หนึ่งในประเด็นร้อนที่หลายคนกำลังจับตาดูอยู่ในขณะนี้ก็คือ สถานะของพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา ว่าสรุปแล้วถือว่าดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนครีครบ 8 ปีหรือไม่ในวันที่ 23 สิงหาคมที่จะถึงนี้ เพราะพลเอกประยุทธ์ได้รับการโปรดเกล้าแต่งตั้งเป็นนายกฯ วาระแรกใน 24 สิงหาคม พ.ศ. 2557 และมาตรา 158 ระบุห้ามมิให้นายกรัฐมนตรีดำรงตำแหน่งรวมกันแล้วเกิน 8 ปี 

ที่เรื่องนี้เป็นประเด็นขึ้นมาก็เพราะมีผู้ถกเถียงว่า ไม่ควรนับว่าเพราะพลเอกประยุทธ์ดำรงตำแหน่งครบ 8 ปีแล้ว เพราะต้องเริ่มนับตอนเป็นนายกฯ ตามรัฐธรรมนูญ 2560 ซึ่งมาประกาศใช้ภายหลัง ซึ่งท้ายที่สุดแล้ว เป็นไปได้มากว่าเรื่องนี้จะไปจบที่การตีความของศาลรัฐธรรมนูญ

เหตุการณ์นี้ทำให้เห็นว่า ตัวเลขที่ระบุชัดเจนอย่าง 8 ปีก็ยังอาจนับไม่ได้ 8 ปีตรงกันทุกคน ทำให้นึกถึงคำบอกจำนวนที่ไม่ได้สื่อจำนวนตามรูปที่เห็น คล้ายๆ ที่คนไทยพูดว่า ร้อยแปดพันเก้า เพื่อจะสื่อว่า มากมายก่ายกอง เฉยๆ ไม่ได้หมายถึงจำนวน 108 และ 1009 เป๊ะๆ แต่อย่างใด

ดังนั้น สัปดาห์นี้ Word Odyssey ขอพาไปดูคำบอกจำนวนในภาษาอังกฤษที่อาจไม่ได้สื่อจำนวนอย่างที่เราเห็น (และอาจมีผู้อยากส่งให้ศาลรัฐธรรมนูญตีความบ้าง)

Couple

คำนี้โดยปกติแล้ว หากไม่ใช่เรียกคู่รัก (ซึ่งโดยมากประกอบด้วยคนสองคน) เช่น a lovey-dovey couple ก็จะใช้บอกจำนวนว่ามีกัน 2 คนหรือ 2 สิ่ง ตัวอย่างเช่น A couple of kids were in the playground. ก็คือ มีเด็ก 2 คนอยู่ในสนามเด็กเล่น หรือ Please take a couple of steps forward. ก็คือให้เดินหน้าขึ้นมา 2 ก้าว

แต่อันที่จริง a couple นี้ไม่จำเป็นต้องหมายถึงจำนวนเท่ากับ 2 เป๊ะๆ เสมอไป แต่อาจจะหมายถึงจำนวนราวๆ 2 หรือสัก 2-3 คล้ายๆ a few เช่น ถ้าเราไม่สบายไปหาหมอ แล้วหมอพูดว่า You should feel better in a couple of days. ก็อาจจะไม่ได้แปลว่าเวลาครบ 48 ชั่วโมงหรือ 2 วันเป๊ะๆ แล้วเราจะหายดี แต่หมายถึงว่า ในอีก 2-3 วันเราน่าจะรู้สึกดีขึ้นนั่นเอง

Dozen

คำนี้เรารู้กันดีว่าใช้เรียกจำนวน 12 หรือที่ภาษาไทยเรียกว่า 1 โหล เช่น a dozen of eggs ก็คือ ไข่ 1 โหลหรือ 12 ฟอง หรือถ้าพูดว่า three dozen roses ก็คือ กุหลาบ 3 โหลหรือ 36 ดอกนั่นเอง

ยิ่งเมื่อย้อนกลับไปดูที่มาของคำ ก็ยิ่งเห็นชัดเจนว่าหมายถึง 12 เพราะมาจาก dozaine ในภาษาฝรั่งเศสเก่า ซึ่งสืบสาวกลับไปได้ยังคำว่า duodecim ในภาษาละตินที่หมายถึง 12 (ประกอบจาก duo ที่แปลว่า 2 รวมกับ decem ที่หมายถึง 10)

แต่ถึงอย่างนั้น คำว่า dozen ก็ไม่ได้แปลว่า 12 เป๊ะๆ เสมอไป บางครั้งก็ใช้แค่หมายถึง จำนวนประมาณ 12 ตัวอย่างเช่น ถ้าเราไปกินร้านอาหารร้านหนึ่งบ่อยมากในปีนี้ แต่จำจำนวนครั้งไม่ได้เป๊ะๆ ว่าไปกี่ครั้ง (คนปกติที่ไหนจะมานั่งนับเนอะ) แต่รู้ว่าต้องไปได้สัก 20-30 ครั้งแล้ว เราก็อาจจะพูดว่า I must have been to that restaurant for a few dozen times this year. นั่นเอง 

