วันที่ 17 กุมภาพันธ์ 2024 รัสเซียจับกุมกลุ่มผู้ชุมนุมมากกว่า 400 คน ที่รำลึกการจากไปของ อเล็กเซ นาวาลนี (Alexei Navalny) นักการเมืองคู่ปรับของ วลาดีมีร์ ปูติน (Vladimir Putin) ประธานาธิบดีรัสเซีย นับเป็นการปราบปรามทางการเมืองที่ใหญ่ที่สุดตั้งแต่การชุมนุมเพื่อต่อต้านการระดมพลทหารในสงครามรัสเซีย-ยูเครน เมื่อเดือนกันยายน 2022
ก่อนหน้านี้ วันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2024 เวลาประมาณ 14.00 น. ตามเวลาท้องถิ่น สำนักข่าวต่างประเทศหลายแห่งรายงานตรงกันว่า นาวาลนีนักการเมืองคู่ปรับปูตินเสียชีวิตในทัณฑสถาน IK-3 หรือโพลาร์วูฟ (Polar Wolf) อย่างไม่ทราบสาเหตุ นอกจากรายละเอียดที่ว่า เขารู้สึกป่วยและสลบล้มลงไปกองบนพื้น
ทั้งนี้ สำนักข่าวรอยเตอร์ (Reuters) อ้างอิงจากข้อมูลของ OVD-Info กลุ่มเคลื่อนไหวด้านสิทธิมนุษยชนในรัสเซียว่า ทางการจับกุมผู้ชุมนุมเกือบ 400 คน โดยส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่ที่เมืองเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก (St. Petersburg) และกรุงมอสโก (Moscow) ในวันที่ 17 กุมภาพันธ์ 2024 ประมาณ 20.00 น. ตามเวลาท้องถิ่น
ในเหตุการณ์ครั้งนี้ ผู้คนมากกว่า 200 คน ถูกจับกุมที่เซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก ขณะที่ศาลมีคำสั่งให้จำคุกผู้ชุมนุม 85 คน ตั้งแต่ 1-12 วันขึ้นไป โดยหนึ่งในผู้ถูกควบคุมตัวประกอบด้วย เกรกอรี มิกคานอฟ (Grigory Mikhnov-Voitenko) นักบวชประจำโบสถ์ Apostolic Orthodox Church หลังประกาศว่า จะจัดงานไว้อาลัยให้กับนาวาลนี ทว่าต่อมา เขาถูกตั้งข้อหาและคุมขัง ก่อนเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล เพราะโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลัน
แม้สื่อรัสเซียไม่ได้รายงานความเคลื่อนไหวในภาคประชาชนต่อการเสียชีวิตของนาวาลนี แต่วิดีโอของรอยเตอร์เผยให้เห็นประชาชนจำนวนหนึ่งที่ยืนหน้าอนุสาวรีย์รำลึกเหยื่อของการปราบปรามทางการเมือง (Memorial to Victims of Political Repression) ในเมืองเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก บ้างวางดอกไม้และเทียนเพื่อแสดงความเสียใจ ขณะที่บางส่วนร้องเพลงสรรเสริญและกอดผู้ชุมนุมด้วยกันเองทั้งน้ำตา
“ฉันขอโทษเขาและประเทศนี้จริงๆ ฉันกลัวเหลือเกิน” หญิงชรานิรนามวัย 83 ปี กล่าว โดยจงใจละชื่อของเธอไว้เพื่อความปลอดภัย ก่อนผู้ชุมนุมอีก 30 รายจะถูกจับกุมตัวไม่นานหลังทำพิธีไว้อาลัยเสร็จสิ้น
ภาพ: AFP
นอกจากนี้ OVD-Info ระบุต่อว่า การจับกุมยังลามไปถึงเมืองเล็กๆ ทั่วรัสเซีย ตั้งแต่บริเวณชายแดนเบลโกรอด (Belgorod) จนถึงวอร์คูตา (Vorkuta)
ด้านประชาชนในเมืองอื่นๆ ต่างแสดงพลังอย่างไม่ลดละ เช่น ประชาชนในลูฮันสก์ (Luhansk) ที่ถูกยึดครองโดยรัสเซีย วางดอกไม้อาลัยนาวาลนีที่อนุสาวรีย์เหยื่อของ โจเซฟ สตาลิน (Joseph Stalin) ผู้นำสหภาพโซเวียต
