สำหรับแฟนๆ วงการเพลงอเมริกา งานประกาศรางวัล Grammy Awards ปีนี้มีโมเมนต์น่าจดจำมากมาย ทั้งการกวาดรางวัลของ เคนดริก ลามาร์ (Kendrick Lamar) สปีชเรียกร้องสิทธิให้ศิลปินตัวเล็กๆ ของ แชปเพลล์ โรน (Chappell Roan) ตลอดจนการแสดงที่ยอดเยี่ยมของ โดชี (Doechii) แต่อีกอย่างหนึ่งที่คนพูดถึงมากที่สุดโดยเฉพาะในแง่ลบ ก็คือแฟชั่นของแรปเปอร์ชายวัย 47 ปี คานเย เวสต์ (Kanye West) และภรรยา เบียงกา เซนซอรี (Bianca Censori)
เวสต์ปรากฏตัวบนพรมแดงของงานในเสื้อยืดและกางเกงสีดำ พร้อมกับใส่แว่นดำปิดตา ส่วนเซนซอรีใส่เสื้อคลุมขนเฟอร์ ดูเผินๆ ไม่ได้หวือหวาอะไร ออกจะธรรมดาเกินไปด้วยซ้ำสำหรับงานใหญ่ จนกระทั่งเวสต์หันไปพูดคุยบางอย่างกับเซนซอรี เธอส่ายหน้า ท่าทางกังวล แต่สุดท้ายก็ค่อยๆ ถอดเสื้อคลุมออก ข้างในเป็นมินิเดรสโปร่งใสที่เปิดเผยเรือนร่างทั้งหมด ไม่เว้นแม้แต่หน้าอกหรืออวัยวะเพศ
คานเย เวสต์และเบียงกา เซนซอรีในงาน Grammy Awards (ที่มา: CNN)
เท่านั้นไม่พอ หลังจากจบงาน เวสต์ยังโพสต์ภาพเดรสดังกล่าวบน Instagram ส่วนตัว ส่วนเซนซอรีโพสต์ภาพตัวเองเปลือยกายยืนหันหลัง ปัจจุบันทั้ง 2 โพสต์ถูกลบไปแล้ว ท่ามกลางเสียงวิพากษ์วิจารณ์ต่างๆ รวมถึงเสียงเรียกร้องให้เซนซอรีได้รับโทษทางกฎหมาย ข้อหากระทำอนาจารในที่สาธารณะ
อย่างไรก็ตามกรมตำรวจลอสแอนเจลิสอธิบายกับสำนักข่าว TMZ ว่า งาน Grammy Awards ถือเป็นงานปิด และเนื่องจากไม่มีผู้เข้าร่วมงานคนใดแจ้งความเซนซอรี จึงไม่สามารถเอาผิดได้
อีกด้านหนึ่ง แฟนคลับของเวสต์หลายคนยังคงพยายามปกป้องลุคนี้ โดยให้เหตุผลว่า ผู้หญิงควรมีสิทธิเลือกใส่หรือไม่ใส่อะไรก็ได้ บ้างก็ว่าเป็นศิลปะแสดงสด (Performance Art) ที่ท้าทายขนบสังคม
อันที่จริงการใช้เรือนร่างผู้หญิงเพื่อแสดงออกเชิงสัญลักษณ์นั้นเคยเกิดขึ้นมาก่อนแล้วหลายครั้ง ยกตัวอย่างเช่น ในงาน Video Music Awards ปี 1998 นักแสดงสาว โรส แม็กโกแวน (Rose McGowan) เลือกสวมเดรสสีดำซีทรูวาบหวิว เพื่อทวงคืนอำนาจที่เธอมีต่อร่างกายของตัวเอง
“มันเป็นการปรากฏตัวในที่สาธารณะครั้งแรกของฉันหลังจากถูกล่วงละเมิดทางเพศ ฉันแค่รู้สึกแบบ ‘ฮอลลีวูด พวกแกอยากได้ร่างกายที่สามารถใช้แล้วทิ้งได้ใช่ไหม ก็เอาไปสิ’” แม็กโกแวนกล่าว “ฉันทำไปด้วยความรู้สึกมีพลัง ไม่ได้ทำเพื่อให้ดูเซ็กซี่”
โรส แม็กโกแวนในงาน Video Music Awards ปี 1998 (ที่มา: FilmMagic)
แม้แต่ในบริบทของประเทศไทยเอง เมื่อปี 2011 เราก็เคยเห็น ลักขณา ปันวิชัย หรือ ‘แขก คำผกา’ โพสต์ภาพเปลือยหน้าอก พร้อมกับข้อความ ‘No Hatred for Naked Heart’ เพื่อประท้วงให้กับ อำพล ตั้งนพกุล หรือ ‘อากง SMS’ ที่ถูกคุมขังอยู่ ณ ขณะนั้น โดยคำผกาชี้แจงว่า การเปลือยหน้าอกนี้ก็เพื่อเรียกร้องให้สังคมไทยลองเปลือยใจ ถอดอคติออก และตระหนักถึงมนุษยธรรม
ไม่ว่าจะเป็นการทวงคืนสิทธิในร่างกายของตัวเอง หรือปลดเปลื้องอคติทั้งหลาย นู้ดในตัวอย่างข้างต้นมีจุดประสงค์ชัดเจน ดังนั้นเมื่อย้อนกลับมาที่กรณีล่าสุดของเวสต์กับเซนซอรี การจะตัดสินว่าเป็นศิลปะหรือไม่คงต้องพิจารณาจุดประสงค์เสียก่อน
เวสต์ต้องการสื่ออะไรผ่านลุคนี้?
