นับตั้งแต่ตาลีบันเข้ายึดอำนาจในอัฟกานิสถานเมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา ประกาศคำสั่งให้ทำและคำสั่งห้ามทำต่างหลั่งไหลออกมาควบคุมประชาชนในอัฟกานิสถาน ไม่ว่าจะเป็นการสั่งแบนศิลปะ ดนตรี สั่งห้ามใช้แอปพลิเคชันติ๊กต็อก (TikTok) และเกมพับจี (PUBG) ที่ทางตาลีบันให้เหตุผลว่า อาจทำให้เด็กออกนอกลู่นอกทางได้ และอีกประเด็นที่สำคัญมาก คือการลิดรอนสิทธิการศึกษาของสตรีทั่วประเทศ
ตาลีบันได้ประกาศใช้กฎระเบียบการแบ่งแยกห้องเรียนระหว่างเด็กผู้ชายกับเด็กผู้หญิง พร้อมกับจัดระเบียบเครื่องแบบนักเรียนใหม่ โดยผู้หญิงจะต้องใส่ฮิญาบสีขาว (ผ้าคลุมศีรษะสีขาว) และสวมชุดสีดำ แม้จะเคยยืนยันว่าผู้หญิงอัฟกันหลายล้านคนจะได้กลับไปศึกษาต่อในโรงเรียน แต่นโยบายเกี่ยวกับการศึกษาของนักเรียนหญิงอัฟกันในแต่ละพื้นที่กลับแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับว่าผู้นำในพื้นที่นั้นเป็นใคร เช่น ในจังหวัดเฮลมันด์ (Helmand) มีผู้นำอนุรักษนิยมและคิดว่าการศึกษาไม่มีความสำคัญต่อผู้หญิง เมื่อวันที่ 21 มีนาคม ตาลีบันก็กลับลำเปลี่ยนแปลงคำสั่งให้นักเรียนหญิงเข้าเรียนแบบกะทันหัน โดยสั่งห้ามเด็กผู้หญิงอายุมากกว่า 12 ปี กลับเข้าสู่ระบบการศึกษา ด้วยเหตุผล ‘ยังหาชุดนักเรียนที่เหมาะสมไม่ได้’
แม้ผู้หญิงอัฟกันหลายคนจะลงสู่ท้องถนนเพื่อประท้วงข้อบังคับที่ลิดรอนสิทธิเสรีภาพ แต่ตาลีบันกลับเพิกเฉยต่อเสียงเรียกร้องของผู้หญิงเหล่านี้ ขณะที่เด็กผู้ชายยังสามารถไปโรงเรียนได้ตามปกติ จนเกิดการตั้งคำถามและวิพากษ์วิจารณ์ว่า สิ่งที่เกิดขึ้นถือเป็นการเลือกปฏิบัติทางเพศหรือไม่?
อนุชา ชารีฟี (Anoosha Sharifi) นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 วัย 15 ปี ให้สัมภาษณ์กับ BBC ถึงกฎระเบียบที่สั่งห้ามเธอไปโรงเรียนว่า “เมื่อมองไปยังประตูรั้วโรงเรียนแล้วเห็นเด็กผู้ชายไปโรงเรียน ก็จะเกิดความรู้สึกว่า พวกเรากำลังถูกเลือกปฏิบัติ ทำไมพวกเราไม่ได้รับอนุญาต กฎเกณฑ์แบบนี้คืออะไร พวกเราไม่ใช่มนุษย์หรือ พวกเราไม่มีอนาคตเหมือนเด็กผู้ชายงั้นหรือ”
ส่วน มาร์จาน (Marjan) วัย 11 ปี นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ให้สัมภาษณ์กับ TIME ว่า แม้เธอกลับไปศึกษาต่อในโรงเรียนได้ แต่พี่สาวของเธออีก 2 คน ที่มีอายุเกิน 12 ปี ไม่สามารถกลับไปเรียนต่อได้ เธอจึงตัดสินใจอยู่บ้านไม่กลับเข้าเรียน เพื่อร่วมยืนยันว่าผู้หญิงทุกคนต้องได้รับการศึกษาอย่างทั่วถึงและเท่าเทียม
มาร์จานเล่าว่า ตอนนี้เธอรู้สึกกลัวและเศร้าไปพร้อมกัน เธอไม่เข้าใจว่าทำไมตาลีบันถึงสั่งห้ามไม่ให้พี่สาวของเธอกลับไปเรียนต่อ หรือเป็นเพราะว่าการศึกษาเป็นสิ่งผิดบาป พร้อมกับตั้งคำถามต่อไปว่าอนาคตของเธอจะเป็นอย่างไร จะสามารถเข้าเรียนมหาวิทยาลัยได้ไหม หรือหลังจากจบชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ชีวิตเธอก็จะไม่มีอะไรอีกต่อไปแล้ว
เครือข่ายนักวิเคราะห์อัฟกานิสถาน หรือ Afghanistan Analysts Network (AAN) รายงานว่า เจ้าหน้าที่ตาลีบันระดับสูงหลายคน ส่งลูกสาวตัวเองไปศึกษาต่อในโรงเรียนและมหาวิทยาลัยต่างประเทศ เพราะได้รับผลกระทบจากคำสั่งห้ามของตาลีบันที่ไม่ให้ผู้หญิงได้รับการศึกษาเช่นกัน ตอนนี้ผู้หญิงอัฟกันทั่วประเทศต้องอยู่ที่บ้านและห้ามออกไปโรงเรียน สิ่งที่กำลังเกิดขึ้นในอัฟกานิสถานขัดแย้งกับคำพูดของตาลีบันก่อนเข้ายึดครองประเทศ ที่เคยสัญญาว่าจะให้การศึกษากับทุกคนอย่างเท่าเทียมและไม่เลือกปฏิบัติทางเพศ
ตอนนี้สถาบันการศึกษาทั่วประเทศจะยังคงไม่สอนหนังสือให้กับเด็กผู้หญิง จนกว่ากระทรวงศึกษาธิการจะออกคำสั่งใหม่มาทดแทน ท่ามกลางความกังวลของเด็กผู้หญิงในอัฟกันว่าพวกเธอจะยังคงมีโอกาสได้เข้ารับการศึกษาอีกครั้งหรือไม่
ที่มา
https://time.com/6161647/taliban-afghanistan-girls-schools-response/
https://www.bbc.com/news/world-asia-60845540
https://www.bbc.com/thai/international-60849857
Tags: Gender, ตาลีบัน, สิทธิสตรี, สตรี