สำหรับคนส่วนใหญ่ ช่วงปลายปีคือห้วงเวลาแห่งงานรื่นเริง ไม่ว่าจะด้วยอากาศที่เย็นลง ด้วยมีวันหยุดพักร้อนยาวๆ ช่วงเทศกาลปีใหม่ ด้วยตั้งใจจะโยนทิ้งสิ่งแย่ๆ ในปีเก่าและยิ้มรับสิ่งที่รออยู่ข้างหน้า หรือเหตุผลอะไรก็ตาม มันเป็นจังหวะเหมาะของการนัดรวมญาติและเฉลิมฉลองกับเพื่อนฝูง ใครต่อใครจองคิวสังสรรค์กันรัวๆ
จึงอยากชวนทุกท่านจัดปาร์ตี้แบบที่ก่อขยะพลาสติกน้อยๆ หน่อย หรือใครจะเข้มข้นถึงขั้นปลอดขยะพลาสติกได้ยิ่งดี ความสุขของพวกเราจะได้ไม่ก่อเรื่องเศร้ากับชีวิตสัตว์อื่น
ถ้าคุณเป็นเจ้าภาพเปิดบ้านรอต้อนรับญาติสนิทมิตรสหาย อันดับแรกที่ต้องทำคือบอกกล่าวแก่ผู้ร่วมงานล่วงหน้าว่า เราพยายามจะจัดปาร์ตี้ครั้งนี้ให้มีขยะพลาสติกน้อยที่สุด ภายในงานจึงไม่มีอุปกรณ์กินดื่มที่เป็นพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้ง ใครชอบดูดเครื่องดื่ม กรุณาพกหลอดส่วนตัวที่ล้างทำความสะอาดได้มาด้วย หรือไม่เจ้าภาพก็เตรียมหลอดกระดาษเผื่อไว้หน่อย
ใครนำอาหารหรือเครื่องดื่มมาร่วมวง ขอความร่วมมือเลี่ยงบรรจุภัณฑ์พลาสติกอายุสั้นและโฟม แต่ให้ใส่ปิ่นโต หม้อ หรือภาชนะอื่นๆ แทน เจ้าภาพเองก็อย่าลืมเอาภาชนะไปใส่อาหารที่ซื้อจากร้านด้วยล่ะ หรือถ้าต้องช้อปปิ้งวัตถุดิบมาทำอาหาร ก็ขอให้นึกถึงการลดสร้างขยะพลาสติกตั้งแต่ขั้นตอนนี้เลย
หากที่บ้านมีแก้วไม่เพียงพอกับจำนวนผู้ร่วมปาร์ตี้ แทนที่จะหาซื้อแก้วพลาสติกบอบบางหรือแก้วกระดาษเคลือบพลาสติกซึ่งย่อยสลายไม่ได้มาใช้งาน ก็ขอให้พวกเขาพกแก้วน้ำส่วนตัวมาด้วย ซึ่งมีข้อดีตรงที่แก้วของแต่ละคนหน้าตาแตกต่างกัน วางตรงไหนก็หยิบไม่ผิด แถมยังเอาแก้วเก็บความร้อนความเย็นมาร่วมวงเพื่อรักษาอุณหภูมิของเครื่องดื่มที่ตัวเองโปรดปรานระหว่างการสังสรรค์ได้อีก
แม้แต่จาน ช้อน ส้อม และตะเกียบ เราก็ไม่จัดเตรียมแบบใช้แล้วทิ้ง ถ้ามีไม่พอกับแขกร่วมงาน ก็ระบุไปเลยว่า ขอให้พกอุปกรณ์กินดื่มส่วนตัวมาโดยพร้อมเพรียง
อีกสิ่งที่ขาดไม่ได้คือเครื่องดื่ม ซึ่งแต่ละชนิดก็มาในบรรจุภัณฑ์หลากหลาย ทั้งขวดแก้ว กระป๋องอะลูมิเนียม กล่องเครื่องดื่ม และพลาสติก อันนี้จัดการไม่ยาก เพราะทุกประเภทไม่ใช่วัสดุชีวิตเดียว เพียงเขย่าน้ำ ล้างทำความสะอาดด้านใน โดยเฉพาะพวกกล่องนมขวดนม เพื่อป้องกันการบูดเน่า ตากทิ้งไว้รอแห้ง แล้วแยกขายหรือส่งรีไซเคิลได้เลย
แม้ขวดพลาสติกบรรจุน้ำดื่มจะเป็นขวด PET ซึ่งขายได้ แต่ถ้าเราจัดเตรียมน้ำกรองใส่เหยือกไว้รับแขกน่าจะดีที่สุด รองลงมาก็คือเลือกซื้อน้ำดื่มแกลลอนใหญ่ แทนที่จะซื้อน้ำดื่มบรรจุแก้วพลาสติกหรือขวดพลาสติกขนาดเล็กมารอเสิร์ฟ ย่อมลดปริมาณขยะพลาสติกได้มากกว่าแน่นอน
มาถึงการตกแต่งสถานที่กันบ้าง ลูกโป่งอาจจะเป็นตัวเลือกอันดับแรกๆ ที่ประดับสถานที่แล้วช่วยเพิ่มบรรยากาศความสดใสได้ง่ายดาย แต่ลูกโป่งทำจากวัสดุหลากหลาย แบ่งเป็นกลุ่มใหญ่ๆ ได้ดังนี้
กลุ่มแรกเป็นลูกโป่งเนื้อยางโดยหลักการแล้วถ้าเป็นยางธรรมชาติก็ควรจะย่อยสลายได้ซึ่งก็ใช้เวลาเป็นปี และจะใช้เวลาย่อยสลายนานกว่านั้นในกรณีที่เติมสารเคมีบางอย่างลงไปในเนื้อยาง
