได้นับสิบโรคจาก ‘อาการ’ ที่คนสนใจ ไม่ต่างจากการอ่านคำทำนายดวงชะตาตาม ‘ราศี’ ที่คนอ่านมีแนวโน้มที่จะเชื่อตามไปด้วย

ระยะนี้มีการระบาดของโรคหัดบ่อยขึ้น และล่าสุดคือที่จังหวัดยะลา สาเหตุสำคัญคือ ผู้ปกครองบางคนเชื่อว่าการฉีดวัคซีนผิดหลักศาสนาอิสลาม

เมื่อคุณหมอถามคนไข้ว่า ออกกำลังกายบ้างหรือเปล่า เขาตอบว่า “ผมก็ออกนะครับ เพราะเดินทำงานทั้งวัน” ความเข้าใจนี้เป็นความเข้าใจที่ผิดหรือไม่

บทความต่อจากตอนที่แล้ว ที่เล่าเรื่อง Apple Watch 4 นาฬิกาอัจฉริยะที่สามารถตรวจและวิเคราะห์คลื่นไฟฟ้าหัวใจได้ ซึ่งคุณสมบัติอย่างหนึ่งของมัน ก็คืออาจช่วยคัดกรองเจอผู้เป็นโรค ‘หัวใจห้องบนสั่นพลิ้ว’ ที่สัมพันธ์กับโรคหลอดเลือดสมอง

“ทำไมคลื่นตรงนี้ถึงเล็กกว่าคลื่นอีกลูกที่ตามหลังมา” คนไข้ยื่นข้อมือซ้ายที่คาดนาฬิกาอยู่ขึ้นมาให้ดู ในอนาคตอันใกล้ หมอคงต้องคอยตอบคำถามลักษณะนี้มากขึ้น เพราะคนทั่วไปกำลังจะมีนาฬิกาข้อมือที่สามารถตรวจและวิเคราะห์คลื่นไฟฟ้าหัวใจ (electrocardiogram: ECG) ได้

ถึงแม้ว่าในปี 1989 วารสารการแพทย์ของไทยจะบอกว่าสรรพคุณของ ‘เตตราไซคลีน’ สามารถใช้ค่าเชื้อได้หลากหลาย แต่ในปี 2018 ข้อมูลนี้ต้องอัปเดตใหม่อีกครั้ง เพื่อไม่ให้เราใช้ยานี้อย่างพร่ำเพรื่อกับทุกโรค