เวลานี้มีมวลชนกลุ่มหนึ่งออกมาชุมนุมกดดันไม่ให้รัฐบาลผ่านร่างทำแท้งถูกกฎหมาย เนื่องจากกังวลเรื่องหลักศาสนากับการกระทำที่ผิดศีลธรรม ท่ามกลางผู้ชุมนุมอีกกลุ่มที่ยืนยันว่าการทำแท้งเป็นสิทธิส่วนบุคคล ทุกคนควรให้ความเคารพกับทางเลือกบนเรือนร่าง การเลือกใช้ชีวิตของเพื่อนมนุษย์ และไม่มีใครอยากตั้งท้องเพื่อพบความเจ็บปวดจากการทำแท้งอย่างแน่นอน

อาร์เจนตินาในสัปดาห์ที่ผ่านมา ถือว่าเป็นอีกหนึ่งช่วงเวลาหัวเลี้ยวหัวต่อด้านสิทธิมนุษยชน เมื่อประธานาธิบดีอาร์เจนตินา อัลแบร์โต เฟอร์นันเดซ (Alberto Fernandaz) ยื่นร่างกฎหมายฉบับหนึ่งที่มีใจความสำคัญให้การยุติตั้งครรภ์เป็นเรื่องถูกกฎหมายเข้าสภาอีกครั้ง ซ้ำยังระบุว่าผู้ที่เข้ารับบริการดังกล่าวในโรงพยาบาลรัฐจะไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใด ๆ ท่ามกลางเสียงเห็นด้วยและการประท้วงของประชาชนทั่วประเทศ เป็นอีกครั้งที่การต่อสู้ทางความคิดที่แตกต่างจะต้องเกิดขึ้นอย่างเลี่ยงไม่ได้

การต่อสู้เพื่อการทำแท้งถูกกฎหมายเคยมีให้เห็นในหลายประเทศ บางประเทศสามารถผ่านร่างอนุญาตให้ทำแท้งแบบง่าย ๆ หลายประเทศต้องเผชิญหน้ากับความเห็นต่างทางความคิดและความเชื่ออยู่นานกว่าร่างจะผ่านสภา ส่วนอาร์เจนตินา ประเทศขึ้นเรื่องความเคร่งศาสนา ประชาชนส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิก ซ้ำยังเป็นดินแดนบ้านเกิดของประมุขแห่งศาสนจักรโรมันคาทอลิกองค์ปัจจุบันอย่าง สมเด็จพระสันตะปาปาฟรานซิส ที่ผู้นับถือนิกายคาทอลิกส่วนใหญ่จะมองว่าเด็กในครรภ์ที่ผ่านการปฏิสนธิแล้วถือว่าเป็นมนุษย์คนหนึ่งตั้งแต่อยู่ในท้อง และการทำแท้งคือการคร่าชีวิตผู้บริสุทธิ์

ปัจจุบันการทำแท้งในประเทศอาร์เจนตินาถูกระบุให้เป็นเรื่องผิดกฎหมาย เป็นคดีอาชญากรรมที่มีบทลงโทษรุนแรงอย่างการจำคุกสูงสุด 4 ปี และมีข้อยกเว้นอนุญาตให้ทำแท้งได้เพียงไม่กี่กรณีเท่านั้น คือ การตั้งครรภ์ที่เกิดจากการข่มขืน และอาการครรภ์เป็นพิษที่จะทำให้มารดาเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต

แม้กฎหมายจะระบุข้อยกเว้นไว้ชัดเจน แต่สำนักข่าว Reuters เคยเปิดเผยข้อมูลน่าเศร้าว่า มีหญิงตั้งครรภ์ชาวอาร์เจนตินาจำนวนมากที่อยู่ภายใต้เงื่อนไขดังกล่าว โดยเฉพาะหญิงที่ถูกข่มขืน ทว่าพวกเธอไม่สามารถทำแท้งถูกกฎหมายได้เพราะถูกคนผู้คนในพื้นที่ที่มีแนวคิดอนุรักษนิยมและเคร่งศาสนา โดยเฉพาะแถบชนบทที่ห่างไกล กดดันไม่ให้ยื่นเรื่องขอทำแท้ง ประณามว่าสิ่งที่พวกเธอต้องการคือฆาตกรรม ทำให้ผู้หญิงจำนวนไม่น้อยต้องแบกรับอีกหนึ่งชีวิตที่กำลังจะลืมตาดูโลก โดยที่พวกเธอไม่มีความพร้อมทั้งทางการเงิน สังคม รวมถึงสภาพจิตใจที่ดีเลยแม้แต่น้อย