กลุ่มสองคือลูกโป่งสีเงินแวววาวที่ผลิตจากแผ่นโลหะอะลูมิเนียมบางๆ และกลุ่มสามคือลูกโป่งเนื้อพลาสติกหรือผลิตจากเส้นใยไนลอน สองกลุ่มหลังนี้ไม่ย่อยสลายแน่นอน แต่มีข้อดีนิดหน่อยตรงที่เมื่อแก๊สฮีเลียมซึมออกหมด ก็ยังสามารถอัดแก๊สฮีเลียมใหม่เพื่อใช้งานลูกโป่งได้อีก…ว่าแต่ จะมีสักกี่คนที่เก็บลูกโป่งแบบนี้ไว้ใช้งานซ้ำ
ยิ่งไปกว่านั้น เมื่อต้นปีที่ผ่านมายังมีงานวิจัยออกมาว่า ลูกโป่งพวกเนื้อยางหรือเนื้อพลาสติกเป็นสาเหตุของความเสี่ยงอันดับหนึ่งที่ทำให้นกทะเลต้องจบชีวิต เสี่ยงกว่าพวกพลาสติกแข็งชิ้นเล็กๆ อีกด้วย
เนื่องจากเศษชิ้นส่วนลูกโป่งพวกนี้ดูคล้ายหมึก ทำให้นกทะเลกลุ่มที่กินหมึกเป็นอาหารเข้าใจผิด กินเศษชิ้นส่วนลูกโป่งเข้าไป และเกิดการอุดตันทางเดินอาหารจนนำไปสู่ความตาย
ฉะนั้น ตัดลูกโป่งทิ้งไปเถอะ เรายังมีของตกแต่งที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากกว่าให้เลือกใช้งาน เช่น กระดาษสายรุ้ง ธงราวกระดาษสี ทั้งแบบธงสามเหลี่ยม ธงตัวอักษรที่เรียงต่อกันเป็นข้อความ ใครมีเวลาและฝีมือด้าน D.I.Y. จะลงมือออกแบบและประดิษฐ์ธงราวเองก็ย่อมได้ พวกเศษผ้าหลากสีก็น่าหยิบฉวยมาใช้งานเหมือนกัน
ถ้าอยากได้ความเป็นธรรมชาติ ขอเชียร์ต้นไม้จริงหรือใบไม้ดอกไม้สด ประดับด้วยหลอดไฟแอลอีดีวิบวับสักหน่อย บรรยากาศมาเต็ม
กรณีไปจัดปาร์ตี้ที่ร้านอาหาร ภัตตาคาร หรือโรงแรม เราก็รีเควสประเด็นต่างๆ ข้างต้นได้ ถึงนาทีนี้ใครๆ ก็พร้อมเข้าใจเหตุผลที่ ‘ไม่ใช้พลาสติก’ อยู่แล้ว แต่จะจัดการให้ได้มากน้อยแค่ไหนนั่นอีกเรื่อง
สำหรับคนส่วนใหญ่ที่ไม่ใช่เจ้าภาพ แต่กำลังแข็งขันลดขยะพลาสติกในชีวิตประจำวันและต้องไปงานปาร์ตี้ที่ไม่ได้แคร์เรื่องนี้นัก ทุกอย่างอยู่เหนือการควบคุม เราทำได้แค่จัดการตัวเองนะ เช่น ปฏิเสธหลอดพลาสติกและแก้วกระดาษเคลือบพลาสติก พกแก้วน้ำและหลอดส่วนตัว หรือจะพกอุปกรณ์การกินไปด้วยก็ได้ เผื่อเขาจัดเตรียมแบบใช้แล้วทิ้ง เรายังมีทางเลือกที่ใช้งานสบายใจกว่า
สุดท้ายคือของขวัญ ไม่ว่าจะเลือกซื้ออะไรที่ถูกใจเราหรือคิดว่าโดนใจผู้รับ เราควรเลี่ยงหีบห่อพลาสติก กระดาษห่อของขวัญที่อาบมัน เคลือบพลาสติก หรือกระดาษห่อของขวัญฟอยล์ เพราะมันย่อยสลายยาก คือทั้งใช้เวลาย่อยสลายนานมาก ไปถึงย่อยสลายไม่ได้ โดยเปลี่ยนมาห่อด้วยกระดาษสีทั่วไป กระดาษน้ำตาล หรือผ้าผืนสวยขนาดเหมาะๆ ก็ได้ บางอย่างไม่จำเป็นต้องห่อด้วยซ้ำ แค่บรรจุมาในโหลแก้วก็น่ามองแล้ว
คงได้ไอเดียไปจัดการปาร์ตี้ช่วงปลายปีนี้กันบ้าง และเนื่องในวันปีใหม่กำลังจะมาถึง เราขอให้ทุกท่านแฮปปี้กับความพยายามลดใช้พลาสติกที่จะค่อยๆ เข้มข้นขึ้นไปด้วยกันในปีหน้า
โดยยังคงคอนเซ็ปต์เดิม…จะไม่สุดโต่งจนเคร่งเครียด แต่จะทำเรื่อยๆ ทำต่อเนื่องไม่หยุด ทำจนสิ่งที่ใครอาจมองว่าประหลาดกลายเป็นเรื่องปกติธรรมดาของสังคมในสักวัน
Tags: ขยะพลาสติก, พลาสติกใช้ครั้งเดียว, ปาร์ตี้, ปีใหม่