เซนซอรีต้องการสื่ออะไรผ่านลุคนี้?
ความคิดเห็นที่แท้จริงของเซนซอรียังคงเป็นปริศนา เนื่องจากเธอไม่เคยให้สัมภาษณ์ออกสื่อ แต่สำหรับตัวเวสต์เอง ล่าสุดเขาเพิ่งโพสต์บน X ว่า
“ฉันมีอำนาจควบคุมภรรยาฉัน นี่ไม่ใช่เรื่องโว้กเฟมินิสต์งี่เง่านะ… มีคนบอกว่าลุคพรมแดงเป็นการตัดสินใจของเธอ ก็ใช่อยู่ ฉันไม่บังคับให้เธอทำอะไรที่เธอไม่อยาก แต่ถ้าไม่ได้รับอนุญาตจากฉันก่อน เธอก็ทำมันไม่ได้หรอก พวกเบี้ยฝั่งโว้กโง่ๆ เอ๊ย”
จากคำสารภาพของเวสต์ ประกอบกับความแตกต่างระหว่างชุดของทั้งคู่เมื่อยืนข้างกัน หลายคนมองว่า ลุคเจ้าปัญหาไม่ใช่ศิลปะที่มีความหมายลึกซึ้งใดๆ แต่เป็นเรื่องของการแสดงอำนาจมากกว่า
“การแสดงความแตกต่างระหว่างผู้ชายที่แต่งตัวมิดชิดกับผู้หญิงเปลือยเป็นสูตรสำเร็จที่เก่ามากในป็อปคัลเจอร์ มันสื่อถึงอำนาจ สื่อว่าร่างกายของเพศใดสามารถถูกสาธารณชนบริโภคได้ สื่อว่าเพศใดมีสิทธิปกปิดร่างกาย เพศใดไม่มีสิทธิปกปิด” ชีรา ทาร์รันต์ (Shira Tarrant) นักเขียนผู้เชี่ยวชาญเรื่องเพศและป็อปคัลเจอร์ กล่าว
ลอรีนน์ ดิวิตา (Lorynn Divita) ศาสตราจารย์วิชาดีไซน์เสื้อผ้า อธิบายเพิ่มเติมว่า เวสต์กำลังใช้ทฤษฎีการบริโภคผ่านสิ่งอื่น (Vicarious Consumption) ซึ่งปกติแล้วหมายถึงการทำให้ตัวเองรู้สึกมั่งคั่งโดยเอาตัวไปเกี่ยวข้องหรืออยู่ใกล้กับสินค้าหรูหรา แต่ในกรณีของเวสต์ แทนที่จะใช้ ‘สินค้า’ เขาเลือกใช้ภรรยาซึ่งเป็นคนใกล้ตัวที่สุด สร้างภาพลักษณ์หัวขบถให้ตัวเอง
“ผู้ชายในอดีตมักจะอวดรวยโดยแสดงให้เห็นว่าภรรยา บ้านเล็ก หรือลูกๆ ของเขาดูดีแค่ไหน” ดิวิตาอธิบาย “การเอาเซนซอรีเข้ามาและให้เธอใส่ชุดแบบนั้น เวสต์กำลังใช้เธอเพื่อแสดงถึงความหัวขบถของตัวเอง เขาแสดงอำนาจของเขาผ่านเธอ”
ทั้งนี้พรมแดงงาน Grammy Awards ไม่ใช่ครั้งแรกที่เวสต์ลดทอนผู้หญิงเป็นวัตถุทางเพศเพื่อแสดงอำนาจ ในปี 2016 เวสต์เผยแพร่มิวสิกวิดีโอ Famous ที่มีหุ่นขี้ผึ้งนู้ดของ คิม คาร์เดเชียน (Kim Kardashian) ภรรยาเก่า และนักร้องสาว เทย์เลอร์ สวิฟต์ (Taylor Swift) นอนบนเตียงข้างๆ หุ่นของเขา แม้จะไม่ได้รับความยินยอมจากสวิฟต์ก็ตาม
เมื่อคำนึงถึงอดีตที่ผ่านมา หลายคนอดตั้งคำถามไม่ได้ว่า แล้วสิ่งที่ทำอยู่ในปัจจุบัน เซนซอรียินยอมแค่ไหน
แต่ดูวี่แววแล้ว เราคงไม่ได้รับคำตอบจากปากเจ้าตัวเร็วๆ นี้
อ้างอิง
https://www.tmz.com/2025/02/03/bianca-censori-wont-be-punished-grammys-nudity/
https://www.yahoo.com/entertainment/rose-mcgowan-scandalous-seethrough-vma-dress-172920784.html
https://prachatai.com/journal/2011/12/38141
https://x.com/kanyewest/status/1887813488393023682
https://youtu.be/p7FCgw_GlWc?si=h1zb0DvPVToQe7nR
Tags: Gender, (Kanye West, Bianca Censori
