หลังผ่านไป 4 ทศวรรษที่ชาวเขมรและกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ กว่า 1.7 ล้านคน หรือคิดเป็น 1 ใน 5 ของประชากรทั้งหมดถูกสังหาร ถูกนำตัวไปเป็นแรงงานทาส เป็นโรค และต้องอดอยาก เมื่อวันศุกร์ที่ 16 พ.ย. 2018 ศาลคดีเขมรแดงมีคำตัดสินเป็นครั้งแรกว่า เขมรแดงก่ออาชญากรรมฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ต่อชาวจามและชาวเขมรเชื้อสายเวียดนาม

นวน เจีย (Nuon Chea) อายุ 92 ปี ผู้นำอันดับสองของเขมรแดง รองจากพลพต และเขียว สัมพัน อายุ 87 ปี ซึ่งเคยเป็นประมุขของรัฐ และเป็นอดีตผู้นำอาวุโสที่สุดที่ยังมีชีวิตอยู่ เข้ารับฟังการพิจารณาคดีขององค์ชุมนุมชำระวิสามัญแห่งตุลาการกัมพูชา (Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia) หรือที่รู้จักกันว่าศาลคดีเขมรแดง ซึ่งตั้งขึ้นโดยความตกลงระหว่างรัฐบาลกัมพูชากับองค์การสหประชาชาติเมื่อปี 2006

คำตัดสินในวันนี้เป็นการประกาศอย่างเป็นทางการครั้งแรกว่า ระบอบเขมรแดงฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ (genocide) ต่อชาวจามและชาวเวียดนาม โดยนวน เจีย มีความผิดจากการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์จากการกวาดล้างชาวจามซึ่งเป็นชาวมุสลิมและกลุ่มชาติพันธุ์เขมร-เวียดนาม ส่วนเขียว สัมพัน มีความผิดจากการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์กลุ่มชาติพันธุ์เวียดนาม

คำพิพากษาบรรยายถึงรายละเอียดความผิด ไม่ว่าจะเป็นการใช้แรงงานทาส เช่น การสร้างเขื่อนและกำแพงกั้นน้ำ ซึ่งมีผู้เสียชีวิตจำนวนมาก การทรมานประชาชนด้วยการถูกครอบด้วยถุงพลาสติกให้ขาดอากาศหายใจ การตอกนิ้วมือและนิ้วเท้า ชาวมุสลิมถูกบังคับให้กินหมู ข้าราชการเสียชีวิตจากกระแสไฟฟ้าจากสายโทรศัพท์

สิบกว่าปีมาแล้ว ที่องค์ชุมนุมชำระวิสามัญแห่งตุลาการกัมพูชารวบรวมเอกสารหลายแสนชิ้น เรียกพยานหลายร้อยคน และรับฟังโดยละเอียดว่า เขมรแดงกระทำการอย่างไรในทุ่งสังหาร กระบวนการนี้ใช้เงินไปกว่า 300 ล้านเหรียญ โดยก่อนหน้านี้ ศาลมีคำตัดสินลงโทษผู้นำอาวุโสสูงสุด 3 คนว่าก่ออาชญากรรมต่อมนุษยชาติ หรือ Crimes against humanity ได้แก่ นวน เจีย เขียว สัมพัน และกาง กึ๊ก เอียว ผู้คุมคุกตวลสแลง ซึ่งฆ่าและทรมานประชาชน 12,000 คน ถูกตัดสินว่ามีความผิดตั้งแต่ปี 2010

ผู้พิพากษาอ่านคำตัดสินในกรุงพนมเปญ ซึ่งมีทั้งเหยื่อและครอบครัวของเหยื่อที่ทุกข์ทรมานภายใต้การปกครองของเขมรแดง สำหรับประชาชนบางคน คำตัดสินของศาลเป็นเหมือนกับเชิงอรรถในประวัติศาสตร์ที่โหดร้าย “มันอาจจะจบแล้ว แต่ฉันยังไม่เคยมีความสงบเลย” เอี่ยม เยน พยานอายุ 52 ปีกล่าว เธอให้การต่อศาลจากการที่ถูกขังในค่ายเด็กภายใต้การปกครองของเขมรแดง

เขียว สัมพัน และนวน เจีย เพิ่งถูกจับเมื่อปี 2007 หลังจากใช้ชีวิตอย่างอิสระทางตอนเหนือของประเทศ เมื่อปี 2014 ศาลเคยมีคำตัดสินลงโทษจำคุกตลอดชีวิตทั้งคู่แล้ว จากข้อหาก่ออาชญากรรมต่อมนุษยชาติในคดีหมายเลข 002/01 แต่ทั้งคู่ปฏิเสธข้อกล่าวหา ส่วนคดีนี้เป็นคดี 002/02 ที่เน้นไปที่การแบ่งกลุ่มของอาชญากรรมที่เกิดขึ้นในพื้นที่ต่างๆ ความร่วมมือกัน พื้นที่ศูนย์กลางความมั่นคง พื้นที่สังหาร และคุกตวลสแลง การพิจารณาคดีนี้ยังพิจารณาการก่ออาชญากรรมต่อชาวจามและชาวเวียดนาม

 

ที่มา:

ที่มาภาพ: Pring Samrang / Reuters

Tags: , , ,