สมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะของญี่ปุ่นจะทรงสละราชสมบัติในวันที่ 30 เม.ย. ที่จะถึงนี้ หนึ่งในการเตรียมตัวเข้าสู่ยุคใหม่ คือการตั้งชื่อรัชสมัยด้วยตัวอักษรคันจิ 2 คำ ซึ่งเช้าวันจันทร์ที่ 1 เมษายนนี้ เวลา 11.30 น. เจ้าหน้าที่ระดับสูงของรัฐบาลญี่ปุ่นจะประชุมร่วมกัน แล้วนายกรัฐมนตรีอาเบะจะประกาศชื่อของรัชสมัยใหม่ตอน 12.00 น. ซึ่งต้องเปิดเผยก่อนที่จะถึงวันเริ่มรัชสมัยใหม่ เพื่อให้บริษัทและหน่วยงานของรัฐเตรียมพร้อมด้านระบบเอกสารล่วงหน้า

ตัวอักษรคันจินี้จะใช้เป็นชื่อของรัชสมัยใหม่ในประวัติศาสตร์ญี่ปุ่น ที่สมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะจะเปิดทางให้กับเจ้าชายนารุฮิโตะ มกุฎราชกุมาร ขึ้นครองราชย์ในวันที่ 1 พฤษภาคม 2019 ซึ่งเป็นครั้งแรกในรอบ 200 ปีที่มีการสละราชสมบัติ

การเลือกชื่อรัชสมัยมีความสำคัญอย่างยิ่งสำหรับชาวญี่ปุ่น ราชการ บริษัท และชาวญี่ปุ่นต่างก็ใช้ยุคสมัยของจักรพรรดิเป็นจุดแบ่งเวลา ควบคู่กับปฏิทินแบบสากล ชื่อของยุคปรากฏอยู่ทุกที่ตั้งแต่แบบฟอร์มของราชการ ไปจนถึงเหรียญ ปฏิทินและหนังสือพิมพ์ รวมทั้งในการสนทนาในชีวิตประจำวัน

นอกจากนี้ การเลือกใช้ชื่อยังสะท้อนถึงความคิดและบันทึกเหตุการณ์สำคัญของแต่ละยุคสมัย ยุคของสมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะคือ รัชสมัยเฮเซที่หมายความว่าสันติภาพ  ซึ่งปี 2019 คือปีเฮเซที่ 31 สามทศวรรษของยุคเฮเซมีหลายอย่างเกิดขึ้น เป็นยุคสิ้นสุดของเศรษฐกิจฟองสบู่ การแข่งขันกับจีน โศกนาฏกรรมมากมาย รวมทั้งเหตุการณ์การก่อการร้ายในรถไฟใต้ดินของโตเกียวเมื่อปี 1995  หายนะจากแผ่นดินไหวใหญ่ สึนามิและอุบัติเหตุโรงงานไฟฟ้านิวเคลียร์เมื่อปี 2011

คณะกรรมการคัดเลือกชื่อประกอบไปด้วยผู้เชี่ยวชาญด้านวัฒนธรรมญี่ปุ่นและวรรณกรรมจีน และนักการเมืองเพื่อหาข้อสรุปว่าควรจะใช้คำใด วันจันทร์นี้เลขาธิการคณะรัฐมนตรี ประธานรัฐสภา ตัวแทนจากภาคธุรกิจ วิชาการและสื่อจะประชุมร่วมกันเพื่อพิจารณารายชื่อรอบสุดท้ายที่คณะกรรมการเสนอ โดยคณะรัฐมนตรีจะเป็นผู้ตัดสินใจขั้นสุดท้าย เพื่อหลีกเลี่ยงข้อกล่าวหาว่าถูกแทรกแซงทางการเมือง ซึ่งรัฐธรรมนูญกำหนดว่าจักรพรรดิต้องไม่ยุ่งเกี่ยวกับการเมือง

ทั้งนี้รัฐบาลจะประกาศรายชื่อผู้ที่ร่วมตัดสินใจในวันเดียวกัน แหล่งข่าวเปิดเผยว่า มีอาจารย์ที่ได้รับรางวัลโนเบลด้านการแพทย์เมื่อปี 2012 และนักเขียนนนวนิยายได้รับเลือกเป็นหนึ่งในคณะกรรมการคัดเลือกด้วย

ความพิเศษหนึ่งของการประกาศชื่อยุคในครั้งนี้ก็คือ นอกจากถ่ายทอดสดทางโทรทัศน์แล้ว ยังถ่ายทอดสดการแถลงข่าวทางอินเทอร์เน็ตด้วย

รัฐบาลท้องถิ่นเตรียมรับมือกับการเปลี่ยนแปลงนี้มานานหลายเดือนแล้ว และมั่นใจว่าจะสามารถปรับปรุงเอกสารได้ทันเวลา

ที่มา:

• https://www.theguardian.com/world/2019/mar/29/japan-poised-to-reveal-name-of-new-imperial-era-as-akihito-abdicates
• https://asia.nikkei.com/Politics/Ancient-tradition-carries-forward-with-Japan-s-new-era
• https://www.japantimes.co.jp/news/2019/03/29/national/name-japans-new-era-revealed-1130-m-monday-abe-statement-due-12

ที่มาภาพ: Issei Kato/Reuters