ปีที่แล้ว นักวิทยาศาสตร์ในองค์กรระหว่างประเทศต่างๆ ระบุว่า มีสัตว์และพืชราว 1 ล้านสปีชีส์ที่ถูกคุกคามและใกล้สูญพันธุ์ โดยประมาณการณ์ว่า จะต้องใช้งบประมาณอย่างน้อย 1 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปีจึงจะบรรลุเป้าหมายเรื่องความหลากหลายของโลก
ที่ผ่านมาการระดมทุนเพื่องานอนุรักษ์มักใช้ภาพของสัตว์ที่คนคุ้นเคยแล้วมาดึงดูด เช่น ช้าง เสือ ซึ่งมักได้รับเสียงวิจารณ์ว่าละเลยสัตว์ที่ต้องการความช่วยเหลือมากกว่า ตอนนี้นักวิทยาศาสตร์เสนอว่าให้ใช้สัตว์ที่ไม่เป็นที่รู้จักมาจุดประกายการอนุรักษ์แทน โดยวิธีที่เป็นวิทยาศาสตร์มากขึ้นจะมีประโยชน์ต่อระบบนิเวศที่เปราะบางมากขึ้น
“ตอนนี้ถึงเวลาที่เราจะต้องใส่ข้อมูลวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับสปีชีส์ที่เราใช้ทำการตลาดและระดมทุนเพื่องานอนุรักษ์ แทนที่จะใช้รูปแบบเดิมที่นำสัตว์ที่เป็นที่นิยม หรือคนมองว่า ‘น่ารัก’ อยู่แล้ว” ฮิวจ์ พอซซิ่งแฮม หัวหน้านักวิทยาศาสตร์ของเดอะ เนเจอร์ คอนเซอวานซี (The Nature Conservancy) องค์กรอนุรักษ์เสนอ
เจนนิเฟอร์ แมคโกวาน มหาวิทยาลัยแมคไควรี ออสเตรเลียและนักวิจัยในทีมแนะนำให้นักอนุรักษ์ลองระดมทุนโดยใช้สัตว์บางสปีชีส์เป็นตัวนำแทนภาพแพนดา ช้าง เสือ หรือหมี เหมือนที่ผ่านมา เธอได้รับการติดต่อจากองค์กร WildArk ที่สหรัฐอเมริกาที่ต้องการให้ระดมทุนโดยมีข้อมูลวิทยาศาสตร์สนับสนุน
แมคโกวานกล่าวว่า การให้ข้อมูลสถานการณ์วิกฤติความหลากหลายทางชีวภาพจำเป็นต้องมียุทธศาสตร์ เพื่อให้มีประสิทธิภาพต่องานอนุรักษ์ที่ทำอยู่ ทั้งนี้ การกำหนดสัตว์ที่เป็นตัวนำเป็นวิธีที่ดีในการดึงดูดใจ เช่น ภาพถ่ายโคอาล่าที่บาดเจ็บจากไฟป่าออสเตรเลียก็ทำให้คนหันมาบริจาคเงินมาขึ้น
นักวิจัยจึงจัดทำรายการสัตว์ที่เป็นจุดตั้งต้นสำหรับการอนุรักษ์ในป่าสำคัญทั่วโลก 534 ชนิด ซึ่งมาจากรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับพื้นที่ซึ่งได้รับการคุ้มครอง ผลกระทบต่อมนุษย์ และระดับของสัตว์หลายพันชนิด เขาจัดลำดับความสำคัญของการอนุรักษ์สัตว์และเลือกสปีชีส์ที่จะใช้ระดมทุน
นักวิจัยแบ่งข้อมูลความหลากหลายทางชีวภาพเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มแรกเน้นไปที่การคุ้มครองสปีชีส์ที่มีธงไว้แล้ว กลุ่มที่ 2 มีเป้าหมายเพื่อคุ้มครองจำนวนของสปีชีส์ในพื้นที่นั้นให้มากที่สุด โดยไม่คิดถึงศักยภาพการระดมทุน
ผลการศึกษาพบว่าพื้นที่เป้าหมายที่มีสปีชีส์ที่ตั้งธงไว้ได้รับการคุ้มครอง 79-89% ของสปีชีส์ที่ไม่ได้ถูกตั้งธงไว้ แมคโกวานกล่าวว่า ข้อค้นพบนี้สามารถช่วยให้นักอนุรักษ์เลือกสปีชีส์ที่จะใช้ในการโปรโมตได้ สัตว์ที่สามารถใช้รณรงค์ได้ มีทั้งสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม นก และสัตว์เลื้อยคลาน ที่มีความโดดเด่นในตัวเอง แต่ถูกมองข้ามไป
ตัวอย่างสัตว์ที่น่าจะใช้รณรงค์ ได้แก่ หมีแอนดีน ที่อยู่ในป่าแอนดีน ฟอสซ่าจากมาดากัสการ์ นกเงือกหัวแรดที่อยู่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นกเลขานุการในแอฟริกา กิ้งก่ากิล่ามอนสเตอร์ที่เม็กซิโกและสหรัฐอเมริกา
ที่มา:
https://www.bbc.com/news/science-environment-51576595
https://www.nature.com/articles/s41467-020-14554-z
Tags: สัตว์, แคมเปญ, อนุรักษ์
