โอกาส Sharing Economy ของไทยอยู่ตรงไหน? คุยกับ Joe Gebbia ผู้ร่วมก่อตั้ง Airbnb สตาร์ทอัพที่มีมูลค่าสูงถึง 31 พันล้าน USD!

Airbnb ได้เปิดตัวบริการ Trips ครั้งแรกที่ลอสแอนเจลิส สหรัฐอเมริกา ช่วงปลายปี 2559 และเริ่มเจาะตลาดต่างประเทศในปีนี้ อธิบายง่ายๆ บริการนี้ต่อยอดมาจากการแชร์ที่พักแบบเดิมให้ครอบคลุมการท่องเที่ยวแบบครบวงจรนั่นเอง โดยให้โฮสต์ท้องถิ่นพาแขกที่มาพักไปทำกิจกรรมท่องเที่ยว แนะนำสถานที่น่าสนใจ ไปจนถึงช่วยวางแผนการเดินทางเสร็จสรรพ

ที่ผ่านมาบริษัทต้องเจอกับอุปสรรคทางกฎหมายและเผชิญกับแรงกดดันจากรัฐบาลหลายประเทศ และไม่สามารถเปิดบริการได้ในบางพื้นที่ เช่น การให้เช่าที่พักระยะสั้นถือว่าผิดกฎหมายในไมอามี อย่างไรก็ดี เมื่อไม่นานมานี้รัฐบาลญี่ปุ่นได้มีมติเห็นชอบการพิจารณาร่างกฎหมายใหม่สำหรับธุรกิจแชร์ที่พัก เพราะธุรกิจนี้สร้างมูลค่ามหาศาล

และเมื่อพิจารณาร่วมกับยอดระดมทุนเมื่อต้นเดือนมีนาคม ซึ่งปิดที่ 1 พันกว่าล้านเหรียญสหรัฐ ส่งผลให้บริษัทมีมูลค่าสูงถึง 31 พันล้านเหรียญสหรัฐ ยิ่งสะท้อนให้เห็นว่านักลงทุนเองก็มีความเชื่อมั่นว่า Airbnb จะเติบโตและมอบผลตอบแทนที่คุ้มค่าในระยะยาว อนาคตของสตาร์ทอัพรายนี้จึงน่าจะไปได้อีกไกล

หนึ่งวันก่อนการแถลงข่าว The Momentum ได้พูดคุยกับ โจ เกบเบีย (Joe Gebbia) ผู้ร่วมก่อตั้งและประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายผลิตภัณฑ์ของ Airbnb เกี่ยวกับเบื้องหลังการเปิดตัวบริการ Trips ในไทย และโอกาสที่ธุรกิจใหม่จะเติบโตบนเศรษฐกิจแบ่งปันหรือ Sharing Economy ภายใต้นโยบายไทยแลนด์ 4.0

ตลอดหลายร้อยปีที่ผ่านมา สิ่งอำนวยความสะดวกที่ใช้กันในทุกวันนี้เคยถูกต่อต้าน ผ่านความสับสน และโดนกฎหมายปิดกั้นมาก่อนในช่วงแรก ไม่ว่าจะเป็น บริการแชร์เพลงออนไลน์ ตู้เอทีเอ็ม หรือแม้แต่รถยนต์ มันต้องใช้เวลาสักพักที่คนออกกฎหมายหรือนโยบายจะเข้าใจว่าสิ่งเหล่านี้คือเทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่

ทำไมคุณถึงตัดสินใจมาเปิดบริการ Trips ในกรุงเทพฯ มองเห็นโอกาสแบบไหน และมีแผนจะทำอะไรบ้าง

ผมคิดว่าประเทศไทยเป็นสุดยอดปลายทางระดับโลกสำหรับนักท่องเที่ยวที่ต้องการเห็นมุมต่างๆ ของกรุงเทพฯ หรือแม้แต่ชายหาดของภูเก็ต และเราก็โชคดีที่มีที่พักที่เข้าร่วมกับคอมมูนิตี้ของ Airbnb ประมาณ 43,000 แห่งทั่วประเทศไทย ทั้งในเขตเมืองและส่วนที่พักติดชายหาดสำหรับผู้ที่ต้องการมาพักผ่อนกับครอบครัวในวันหยุด เรามองเห็นโอกาสที่เป็นมากกว่าที่พักอาศัย ซึ่งก็คือประสบการณ์ ถ้าจะให้ตอบคำถามของคุณในทัศนะของ Airbnb เราต้องการสร้างคอมมูนิตี้ งานออกแบบที่ยอดเยี่ยม และความสัมพันธ์อันดีระหว่างโฮสต์กับแขกที่มาพัก สำหรับ Airbnb เราต้องการพาโฮสต์ออกไปข้างนอกและแชร์ประสบการณ์ของตัวเองให้กับแขกที่มาพักอาศัย ไม่ว่าจะเป็นแพสชัน ทักษะ หรือพรสวรรค์ส่วนตัว