อาร์เจนตินาเคยยื่นร่างกฎหมายเกี่ยวกับการทำแท้งเข้าสภามาแล้วกว่า 8 ครั้ง ตลอดหลายปีที่ผ่านมารัฐบาลหัวก้าวหน้าที่ถูกเลือกผ่านการเลือกตั้งพยายามปรับแก้กฎหมายทำแท้งไปทีละน้อย ช่วงเวลาหนึ่งเคยเกิดการลงความเห็นว่าควรเพิ่มกรณีต่าง ๆ ที่ได้รับการยกเว้นเพื่ออนุญาตให้ทำแท้งเข้าไปอีกหรือไม่ อาทิ การตั้งครรภ์กับคนในครอบครัว สตรีที่มีอายุครรภ์ไม่ถึง 14 สัปดาห์ หรือปัญหาทางสภาพสังคมที่ผู้ตั้งครรภ์ไม่มีคุณสมบัติเพียงพอที่จะดูแลบุตรที่กำลังจะเกิดมา ทว่าเหตุผลเหล่านี้ก็ยังไม่ได้รับการอนุมัติ ผู้ที่สามารถทำแท้งแบบถูกกฎหมายยังคงมีแค่สตรีที่ถูกข่มขืนและผู้ที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษเท่านั้น

ในปี 2018 เกิดการยื่นร่างกฎหมายอนุญาตให้หญิงอายุครรภ์ต่ำกว่า 14 สัปดาห์ สามารถทำแท้งถูกกฎหมาย ซึ่งร่างดังกล่าวถูกโหวตให้ผ่านในสภาผู้แทนราษฎรด้วยคะแนน 129 ต่อ 125 เสียง ทว่ากลับถูกตีตกในชั้นวุฒิสภา ส่งผลให้ประชาชนจำนวนมากร่วมถึงองค์กรเพื่อสิทธิสตรีออกมารวมตัวกันบริเวณหน้ารัฐสภาแห่งชาติ ในกรุงบัวโนสไอเรส ชูผ้าเช็ดหน้าสีเขียวที่เป็นสัญลักษณ์ว่าต้องการให้การทำแท้งเป็นเรื่องถูกกฎหมาย พร้อมตะโกนกู่ร้องว่าศาสนาแทรกแซงการเมืองและละเมิดสิทธิมนุษยชน

จากการประท้วงร่างทำแท้งถูกกฎหมายที่โดนตีตก เริ่มแปรเปลี่ยนเป็นการประท้วงต่อต้านศาสนาคริสต์นิกายคาทอลิก ประชาชนจำนวนไม่น้อยเกิดความรู้สึกว่าศาสนาเข้ามามีบทบาททางการเมืองอาร์เจนตินามากเกินไป สำนักข่าว The Guardian ระบุว่ากลุ่มนักบวชในประเทศคือกลุ่มที่มีอิทธิพลทางความคิดต่อสังคมสูงกว่าหลายประเทศแถบเดียวกัน รวมถึงประเด็นของสมเด็จพระสันตะปาปาองค์ปัจจุบัน ที่ยังคงมองว่าการทำแท้งคือสิ่งที่ไม่ควรเกิดขึ้น การวิเคราะห์ของสำนักข่าวต่างประเทศชี้ไปในทิศทางเดียวกัน เมื่อหนังสือพิมพ์ท้องถิ่น Clarin ก็เคยรายงานว่า สมเด็จพระสันตะปาปาถึงขั้นเอ่ยปากล็อบบี้ให้วุฒิสภาปฏิเสธร่างกฎหมายทำแท้งเลยทีเดียว

นอกจากนี้ ในปี 2018 สำนักข่าว Aljazeera รายงานว่า สมเด็จพระสันตะปาปาฟรานซิส เปรียบเทียบการทำแท้งว่าไม่ต่างอะไรกับการจ้างวานฆ่าอย่างที่ผู้มีอิทธิพลใต้ดินนิยมทำ แม้ประมุขแห่งคริสตจักรนิกายโรมันคาทอลิกคนปัจจุบันจะมีแนวคิดหลายเรื่องที่แสดงให้เห็นว่ามีอุดมการณ์เสรีนิยมมากกว่าประมุขคนก่อน ๆ แต่ประเด็นเรื่องการทำแท้ง จะยังคงเป็นเรื่องที่เขาแสดงตัวชัดเจนว่าไม่เห็นด้วย  

ช่วงปลายปี 2019 เกิดการพยายามผลักดันร่างทำแท้งถูกกฎหมายเข้าสภาอีกครั้ง ท่ามกลางประชาชนจำนวนมากที่ออกมาชูผ้าสีเขียว กดดันให้รัฐบาลรับฟังเสียงของพวกเขา ขณะที่สมาชิกรัฐสภาบางคนได้แสดงความคิดเห็นว่า การทำแท้งควรเป็นข้อถกเถียงทางการเมืองมากกว่าศาสนา

