“นิสัยที่คนฉลาดมีเหมือนกันคืออะไร?”
คนมากกว่าหนึ่งร้อยคนตอบคำถามนี้ใน Quora เว็บไซต์แนวถาม-ตอบชื่อดัง
ท่ามกลางคำตอบที่หลากหลาย มีคำตอบที่น่าสนใจ 11 ข้อ ซึ่งมีเหตุผลรองรับทางวิทยาศาสตร์ที่อธิบายว่า นี่คือนิสัยที่คนฉลาดมีเหมือนๆ กัน
1. ปรับตัวและยืดหยุ่น
คำตอบใน Quora มากมายระบุว่า คนฉลาดจะมีความยืดหยุ่นและปรับตัวได้ดีในสถานการณ์ต่างๆ
บางคำตอบเขียนไว้ว่า คนฉลาดสามารถทำสิ่งต่างๆ ได้สำเร็จ โดยไม่หวั่นไหวกับความไม่ชัดเจนหรือข้อจำกัดที่มี
งานวิจัยด้านจิตวิทยาสนับสนุนถึงความจริงข้อนี้ว่า สติปัญญาคือความสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อรับมือได้ดีขึ้นในสภาพแวดล้อมที่คุณอยู่หรือเปลี่ยนไป
2. รู้ว่าตัวเองไม่รู้
ไม่กลัวที่จะพูดว่า “ฉันไม่รู้” และพร้อมจะเรียนรู้ในสิ่งที่ตัวไม่รู้ ข้อสังเกตของ จิม ไวเนอร์ (Jim Winer) ใน Quora ทำให้นึกถึงผลงานศึกษาคลาสสิกของ จัสติน ครูเกอร์ (Justin Kruger) และ เดวิด ดันนิง (David Dunning) ที่พบว่า คนที่ไม่ฉลาด จะประเมินความสามารถตัวเองสูงกว่าความเป็นจริง
จากการทดลองครั้งหนึ่งระบุว่า นักเรียนกลุ่มที่ได้คะแนนต่ำที่สุดจากการให้ลองทำข้อสอบ ประเมินคำตอบที่ตัวเองจะตอบถูกได้เพียง 50 เปอร์เซ็นต์ ขณะที่นักเรียนกลุ่มที่ได้คะแนนสูงสุดประเมินได้ใกล้เคียงกับความเป็นจริงกว่ามาก
3. สนใจใคร่รู้ตลอดเวลา
อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ เคยพูดถึงตัวเองว่า “ผมไม่ได้มีความสามารถพิเศษอะไร ผมเป็นแค่คนอยากรู้อยากเห็นแค่นั้นเอง”
งานวิจัยที่ตีพิมพ์ในปี 2016 ระบุว่า การได้เปิดโลกในวัยเด็กนั้นสัมพันธ์กับความสนใจใคร่รู้ตอนเป็นผู้ใหญ่
นักวิทยาศาสตร์ได้ติดตามชีวิตคนที่เกิดในสหราชอาณาจักรหลายพันคนเป็นเวลา 50 ปี พบว่า เด็กที่ทำคะแนนการทดสอบ IQ ได้สูง เมื่อตอนอายุ 11 ปี มีแนวโน้มที่จะเปิดโลกและสนใจใคร่รู้มากกว่าเด็กคนอื่นๆ เมื่อพวกเขามีอายุ 50 ปี
4. เปิดกว้าง
คนที่ฉลาดจะไม่ปิดตัวเอง เมื่อมีโอกาสหรือไอเดียใหม่ๆ เข้ามา นักจิตวิทยาหลายคนกล่าวว่า คนเปิดใจ คือคนที่มักจะมองหาทางเลือกต่างๆ แล้วชั่งน้ำหนักเพื่อหาเหตุผลที่เข้าท่าที่สุด
“คนเหล่านี้จะเกลียดการยอมรับอะไรง่ายๆ จนกว่าจะมีหลักฐานที่ยืนยันได้จริงๆ” คำตอบหนึ่งในเว็บไซต์ Quora ระบุ
5. ชอบอยู่กับตัวเอง
คนที่ฉลาดจะมีความเป็นปัจเจก งานวิจัยบางชิ้นระบุ คนที่ฉลาดนั้นชอบเข้าสังคมกับเพื่อนๆ น้อยกว่าคนทั่วไป
แม้ในรายงานจะไม่ได้ระบุถึงสาเหตุที่คนฉลาดชอบใช้เวลาอยู่กับตัวเอง แต่อาจคาดเดาได้ว่า พวกเขาอาจใช้เวลาเหล่านั้นขบคิดกับคำถามหรือบางเรื่องที่ตัวเองกำลังสนใจ
ซึ่งในชีวิตจริง ก็มีหลายครั้งที่เราคิดไอเดียเจ๋งๆ ได้ในเวลาที่อยู่คนเดียว
6. มีวินัย
นักวิทยาศาสตร์พบว่า ความมีวินัย (self-control หรือความสามารถในการควบคุมตัวเอง) มีความเกี่ยวข้องกับความฉลาด จากการศึกษาในปี 2009 ได้ให้ผู้ร่วมทดลองเลือกระหว่าง การได้รับเงินจำนวนหนึ่งทันที หรือจะรอรับเงินก้อนใหญ่ในภายหลัง