“แม้ว่ารัฐจะนำดอกไม้ไปทิ้ง พวกมันกลับโผล่ขึ้นมาเรื่อยๆ” OVD-Info เผยกับรอยเตอร์พร้อมเผยว่า องค์กรทราบข้อมูลบางส่วนและอีกจำนวนยังไม่ได้รับการเปิดเผย ขณะที่รอยเตอร์ไม่สามารถตรวจสอบข้อเท็จจริงได้ เพราะตำรวจปฏิเสธที่จะให้ข้อมูล
นอกจากนี้ งานไว้อาลัยนาวาลนียังปรากฏในทั่วไป ด้านสำนักข่าวเอเอฟพี (AFP) รายงานว่า ผู้ชุมนุมในกรุงปารีสแห่วางดอกไม้ในทรอกาเดโร (Trocadéro) พร้อมป้ายข้อความว่า ‘ความรักแข็งแกร่งกว่าความกลัว’
“พวกเขาทำลายความหวังที่ว่า สักวันหนึ่งมันจะเกิดการเปลี่ยนแปลง” โอลกา (Olga) ผู้สนับสนุนนาวาลนีแสดงความคิดเห็นผ่านเอเอฟพี
เมื่อทั้งโลกยังสงสัย: ความจริงและเบื้องหลังการเสียชีวิตของนาวาลนี
การเสียชีวิตของนาวาลนีเต็มไปด้วยความเคลือบแคลงสงสัย แม้ว่าเขาจะมีอาการย่ำแย่ลงจากสภาพแวดล้อมอันโหดร้ายในคุก อีกทั้งยังไม่ได้รับการรักษาพยาบาลอย่างเหมาะสม ทว่าครอบครัวของนาวาลนียืนยันว่า เขายังคงดูดีและแข็งแรงปกติในช่วง 1 วันก่อนเสียชีวิต
นั่นจึงทำให้หลายภาคส่วนเชื่อมโยงว่า ปูตินและทางการรัสเซียเป็นผู้อยู่เบื้องหลังการเสียชีวิตครั้งนี้ หลังมีรายงานว่า เขาหายตัวไปอย่างไร้ร่องรอยในเดือนธันวาคม 2023 ซึ่งตรงกับช่วงที่ปูตินประกาศลงเลือกตั้งประธานาธิบดีในปี 2024 พอดี
ยังไม่รวมถึงท่าทีของปูตินในวันศุกร์ที่ผ่านมา เผยให้เห็นใบหน้าที่เต็มด้วย ‘รอยยิ้ม’ และดู ‘มีความสุขผิดปกติ’ พร้อมเล่นมุขหยอกล้อกับสื่อระหว่างการเดินทางเยือนเชเลียบินสก์ (Chelyabinsk)
ก่อนหน้านี้ โจ ไบเดน (Joe Biden) ผู้นำสหรัฐอเมริกา แสดงความคิดเห็นว่า ปูตินต้องรับผิดชอบการเสียชีวิตของนาวาลนี ขณะที่ เอ็มมานูเอล มาครง (Emmanuel Macron) ประธานาธิบดีฝรั่งเศส ทิ้งนัยสำคัญว่า จิตวิญญาณแห่งเสรีภาพหายเข้าไปในป่าลึกและถูกลงทัณฑ์ด้วยความตาย
ด้าน โอลาฟ ช็อลทซ์ (Olaf Scholz) นายกรัฐมนตรีเยอรมนี แสดงความเสียใจต่อนาวาลนี พร้อมเล่าว่า เคยพบกันในอดีตเมื่อครั้งวีรบุรุษคนนี้เดินทางมารักษาตัวจากการถูกลอบสังหารด้วยยาพิษในปี 2020
“เขาชดใช้ความกล้าหาญด้วยชีวิตของเขา” นายกรัฐมนตรีเยอรมนีระบุ
ขณะที่ อันโตนิโอ กูเตอร์เรส (Antonio Guterres) เลขาธิการสหประชาชาติ กล่าวว่า ตนรู้สึกตกใจและเรียกร้องการสอบสวนอย่างเต็มรูปแบบที่โปร่งโสและมีความน่าเชื่อถือจากทางการรัสเซีย
ปัจจุบัน ฝ่ายสนับสนุนนาวาลนีและครอบครัวเปิดเผยว่า ทางการเครมลินไม่ระบุที่เก็บร่างอันไร้วิญญาณของนาวาลนี โดย ลุดมิลา นาวาลนายา (Lyudmila Navalnaya) ภรรยาของเขา เล่าว่าครอบครัวต่างได้รับข้อมูลและสถานที่ไม่ตรงกัน ก่อนจะย้ำว่า ทางการรัสเซียจงใจปิดบังข้อเท็จจริงนี้
อ้างอิง
https://www.bbc.com/news/world-europe-68318742
https://www.reuters.com/world/europe/reactions-death-russian-opposition-leader-navalny-2024-02-16/
https://www.reuters.com/world/europe/alexei-navalny-is-dead-spokeswoman-confirms-2024-02-17/
Tags: Russia, รัสเซีย, สิทธิมนุษยชน, ปูติน, อเล็กเซ นาวาลนี, วลาดีมีร์ ปูติน, Navalny, นาวาลนี