เท่านั้นไม่พอ เรายังสามารถนำ dozen มาเติม s เพื่อใช้พูดถึงจำนวนที่เยอะพอสมควรได้ด้วย เช่น I’ve heard that story dozens of times. ก็คือ ได้ยินเรื่องนี้มาหลายครั้งหลายหนแล้ว หรือถ้าพูดว่า Monkeypox cases have been found in dozens of countries. ก็คือ พบผู้ป่วยโรคฝีดาษลิงในหลายสิบประเทศแล้ว

Million

คำนี้โดยทั่วไปหมายถึง 1 ล้าน เช่น The winner will receive a cash prize of one million dollars. ก็คือ ผู้ชนะจะได้รับเงินรางวัลเป็นจำนวน 1 ล้านบาท หรือ The streaming platform has around 200 million subscribers. ก็คือ สตรีมมิ่งแพลตฟอร์มนี้มีผู้สมัครใช้บริการราว 200 ล้านคน

แต่ด้วยความที่จำนวน 1 ล้านเป็นจำนวนที่เยอะมาก จึงถูกนำมาใช้ในเชิงเปรียบเปรยด้วย หมายถึง ปริมาณมหาศาล เช่น I’ve told you a million times not to leave text your ex. ก็คือ บอกเป็นล้านรอบแล้วอย่าเท็กซ์หาแฟนเก่า ซึ่งในที่นี้ก็ไม่ได้แปลว่าผู้พูดนั่งจดนั่งนับไว้จริงๆ ว่าบอกเพื่อนไปหนึ่งล้านครั้งถ้วนพอดิบพอดี แต่หมายถึง บ่อยมากๆ พูดไม่รู้กี่ครั้งแล้ว นั่นเอง อีกตัวอย่างหนึ่งก็เช่น เพลง Million Reasons ของ Lady Gaga ที่มีเนื้อเพลง ก็ไม่ได้แปลว่า มานั่งไล่เรียงเหตุผลใส่ตารางใน Excel ได้ครบหนึ่งล้านข้อพอดีเป๊ะ แต่หมายถึง มากมายก่ายกอง

 

Myriad

คำนี้แต่เดิมจริงๆ หมายถึง จำนวน 10,000 เป๊ะๆ เพราะมาจากคำว่า myrias ในภาษากรีกโบราณ ที่หมายถึง 10,000 แต่ในปัจจุบันแทบไม่ได้ใช้ในความหมายนี้แล้ว ใช้แค่บอกว่ามีจำนวนมาก แต่ไม่ได้ระบุชัดเจนว่าคือเท่าไหร่กันแน่ ตัวอย่างเช่น The governor has inherited from his predecessor not only the office but also the myriad of problems that have plagued Bangkok for decades. ก็คือ สิ่งที่ผู้ว่าได้รับสืบทอดมาจากผู้ว่าคนก่อนไม่ได้มีแต่ตำแหน่งเท่านั้น แต่ยังได้รับมรดกมาเป็นปัญหามากมายที่เกาะกินกรุงเทพมาเป็นเวลาหลายสิบปีด้วย

Umpteen

คำเรียกตัวเลขที่ลงท้ายด้วย -teen โดยปกติแล้วจะเป็นตัวเลขอยู่ในช่วง 13-19 เช่น thirteen หรือ fourteen หรือถ้าพูดถึง teenager (ซึ่งย่อสั้นๆ ได้ว่า teen) ก็จะหมายถึงวัยรุ่นที่อยู่ในช่วงวัย 13-19 ปีเช่นกัน ทั้งนี้ส่วนหนึ่งก็เพราะ teen ที่เราเห็นนี้มาจากคำว่า ten ที่แปลว่า 10 นั่นเอง

อย่างไรก็ตาม ภาษาอังกฤษมีคำคำหนึ่งที่ลงท้ายด้วย -teen แต่ดันไม่ใช่เลขที่อยู่ในช่วงตัวเลขที่ขึ้นต้นด้วยสิบอย่างที่ควรจะเป็น นั่นก็คือคำว่า umpteen ซึ่งหมายถึง มาก นับไม่ถ้วน เช่น I have umpteen things to do today. ก็คือ วันนี้มีเรื่องต้องทำเยอะแยะเต็มไปหมด หรือถ้าทำเติม -th ข้างท้ายให้เป็น umpteenth เพื่อพูดถึงลำดับก็ได้ เช่น For the umpteenth time, put the toilet seat back down when you’re done! ก็คือ บอกเป็นรอบที่ล้านแล้วได้มั้งว่าให้วางที่นั่งชักโครกกลับไปลงไปด้วยเวลาทำธุระเสร็จแล้ว

บรรณานุกรม

http://oed.com/

American Heritage Dictionary of the English Language

Longman Dictionary of Contemporary English

Merriam-Webster Dictionary

Oxford Advanced Learners’ Dictionary

Shorter Oxford English Dictionary

Tags: ,