ตอนที่คุณเข้ามาศึกษาตลาดในไทย เจออินไซต์อะไรที่คิดว่าน่าสนใจบ้างไหม

เรามีทีมงานที่เข้ามาเก็บข้อมูลในกรุงเทพฯ และพื้นที่อื่นๆ เพื่อที่จะแชร์ข้อมูลเชิงลึกในระดับท้องถิ่น หรือสถานที่เด็ดๆ ที่ไม่ค่อยมีคนรู้จักให้กับคนที่มาพักอาศัยที่ Airbnb ตั้งแต่รถเข็นผลไม้แบบดั้งเดิมของไทย การปั่นจักรยานสำรวจกรุง ไปจนถึงการลองชกมวยไทยกับครูฝึก สิ่งที่เราสนใจคือการหาโฮสต์ในไทยที่สามารถแบ่งปันสิ่งที่มีเอกลักษณ์เฉพาะจริงๆ ให้กับแขกของเรา เช่น มีข้อมูลเกี่ยวกับพื้นที่นั้นๆ รู้จักร้านดีๆ ที่ซ่อนตัวอยู่ในเมือง หรืออยากแบ่งปันความหลงใหลของตัวเองให้กับคนอื่น มันก็เหมือนกับเวลาเพื่อนมาเยี่ยมในวันหยุดสุดสัปดาห์ แล้วพวกเขาอยากจะพาเพื่อนไปชมมุมไหนของกรุงเทพฯ ล่ะ นี่คือสิ่งที่เราอยากให้ความสำคัญและช่วยอำนวยความสะดวกให้กับผู้ใช้บริการผ่านแอปพลิเคชันมือถือของ Airbnb

คุณมีความคิดเห็นเกี่ยวกับสถานการณ์ของเศรษฐกิจแบ่งปันในปัจจุบันที่บางธุรกิจยังคงเผชิญกับปัญหาด้านกฎหมายในปัจจุบัน Airbnb มีแผนการรับมือกับเรื่องนี้อย่างไร

ผมคิดว่าเทรนด์เศรษฐกิจแบ่งปันมันมาถึงแล้วจริงๆ เรายินดีที่จะจับมือกับรัฐบาลในการหาทางดำเนินธุรกิจที่จัดอยู่ในข่ายของเศรษฐกิจแบ่งปันได้อย่างถูกต้องตามกฎหมายของแต่ละเมือง และตอนนี้เราก็ได้ทำงานกับรัฐบาลกว่า 200 แห่งทั่วโลก เพื่อทำความเข้าใจว่าเศรษฐกิจแบ่งปันคืออะไร และจะส่งผลประโยชน์ต่อเมืองอย่างไร

ทราบมาว่ารัฐบาลญี่ปุ่นยอมไฟเขียวให้ Airbnb เปิดบริการอย่างถูกต้องตามกฎหมายแล้ว คุณใช้เวลาทำงานร่วมกับรัฐบาลแต่ละประเทศนานแค่ไหน

แล้วแต่ครับ บางประเทศหรือบางเมืองก็ใช้เวลาไม่กี่เดือน บางที่เราก็ต้องใช้เวลาเป็นปีๆ แต่เราต้องการทำงานกับรัฐบาลจริงๆ ไม่ว่าจะต้องใช้เวลานานแค่ไหนก็ตาม

คุณคิดเห็นอย่างไรกับกรณีที่รัฐบาลไทยแบนบริการของ UberMOTOR หรือ GrabBike เมื่อปีที่แล้ว เพราะผิดกฎหมาย ถ้าหากเหตุการณ์ทำนองนี้เกิดขึ้นกับ Airbnb ในไทย คุณจะรับมืออย่างไร

ผมคงไม่สามารถคอมเมนต์ในส่วนของบริษัทอื่นได้ ผมแค่อยากจะบอกว่าตลอดหลายร้อยปีที่ผ่านมา สิ่งอำนวยความสะดวกที่ใช้กันในทุกวันนี้เคยถูกต่อต้าน ผ่านความสับสน และโดนกฎหมายปิดกั้นมาก่อนในช่วงแรก ไม่ว่าจะเป็น บริการแชร์เพลงออนไลน์ ตู้เอทีเอ็ม หรือแม้แต่รถยนต์ มันต้องใช้เวลาสักพักที่คนออกกฎหมายหรือนโยบายจะเข้าใจว่าสิ่งเหล่านี้คือเทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่

ไม่ว่าจะทำธุรกิจใดก็ตาม สิ่งที่สำคัญมากๆ คือ ต้องรู้ว่าอะไรกำลังจะมา และต้องตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคให้ได้

คุณคิดว่ามันเหมือนเป็นการต่อสู้ระหว่างโลกเก่าที่ไม่ยอมปรับตัวกับโลกยุคใหม่ที่อยากสร้างการเปลี่ยนแปลงหรือเปล่า แล้วอะไรคือทางออกที่ดีที่สุดสำหรับเรื่องนี้

