แตงโม ผลไม้ดับร้อน

ฤดูร้อนในประเทศไทยถือว่าเป็นหนึ่งในฤดูที่มีผลไม้อร่อยมากที่สุด เพราะสภาพอากาศที่เอื้อแก่การเพาะปลูก แต่ผลไม้คลายร้อนที่ทุกคนนึกถึงเป็นอันดับแรกในยามอากาศร้อนจัด ก็คงจะไม่พ้นแตงโมที่แช่เย็นจนฉ่ำ

แตงโมคือผลไม้ที่มีผลกลม เปลือกหนาปานกลาง มีเนื้อฉ่ำน้ำ และมีเมล็ดขนาดเล็กเยอะอยู่ข้างในสุด เป็นผลไม้เถาล้มลุกเลื้อยไปตามพื้น ซึ่งแตงโมเป็นผลไม้ญาติๆ กันกับ แตงไทย เมล่อน ฮันนีดิว และแตงกวาด้วย

ทั้งแตงโมและเครือญาติของแตงทั้งหลายมีต้นกำเนิดจากแอฟริกา ก่อนที่จะเดินทางไปยังยุโรปผ่านเรือขนทาส ในขณะที่ฝั่งเอเชียตะวันตก เริ่มต้นที่อียิปต์ ไปสู่แถบอินเดีย และมาสู่ประเทศจีนในเวลาถัดมา ก่อนที่จะกระจายตัวไปรอบๆ โลก

คนไทยค่อนข้างคุ้นเคยและนิยมกินแตงโม ในบ้านเราสามารถปลูกแตงโมที่ทั้งหวานและฉ่ำได้หลากหลายพันธุ์ ลักษณะของแตงโมที่เห็นจนชินตาก็คือแตงโมเปลือกสีเขียว เนื้อข้างในสีแดง มีเมล็ดสีดำ ยกตัวอย่างเช่น แตงโมตอร์ปิโด แตงโมจินตหรา แตงโมกินรี แต่ทั้งนี้ก็ยังมีแตงโมพันธุ์ที่มีเนื้อสีเหลืองด้วย ได้แก่แตงโมน้ำผึ้ง

ปัจจุบัน เรานิยมกินแตงโมเป็นผลไม้หลังมื้ออาหารหรือของทานเล่นดับร้อน เพราะส่วนประกอบของแตงโมกว่า 90% คือน้ำ จึงเป็นทางเลือกอย่างดีในการรักษาสมดุลน้ำในร่างกายนอกจากดื่มน้ำเปล่า นอกจากนั้น แตงโมยังมีน้ำตาลและไขมันต่ำมาก เนื้อแตงโม 100 กรัม จะมีน้ำตาลเพียง 6.2 กรัม โปรตีน 0.61 กรัม และไขมันเพียง 0.15 กรัม ซึ่งเป็นผลไม้ที่เหมาะกับคนควบคุมอาหารเป็นอย่างยิ่ง

แตงโมผลโตๆ กินได้แทบทุกส่วน

เนื้อแตงโม

คนสมัยก่อนก็นิยมกินแตงโมคู่ของคาว ตัวผู้เขียนเองก็เคยเห็นคุณย่ากินแตงโมกับข้าวสวยเปล่าๆ โดยที่ไม่เข้าใจว่ามันเข้ากันได้อย่างไร แต่ก็เดาไปเองว่ารสหวานของแตงโมก็น่าจะช่วยทำให้อร่อยขึ้น

แต่ที่ไม่เคยนึกถึงก็คือ ประโยชน์ของแตงโมยังเอามาช่วยเสริมและแก้กันกับวัตถุดิบอื่น อย่างเช่นเมนูดั้งเดิมเก่าแก่อย่างแตงโมกับปลาแห้ง เนื่องจากแตงโมมีวิตามินเอสูงมาก ซึ่งจะละลายในไขมันปลาได้ดี ผู้เขียนไม่เคยได้เห็นหรือชิมเมนูนี้ตามฉบับดั้งเดิม แต่เคยได้ไปกินอาหารฟิวชันที่เป็นสลัดแตงโมที่โรยด้วยผงปลาแห้งแบบญี่ปุ่น แม้จะไม่มั่นใจในตอนแรก แต่เมื่อชิมแล้วพบว่าเข้ากันอย่างน่าประหลาด บางทีแล้ว หน้าร้อนนี้น่าจะลองนำเมนูดั้งเดิมนี้กลับมา หรือจะลองดัดแปลงให้ถูกใจผู้ทานก็น่าสนใจไม่น้อย

ถ้าจะกินเป็นของทานเล่นและของหวาน แตงโมก็นำมาสร้างสรรค์ได้มาก และนำมาประยุกต์ได้ไม่รู้จบ ทั้งสมูทตี้ ใส่เป็นท็อปปิ้งไอศกรีม กินกับบิงซู หรือแค่หั่นและแช่ตู้เย็นไว้หยิบกินเป็นชิ้นก็ชื่นใจแล้ว

เปลือกแตงโม

เปลือกของแตงโมก็กินได้เช่นกัน คนสมัยก่อนนิยมนำมาจิ้มกับน้ำพริก ใส่แกงส้ม ผัดกิน หรือต้มเดือดแล้วใส่น้ำตาลลงไปดื่มแก้อาการเจ็บคอได้ และว่ากันว่าสารซิทรัลลิน (Citrulline) ในเปลือกแตงโมช่วยบำรุงหลอดเลือด และช่วยเรื่องสมรรถภาพทางเพศได้ดีอีกด้วย

