เมื่อวานนี้ (27 เมษายน 2023) ฮิวแมนไรต์วอตช์ (Human Rights Watch) รายงานว่า มัตโตห์ตี มัตตูร์ซุน (Mattohti Mattursun) ชายวัย 40 ปี สัญชาติอุยกูร์ เสียชีวิตในสถานกักตัวคนต่างด้าว สำนักงานตรวจคนเข้าเมือง สวนพลู ด้วยอาการตับวาย ในวันที่ 21 เมษายนที่ผ่านมา
องค์กรสิทธิมนุษยชนชาวอุยกูร์ระบุว่า มัตโตห์ตีถูกควบคุมตัวในข้อหาลักลอบเข้าเมืองตั้งแต่วันที่ 13 มีนาคม 2014 และหากถูกส่งกลับไปยังประเทศจีน เขาต้องเผชิญกับโทษประหารและอันตรายร้ายแรงอื่นๆ ที่ตามมา เช่น การจำคุก การทรมานร่างกาย หรือถูกบังคับให้สูญหาย
มัตโตห์ตีเป็นหนึ่งในกลุ่มชาวอุยกูร์ที่เดินทางมาถึงประเทศไทยในปี 2014 โดยพยายามเดินทางไปยังประเทศมาเลเซีย เพื่อลี้ภัยไปยังประเทศที่สาม แต่รัฐบาลไทยบังคับส่งชายและเด็กชาวอุยกูร์จำนวน 109 คนกลับประเทศจีน ซึ่งฮิวแมนไรต์วอตช์แจ้งว่า ไม่ได้ยินเรื่องราวความเป็นไปของกลุ่มนี้อีกเลย และยังไม่รวมถึงผู้หญิงและเด็กชาวอุยกูร์อีก 170 คน ที่ได้รับอนุญาตให้เดินทางไปยังตุรกี ซึ่งเป็นจุดหมายปลายทางเดิมที่พวกเขาตั้งใจไว้
ประเทศไทยควบคุมตัวคนอุยกูร์ที่เหลือ ได้แก่ ผู้ชายประมาณ 50 คน ในสถานกักตัวคนเข้าเมืองที่ชำรุดทรุดโทรม โดยทางการถือว่าพวกเขาเป็นผู้อพยพผิดกฎหมาย ไม่มีสิทธิใดๆ เนื่องจากประเทศไทยไม่ได้เป็นภาคีของอนุสัญญาว่าด้วยสถานภาพผู้ลี้ภัย ค.ศ. 1951 (1951 Refugee Convention) ดังนั้นจึงไม่มีกฎหมายภายในรับรองสถานะผู้ลี้ภัย รวมถึงกำหนดขั้นตอนในการประเมินคำร้องของผู้อพยพ
นี่ไม่ใช่ชาวอุยกูร์คนแรกเสียชีวิตในห้องขังดังกล่าว เพราะจากรายงาน พบว่า อาซิซ อับดุลลาห์ (Aziz Abdullah) ชายวัย 49 ปี ก็เสียชีวิตด้วยโรคปอดอักเสบเช่นเดียวกัน
อีกทั้งสถานกักตัวคนต่างด้าวหลายแห่งต่ำกว่ามาตรฐานสากล มีความแออัดเป็นอย่างมาก นับตั้งแต่การจัดหาอาหารไม่เพียงพอ มีระบบระบายอากาศไม่ดี และขาดการเข้าถึงบริการทางการแพทย์ หรือสิ่งจำเป็นพื้นฐานอื่นๆ ฮิวแมนไรต์วอตช์ระบุว่า ผู้ถูกคุมขังถูกจำกัดให้อยู่แต่ในห้องขังเล็กๆ เด็กถูกจองจำรวมกับผู้ใหญ่ ซึ่งผู้อพยพแทบไม่มีที่นั่งและนอน
เอเลน เพียร์สัน (Elaine Pearson) ผู้อำนวยการประจำภูมิภาคเอเชียแห่งฮิวแมนไรต์วอตช์ ระบุว่า ทางการไทยทำให้ผู้ลี้ภัยตกอยู่ในความเสี่ยงร้ายแรง โดยปล่อยให้อยู่ในสภาพอันเลวร้ายภายใต้สถานกักตัวเป็นเวลานับเกือบ 10 ปี
“การเสียชีวิตของ มัตโตห์ตี มัตตูร์ซุน ส่งสัญญาณเตือนให้ไทยยุตินโยบายที่ไม่เหมาะสม ในการกักขังผู้ขอลี้ภัยและผู้ลี้ภัยเป็นระยะเวลานาน
“รัฐบาลไทยควรตระหนักว่า นโยบายกักขังผู้ขอลี้ภัยโดยไม่มีระยะเวลากำหนดนั้น ไร้มนุษยธรรมและก่อให้เกิดผลในทางที่ผิด
“การขังชาวอุยกูร์ไว้ตลอดกาล ไม่ได้เป็นการหยุดพวกเขาจากการหลบหนีจากสถานการณ์อันน่าสยดสยองในซินเจียง หากมีแต่จะเพิ่มความทุกข์ยากให้กับชาวอุยกูร์” เธอกล่าวในแถลงการณ์ พร้อมเรียกร้องให้รัฐบาลไทยมีมาตรการในการจัดการกับผู้ลี้ภัยที่ดีกว่านี้
อ้างอิง
https://twitter.com/wpabuprapap/status/1651417549136093185?s=46&t=EV9SB49BDEEPQdH-duRXrA
https://www.hrw.org/news/2023/04/27/thailand-detained-uyghur-asylum-seeker-dies
https://humanrightshouse.org/articles/cambodia-deported-twenty-uyghurs-back-to-china/
Tags: ผู้ลี้ภัย, สิทธิมนุษยชน, อุยกูร์, Human Rights Watch