เมื่อไม่สามารถทำแท้งแบบถูกต้องได้ ผู้หญิงจำนวนมากที่ไม่สามารถยื่นขอทำแท้งแบบถูกกฎหมาย หันไปใช้บริการคลินิกทำแท้งเถื่อน ส่งผลให้เกิดกรณีผิดพลาดต่อร่างกายมารดาหลายเคสด้วยกัน การใช้บริการคลินิกเถื่อนกระตุ้นให้สถิติการเสียชีวิตของสตรีขณะตั้งครรภ์พุ่งสูงขึ้นเรื่อย ๆ ซึ่งเหตุผลนี้ก็เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้ประธานาธิบดีเฟอร์นันเดซ เตรียมยื่นร่างทำแท้งถูกกฎหมายเข้าสู่สภาอีกครั้งในปีนี้ ท่ามกลางการต่อต้านของประชาชนบางส่วนที่ยังคงมองว่าการทำแท้งคือเรื่องผิดศีลธรรม โดยพวกเขาจะผูกผ้าพันคอสีฟ้าเดินประท้วงตามท้องถนน

องค์การนิรโทษกรรมสากล หรือ แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล เอ่ยถึงกรณีดังกล่าวว่า ถึงเวลาแล้วที่วุฒิสภาอาร์เจนตินาจะต้องฟังเสียงประชาชน โปรดอย่าหันหลังให้กับเสียงของผู้หญิงที่กำลังเดือดร้อน การผ่านร่างกฎหมายนี้จะช่วยยุติการทำแท้งเถื่อนที่นำไปสู่การสูญเสียประชากรในประเทศ ส่วนทางด้าน เอลิซาเบธ โกเมซ อัลคอร์ตา (Elizabeth Gomez Alcorta) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสตรีและความหลากหลายทางเพศ (Minister of Woman, Genders and Diversity) แถลงการณ์กับสื่อว่า เนื่องจากอาร์เจนตินามีการต่อสู้เกี่ยวกับสิทธิอนามัยเจริญพันธุ์มายาวนานเป็นสิบ ๆ ปี การผ่านร่างบัญญัติสิทธิทางเลือกทำแท้งครั้งนี้ถือเป็นก้าวสำคัญของประเทศที่ควรจับตามองอย่างใกล้ชิด

การเดินทางของร่างกฎหมายทำแท้งในอาร์เจนตินาปี 2020 ยังคงก้าวไปเรื่อย ๆ แบบเดียวกับปี 2018 ในตอนนี้สภาผู้แทนราษฎรลงมติผ่านร่างทำแท้งถูกกฎหมายหากสตรีมีอายุครรภ์ไม่เกิน 14 สัปดาห์ ด้วยคะแนนเสียง 131 ต่อ 117 เสียง งดออกเสียง 6 คะแนน ท่ามกลางความยินดีของมวลชนที่ติดตามรอฟังผลอย่างใกล้ชิดบริเวณหน้ารัฐสภา พวกเขาต่างชูผ้าเช็ดหน้าสีเขียว โบกธงสีเขียวและธงชาติปลิวไสวไปทั่วลานกว้าง ส่งผลให้นักข่าวและช่างภาพสามารถเก็บภาพคลื่นทะเลสีเขียวแห่งเสรีภาพได้อีกครั้ง

ต้องตามลุ้นกันต่อว่าในปีนี้อาร์เจนตินาจะสามารถสร้างประวัติศาสตร์ครั้งใหม่ได้หรือไม่ หรือว่าผลลัพธ์จะลงเอยซ้ำรอยเดิมด้วยการถูกวุฒิสมาชิกตีร่างดังกล่าวตกไปอีกครั้ง แต่ถึงอย่างนั้นกลุ่มสิทธิสตรีและผู้ที่มองว่าการทำแท้งควรเป็นเรื่องถูกกฎหมาย จะยังคงเดินหน้าต่อสู้เพื่อเรียกร้องสิทธิที่พวกเขาพึงมีต่อไปอย่างไม่ย่อท้อ

 

ที่มา

https://www.theguardian.com/world/2018/aug/09/argentina-abortion-defeat-shows-enduring-power-of-catholic-church

https://towardfreedom.org/story/archives/women/the-fight-for-the-right-to-abortion-spreads-in-latin-america-despite-political-setbacks/

https://www.reuters.com/article/argentina-abortion/argentina-lower-house-approves-landmark-bill-to-legalize-abortion-idUSKBN28K18S?il=0

https://www.dw.com/en/argentinas-lower-house-approves-bill-legalizing-elective-abortion/a-55910443

https://www.aljazeera.com/news/2018/10/10/pope-compares-abortion-to-a-mafia-style-killing

 

Tags: , , , , , , ,