ย้อนกลับไปในอดีต พญางำเมือง ผู้ปกครองเมืองพะเยา พญามังราย ผู้ปกครองเมืองเชียงแสน และพ่อขุนรามคำแหงมหาราช มหากษัตริย์แห่งอาณาจักรสุโขทัย คือพระสหายที่ได้ทรงกระทำสัตย์สาบานว่าจะเป็นมิตรสนิทและไม่เป็นศัตรูต่อกันตลอดไป เป็นเหตุให้หลังจากที่พญามังรายได้รวบรวมอาณาจักรหริภุญชัยเข้ากับโยนกเชียงแสน และสถาปนาอาณาจักรล้านนาขึ้นมาได้ตามความตั้งใจ จึงไม่ลืมที่จะชวนพญางำเมืองและพ่อขุนรามคำแหง ผู้เป็นพระสหายมาร่วมสร้างเมืองในครั้งนี้ขึ้น
ก่อนที่ต่อมา อาณาจักรล้านนาจะพัฒนากลายมาเป็นจังหวัดเชียงใหม่ และในปัจจุบันก็ยังปรากฏหลักฐานการร่วมสร้างเมืองของทั้งสามกษัตริย์ ซึ่งก็คือพระบรมราชานุสาวรีย์สามกษัตริย์ ตั้งอยู่ด้านหน้าหอศิลปวัฒนธรรมเมืองเชียงใหม่
ทั้งหมดนี้คือความเชื่อและข้อมูลทางประวัติศาสตร์ที่คนไทยเรียนรู้และเชื่อมาโดยตลอดในเวลาที่ผ่านมา ทว่าสำหรับ สมฤทธิ์ ลือชัย นักวิชาการอิสระ ผู้เชี่ยวชาญประวัติศาสตร์ท้องถิ่นล้านนา เขากลับเชื่อว่าอาณาจักรล้านนาหรือเชียงใหม่ในปัจจุบัน ไม่ได้สร้างโดยสามกษัตริย์ แต่สร้างโดยพญามังราย เพื่อพญามังราย และเป็นของพญามังราย เพียงเท่านั้น
The Momentum ชวน สมฤทธิ์ ลือชัย คุยถึงข้อเสนอแนะทางประวัติศาสตร์ล้านนาในอีกมุมมองหนึ่ง ทั้งหลักฐานและข้อมูลที่ใช้ในการอ้างอิงและยึดถือ รวมไปถึงวิธีการคิดและศึกษาประวัติศาสตร์โดยเฉพาะในส่วนของประวัติศาสตร์ท้องถิ่น ที่มีความสำคัญต่อการค้นพบครั้งนี้ และเป็นเรื่องจำเป็นอย่างมากที่การศึกษาไทยต้องสนใจและรับฟังตามความคิดของเขา
Tags: Chiang Mai Cityscape, สมฤทธิ์ ลือชัย, สามกษัตริย์, เชียงใหม่