เป็นเวลากว่า 20 ปีที่ชาวเวเนซุเอลาพยายามต่อต้านระบอบของอูโก ชาเวซหลายวิธี ทั้งการเดินขบวน การผละงาน การเลือกตั้ง และการเจรจาต่อรองต่างๆ แต่ก็ไม่สำเร็จ รัฐบาลเป็นเผด็จการมากขึ้นเรื่อยๆ มีการทุจริตมากมาย จนทำให้ประเทศที่มีประชากร 32 ล้านคนกำลังจะล่มสลาย
ตลอดสัปดาห์นี้มีการประท้วงครั้งใหญ่ ประชาชนหลายหมื่นคนออกมาชุมนุมตามท้องถนนของกรุงคาราคัส เมืองหลวงและเมืองอื่นๆ หลังจากที่ประธานาธิบดีนิโคลัส มาดูโร (Nicolas Maduro) จะดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีต่ออีก 6 ปี ซึ่งมาจากการเลือกตั้งที่ไม่เป็นธรรม เขาดำรงตำแหน่งตั้งแต่ปี 2013 หลังอูโก ชาเวซเสียชีวิต มาดูโรถูกประณามจากทั้งในและนอกประเทศว่าละเมิดสิทธิมนุษยชนและทำลายเศรษฐกิจของประเทศ
แต่แล้วอยู่ๆ เมื่อวันพุธที่ 24 ม.ค. ฮวน กวาอิโด (Juan Guaido) ผู้นำฝ่ายค้านวัย 35 ปีซึ่งไม่ได้เป็นที่รู้จัก ก็ประกาศว่าตัวเองเป็นประธานาธิบดีรักษาการของเวเนซุเอลา โดยมีสหรัฐอเมริกาและชาติพันธมิตรอีก 12 ประเทศ เช่น บราซิล โคลอมเบีย อาร์เจนตินา ประกาศรับรองให้เขาเป็นประธานาธิบดีอันชอบธรรม จนทำให้มาดูโรประกาศตัดความสัมพันธ์กับสหรัฐอเมริกาทันที โดยขับไล่นักการทูตออกภายใน 72 ชั่วโมง
กวาอิโดไม่เคยมีบทบาททางการเมืองที่โดดเด่นมาก่อน แต่ผู้นำคนอื่นๆ ภายในพรรค Voluntad Popular หรือ VP พรรคฝ่ายค้านซึ่งก่อตั้งเมื่อปี 2009 ถูกกวาดล้างโดยรัฐบาลมาโดยตลอด ตั้งแต่ ลีโอโพลโด โลเปซ (Leopoldo Lopez) ซึ่งเป็นผู้นำฝ่ายค้านที่มีบารมีและได้รับความนิยมถูกลงโทษจำคุกในปี 2014 และยังคงถูกกักให้อยู่ในบ้าน
หรือเฟรดดี กูเอวารา (Freddy Guevara) ซึ่งเคยเป็นรองประธานสมัชชาแห่งชาติถูกกล่าวหาว่าก่ออาชญากรรมความรุนแรงทางการเมืองในปี 2017 และต้องหันไปพึ่งรัฐบาลจีน เขาอยู่ในสถานทูตจีนจนถึงตอนนี้ ส่วนคาร์ลอส เวชชิโอ (Carlos Vecchio) ผู้ประสานงานพรรค VP ก็ต้องลี้ภัยออกนอกประเทศ หลังจากที่รัฐบาลมาดูโรเรียกร้องให้เขารับผิดต่อการเสียชีวิตของผู้ชุมนุมประท้วงในปี 2014
กวาอิโดก้าวจึงต้องขึ้นมามีบทบาทนำ ขณะที่ยังอายุน้อยและมีประสบการณ์น้อยกว่าคนอื่น เขาเพิ่งสาบานตนเป็นผู้นำสมัชชาแห่งชาติและผู้นำฝ่ายค้านเมื่อเดือนมกราคมนี้เอง ซึ่งแทบไม่มีใครรู้จักเขาเลย
กวาอิโดร่ำเรียนมาทางวิศวกรรม เขาเริ่มชีวิตการเมืองในมหาวิทยาลัย Andres Bello Catholic University ที่กรุงคาราคัส ตอนที่ขบวนการเคลื่อนไหวของนักศึกษาเฟื่องฟู โดยได้รับการแต่งตั้งให้รักษาการรองประธานสมัชชาแห่งชาติระหว่างปี 2010-2015 เป็นสมาชิกของพรรค VP ในปี 2009 หลังพรรคเพิ่งก่อตั้งไม่นาน
ในปี 2015 เขาเข้าร่วมอดอาหารประท้วงกับสมาชิกพรรคฝ่ายค้านคนอื่นๆ เพื่อกดดันให้สภาการเลือกตั้งประกาศวันเลือกตั้งรัฐสภาในปีนั้น มีการเลือกตั้งในเดือนธันวาคมปี 2015 และกวาอิโดเป็นสมาชิกสมัชชาแห่งชาติ จากรัฐวาร์กัสที่อยู่ติดกับคาราคัสระหว่างปี 2006-2012 เป็นช่วงที่พรรคฝ่ายค้านได้คะแนนเสียงส่วนใหญ่ในสภาและควบคุมอำนาจนิติบัญญัติ
แต่ในปี 2017 มาดูโรตัดทอนอำนาจของสมัชชาแห่งชาติ และสร้างองค์กรใหม่ของรัฐบาลขึ้นที่เรียกว่าสมัชชารัฐธรรมนูญ (Constituent Assembly) กลายเป็นอีกสาขาหนึ่งของฝ่ายนิติบัญญัติ
แม้จะยังหนุ่มและมีประสบการณ์น้อย ชาวเวเนซุเอลาส่วนหนึ่งหวังว่าความเป็นคนหนุ่มสาวและความสดใหม่ของกวาอิโดจะทำให้สามารถต่อสู้กับมาดูโรได้ ในช่วงเวลาที่ประเทศเวเนซุเอลาเผชิญกับวิกฤติเศรษฐกิจมายาวนาน และชาวเวเนซุเอลาต่างหนีออกนอกประเทศจำนวนมาก
ที่มา:
- https://www.dw.com/en/venezuelas-juan-guaido-who-is-the-interim-president/a-47219901
- https://www.washingtonpost.com/opinions/global-opinions/is-the-end-to-venezuelas-nightmare-in-sight/2019/01/24/f8526b66-1ff1-11e9-8e21-59a09ff1e2a1_story.html
- https://www.bbc.com/news/world-latin-america-46980913
ที่มาภาพ: REUTERS/Carlos Garcia Rawlins
Tags: เวเนซุเอลา, นิโคลัส มาดูโร, ฮวน กวาอิโด