ผมคิดว่าไม่ว่าจะทำธุรกิจใดก็ตาม สิ่งที่สำคัญมากๆ คือ ต้องรู้ว่าอะไรกำลังจะมา และต้องตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคให้ได้ สิ่งหนึ่งที่เราเรียนรู้จากฟีดแบ็กของนักท่องเที่ยวคือ เขาอยากสัมผัสประสบการณ์แบบเดียวกันกับคนพื้นถิ่น และอยากได้รับการปฏิบัติเหมือนกับคนในมากกว่าเป็นคนนอก แม้แต่ Airbnb เอง เราพยายามจะขยายบริการให้กว้างขึ้น จากที่พักอาศัยไปสู่การมอบประสบการณ์ที่รุ่มรวยและน่าตื่นเต้นมากกว่าเดิมให้กับแขกของเรา

คุณรู้สึกอย่างไรที่ได้เห็นธุรกิจเติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว จากแพลตฟอร์มให้เช่าที่พักอาศัยมาสู่คอมมูนิตี้แห่งการแบ่งปันประสบการณ์ด้านการท่องเที่ยว

ผมคิดว่าพวกเราโชคดีมากๆ ที่มีไอเดียและได้เห็นคนทั่วโลกนับล้านคนใช้มันจริงๆ มันคือฝันที่เป็นจริงสำหรับผู้ประกอบการ

ตอนนี้ธุรกิจสตาร์ทอัพเป็นที่นิยมไปทั่วโลก แต่ก็มีกระแสเชิงลบเหมือนกัน และใช่ว่าทุกคนจะประสบความสำเร็จ คุณคิดอย่างไรเกี่ยวกับเรื่องนี้

ผมคิดว่าโลกเราก้าวไปข้างหน้าได้เพราะผู้ประกอบการ ผู้ประกอบการคือคนกล้าที่จะเสี่ยงลองทำสิ่งใหม่ๆ ซึ่งคนอื่นอาจมองว่าไร้สาระหรือบ้าบอ สิ่งอำนวยความสะดวกรอบตัวเราทุกวันนี้เกิดขึ้นได้ เพราะว่ามีผู้ประกอบการ ทั้งกล้องถ่ายรูป ไฟฟ้า รถยนต์ สิ่งเหล่านี้เป็นได้เพราะใครบางคนมีไอเดียและกล้าจะโชว์ให้โลกได้เห็น แต่มันก็ไม่ได้เวิร์กเสมอไป นี่คือสิ่งที่ผู้ประกอบการต้องเจอ ผมคิดว่าสตาร์ทอัพไม่ได้ประสบความสำเร็จไปซะทุกราย และคนก็รู้เรื่องนี้กันอยู่แล้ว จากประวัติศาสตร์ที่ผ่านมา มีสตาร์ทอัพมากมายในซิลิคอนวัลเลย์ที่ไม่ได้ประสบความสำเร็จ แต่ขณะเดียวกันก็มีคนที่ทำได้ อย่างเช่น Google, YouTube และ Paypal พวกนี้คือไอเดียที่บ้าที่สุดของยุคสมัยเลยทีเดียว

ดูเหมือนว่าบริษัทชั้นนำด้านเทคโนโลยียังกังวลต่อนโยบายแบนนักท่องเที่ยวฉบับแก้ไขของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ อยู่ คุณมีวิธีการรับมือและสร้างความเชื่อมั่นให้พนักงานและโฮสต์ของ Airbnb อย่างไร

ผมคิดว่าทุกบริษัทควรมีความรับผิดชอบต่อสิ่งที่ตัวเองยืนหยัด และผลกระทบจากการประกาศนโยบายของทรัมป์ก็ขัดแย้งกับจุดยืนของเรา ซึ่งก็คือการสร้างคอมมูนิตี้ที่ทุกคนสามารถรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งได้ทุกแห่งหน เรามีโอกาสได้ยืนหยัดและพูดในสิ่งที่เราเชื่อมั่น รวมทั้งหยิบยื่นความช่วยเหลือในสถานการณ์เช่นนี้ เราได้เสนอที่เช่าพักฟรีให้กับนักท่องเที่ยวที่ได้รับผลกระทบ และอีก 5 ปีข้างหน้า เราสัญญาว่าเราจะช่วยเหลือคนอีกหลายพันในการหาที่พักอาศัยระยะสั้นบนแพลตฟอร์มของ Airbnb

อะไรคือเป้าหมายต่อไปของ Airbnb

Airbnb ตั้งใจจะสร้างแรงบันดาลใจให้กับผู้ประกอบการทั่วโลก ตอนนี้เรามีผู้ประกอบการ 3 ล้านคนที่สร้างธุรกิจขนาดไมโคร (micro business) ด้วยการแชร์บ้านบนแพลตฟอร์มของ Airbnb และเราก็กำลังขยายโอกาสการทำธุรกิจใหม่ให้กว้างขึ้นและแตกต่างไปจากเดิม ดังนั้นไม่มีใครรู้หรอกว่าเราจะเปิดตัวบริการใหม่แบบไหนออกมา แต่มันจะช่วยให้คนทั่วไปสามารถทำธุรกิจของตัวเองได้ในอีก 4-5 ปีข้างหน้า