เมล็ดแตงโม

เมล็ดแตงโมเองก็กินได้ด้วยการนำมาคั่วหรืออบ โรยเกลือเล็กน้อย กินเป็นขนมขบเคี้ยว เช่นเดียวกับที่เรากินเมล็ดทานตะวัน ซึ่งตัวเมล็ดแตงโมเองก็อุดมไปด้วยคุณค่าทางสารอาหารและเป็นประโยชน์ต่อร่างกาย ถ้าหากว่าได้รับในปริมาณที่เหมาะสม

เมล็ดแตงโมเด่นเรื่องการนำมาเป็นขนมยามว่างเพื่อสุขภาพ และสำหรับคนที่ควบคุมน้ำหนัก เพราะมีแคลอรีต่ำ ทั้งยังมีไขมันดี ซึ่งถือว่าเป็นอีกทางเลือกนอกจากการกินเมล็ดอัลมอนต์ หรือวอลนัท ที่ราคาสูงกว่าค่อนข้างมาก และเป็นการกินเพื่อแทนอาการอยากของกรุบกรอบอย่างขนมถุงได้เป็นอย่างดี แต่ที่มากไปกว่านั้นก็คือ วิตามินและธาตุอย่างแม็กนีเซียม ธาตุเหล็ก โปรตีน และวิตามินบี เป็นต้น

นอกไปจากนั้น เมล็ดแตงโมยังสามารถสะกัดน้ำมันออกมา ซึ่งน้ำมันเมล็ดแตงโมก็ยังขึ้นชื่อในหมู่สาวผู้รักความสวยความงาม เพราะสามารถนำมาทาหน้าเป็นมอยซ์เจอไรเซอร์ หรือนำมาหมักผม เพื่อผิวและผมที่ชุ่มชื้น ไม่ต่างจากน้ำมันจากเมล็ดถั่วอื่นๆ

แตงโมเพื่อสุขภาพ

แตงโมเป็นหนึ่งในผลไม้ที่มีคุณสมบัติในการรักษาสุขภาพให้อยู่ในระดับที่คงที่ได้ดีอย่างหนึ่ง อย่างที่เห็นชัดก็คือช่วยทำให้ร่างกายไม่ขาดน้ำ ช่วยเรื่องการรักษาระดับน้ำตาลในเลืด คนที่กินแตงโมและผลไม้เถาอย่างแตงโมมีโอกาสที่จะลดความเสี่ยงในการเป็นโรคอ้วน โรคเบาหวาน และโรคหัวใจ

แตงโมมีไฟเบอร์อย่างผลไม้อื่นๆ จึงช่วยลดอาการท้องผูก ช่วยเรื่องการย่อยอาหาร รวมถึงมีวิตามินซี ซึ่งคนที่บริโภคผักผลไม้ที่มีวิตามินซีจะทำให้ลดโอกาสในการเป็นโรคหืด และสารต้านอนุมูลอิสระมีส่วนช่วยลดโอกาสเกิดมะเร็ง

นอกจากนั้น โคลีน (Choline) ในแตงโมคือวิตามินที่ช่วยซ่อมแซมร่างกาย ทำให้ดูดซึมไขมันได้ดีขึ้น ลดอาการอักเสบเรื้อรัง รวมไปถึงกรดอะมิโนในแตงโมยังช่วยเรื่องการลดอาการปวดกล้ามเนื้อเช่นกัน

วิธีเลือกแตงโม

วิธีเลือกแตงโมอาจจะดูยากสักหน่อย เพราะเปลือกจะเป็นสีเขียวตลอด แต่นอกจากการตรวจสอบน้ำหนักของแตงโมแล้วว่ามีน้ำหนักเหมาะสมกับขนาด ก็คือการหาตำแหน่งที่เปลือกแตงโมสัมผัสกับพื้นตอนปลูก บนเปลือก จะมีพื้นผิวที่ดูด่างๆ เป็นวงกว้างอยู่ เรียกว่า ground spot ถ้าเป็นสีขาวแปลว่ายังไม่สุก ยิ่งสีเหลืองมากขึ้นเท่าไหร่ก็แปลว่ายิ่งสุกงอมมากขึ้นเท่านั้น

แตงโมเป็นผลไม้ที่หากินได้ง่าย มีหลากหลายสายพันธุ์ให้เลือก ซึ่งไม่ว่าจะหน้าร้อนหรือฤดูไหน แตงโมเป็นผลไม้อันดับต้นๆ ที่คนไทยบริโภคกัน และสามารถนำไปสร้างสรรค์เมนูได้หลากหลาย สามารถกินได้สม่ำเสมอเพื่อสุขภาพที่ดี และเหมาะกับคนทุกเพศทุกวัย

สำหรับหน้าร้อนนี้ หั่นแตงโมเป็นชิ้นแช่เย็นไว้ในตู้เย็นก็ถือเป็นอีกทางเลือกที่ดีในการคลายร้อนและเติมน้ำกลับคืนสู่ร่างกาย เพราะฉะนั้น อย่าลืมมีแตงโมไว้ติดตู้เย็นที่บ้านกันนะ