ผลปรากฏว่า ผู้ร่วมทดลองที่เลือกรอรับเงินก้อนใหญ่ (ในแง่หนึ่ง คือ มีความสามารถในการควบคุมตัวเอง) มักจะทำคะแนนในการทดสอบสติปัญญาได้สูงกว่า
7. มีอารมณ์ขัน
“ผมชอบคนตลก เพราะคนตลกส่วนใหญ่ มักจะเป็นคนฉลาด” เป็นเอก รัตนเรือง เคยกล่าวประโยคนี้ในการให้สัมภาษณ์ครั้งหนึ่ง
ถ้าคุณสงสัยว่า จริงหรือ? แล้วไปถามนักวิทยาศาสตร์ คำตอบที่ได้รับคือ “จริง” มีงานศึกษาชิ้นหนึ่งระบุว่า คนที่ทำคะแนนการเขียนคำบรรยายการ์ตูนตลกได้สูงกว่า เป็นตัวชี้วัดความฉลาดด้านการใช้ภาษา
ขณะที่งานศึกษาอีกชิ้นระบุว่า นักแสดงตลกมักจะทำคะแนนความฉลาดทางด้านภาษาได้สูงกว่าค่าเฉลี่ยของคนทั่วไป
8. เอาใจใส่คนรอบข้าง
นักจิตวิทยาบางคนพูดถึง ‘ความเอาใจใส่’ ว่า เป็นความเอาใจใส่ในเรื่องความต้องการและความรู้สึกของผู้อื่น และทำในสิ่งที่คนเหล่านั้นต้องการ คือส่วนสำคัญของความฉลาดทางอารมณ์
ขณะเดียวกันความฉลาดทางอารมณ์ยังหมายถึง ความสนใจที่จะพูดคุยกับผู้คนใหม่ๆ และพร้อมที่เรียนรู้สิ่งต่างๆ จากคนเหล่านั้น
9. เชื่อมโยงความคิดในเรื่องต่างๆ ได้
คนฉลาดจะมองเห็นในสิ่งที่คนอื่นไม่เห็น เพราะว่าพวกเขาสามารถเชื่อมโยงความคิดจากเรื่องที่ดูเหมือนจะไม่เกี่ยวกันได้
“คุณคิดว่า ซาชิมิกับแตงโมไม่เกี่ยวข้องกันอย่างนั้น? บอกเลยว่าคุณคิดผิด เพราะว่าทั้งสองอย่างต้องกินตอนที่ ‘ดิบ’ และ ‘เย็น’ ”
อีลอน มัสก์ เจ้าของรถยนต์ไฟฟ้า Tesla และ โครงการ Space X ที่มีแผนจะขนส่งคนไปดาวอังคาร รวมถึงไอเดียการขนส่งคนอย่างรวดเร็วอย่าง Hyperloop และ Solar City บริษัทพลังงานแสงอาทิตย์ ซึ่งแต่ละไอเดียล้วนสั่นสะเทือนและพลิกโลก คือตัวอย่างของการเชื่อมโยงความคิดในเรื่องต่างๆ ได้เป็นอย่างดี
ซึ่งทั้งหมดนี้ ส่วนหนึ่งมาจากการสะสมความรู้ (อีลอน มัสก์ ชอบอ่านหนังสือ สมัยชั้นประถมเขาอ่านหนังสือ 10 ชั่วโมงต่อวัน อ่านทุกสิ่งในห้องสมุด รวมถึงสารานุกรม Britannica ทั้งหมด) และการเชื่อมโยงแหล่งข้อมูลมหาศาลที่อยู่ในหัว
10. ผัดวันประกันพรุ่ง!?
นักวิทยาศาสตร์หลายคนกล่าวว่า คนฉลาดจะผัดวันประกันพรุ่งจากงานที่ทำประจำวันหรือทำซ้ำๆ เมื่อพวกเขาพบเป้าหมายหรือส่ิงที่สำคัญกว่า นักจิตวิทยาชื่อ อดัม แกรนต์ (Adam Grant) กล่าวว่า นี่คือหัวใจของการสร้างนวัตกรรม
“เมื่อ สตีฟ จ็อบส์ ต้องการหาความเป็นไปได้ใหม่ๆ เขาจะใช้เวลาไปกับการถกเถียงเพื่อหาไอเดียที่แตกต่าง และพร้อมจะหันหลังให้กับไอเดียที่คุ้นเคย พื้นๆ หรืออะไรที่คนเดาได้”
11. ใคร่ครวญกับคำถามยากๆ
“คนฉลาดมักจะมีคำถามเกี่ยวกับจักรวาลและความหมายของชีวิต” บางคำตอบใน Quora ระบุ “พวกเขามักจะถาม อะไรคือแก่นแท้ของสรรพสิ่ง?”
ในรายงานจาก Independent ระบุว่า คนเหล่านี้มักจะกระวนกระวายกับเรื่องเหล่านี้ และอาจจะมีส่วนจริงอยู่บ้าง เพราะปราชญ์ในโลกนี้ ตั้งแต่พระพุทธเจ้า ขงจื๊อ เล่าจื๊อ เพลโต โสเครติส ฯลฯ ล้วนแต่ตั้งคำถามพื้นๆ ที่ว่า’ชีวิตคืออะไร?’ เหมือนๆ กัน
ทั้งหมดนี้ คือนิสัยที่คนฉลาดมี แล้วคุณล่ะ มีข้อไหนกันบ้าง?
ภาพประกอบ: Karin Foxx
Tags: Tesla, SpaceX, MOOD, self-control, Hyperloop, SolarCity, Britannica, habit
