เนื้ออวบอ้วน ผิวขาวนวล ปลายสุกพอเหมาะ
ข้างต้นคือคุณลักษณะที่ดีของ ‘ถั่วงอก’ ผลผลิตจากผืนธรรมชาติที่แปรสภาพมาจากถั่วเม็ดจิ๋วหลากพันธุ์ ไม่ว่าจะถั่วดำ ถั่วเขียว หรือถั่วเหลือง ตามแต่เกษตรกรจะเลือกหว่านลงดิน แต่แน่นอนที่สุดคือ ‘ปลายทาง’ ของถั่วงอกเหล่านี้ ย่อมปรากฏบนแผงตลาดสดหรือห้างสรรพสินค้าใหญ่กลางเมือง คอยท่าในฐานะวัตถุดิบสดใหม่ให้พ่อครัวแม่ครัวหัวป่าก์นำไปปรุงเป็นเมนูอาหารเลิศรส ทั้งผัดไทย ผัดผัก ผัดเต้าหู้ และอีกสารพัด
กินอร่อยเพลินปาก แต่ใครจะรู้ว่าถั่วงอกมากคุณภาพนี้มีแหล่งปลูกจริงจังอยู่ใน ‘อำเภอโพธาราม’ จังหวัดราชบุรี ถึงขั้นมีสถานะเป็นพืชเศรษฐกิจ สร้างรายได้หล่อเลี้ยงเกษตรกรเมืองโอ่งมังกรจากรุ่นสู่รุ่น
อุตสาหกรรมเพาะปลูกถั่วงอกของชาวโพธาราม มีตั้งแต่แปลงสวนหลังบ้านไปจนถึงแหล่งปลูกในโรงงานผลิตขนาดใหญ่ กรรมวิธีเพาะปลูกก็มีหลากหลาย ทั้งเพาะในปี๊บโลหะ หมั่นรดน้ำให้ชุ่มราว 2-3 วันค่อยเก็บเกี่ยว หรือหว่านลงแปลงแถวยาวคราวเดียวหลายสิบต้น ซึ่งเป็นวิธีที่เกษตรกรส่วนใหญ่ตามโรงงานนิยม
นอกเหนือจากกรรมวิธีข้างต้น ยังมีอีกหนึ่งกรรมวิธีที่น่าสนใจ คือการเพาะปลูกโดยใช้ ‘แกลบดำ’ ที่ได้จากการนำแกลบดิบไปเผาไฟจนร่วนดำ เพื่อนำมาใช้เป็นปุ๋ยสำหรับปลูกถั่วงอก ส่วนสาเหตุที่ต้องใช้แกลบดำ เนื่องจากแกลบดำมีธาตุโพแทสเซียม (Potassium) ให้ถั่วงอกใช้ดูดซึมเป็นสารอาหาร จนมีเนื้อหวานกรอบต่างจากถั่วงอกที่ปลูกในดินทั่วไป
The Momentum มีโอกาสพบกับ ‘นายนา’ ชาวเมียนมาวัย 25 ปี ที่อพยพมาจากเมืองพะอัน ตั้งแต่ปี 2551 เพื่อมาเป็นลูกจ้างในไร่ปลูกถั่วงอกที่อำเภอโพธาราม ซึ่งเปิดขายมานานกว่า 60 ปี โดยได้กำไรจากผลผลิตกิโลกรัมละ 30 บาท และที่นี่ยังคงปลูกถั่วงอกด้วยแกลบดำเรื่อยมา
นายนาเล่าให้ฟังว่า นอกจากการเพาะปลูกด้วยแกลบดำแล้ว ยังมีกรรมวิธีร่อนล้างถั่วงอกในสายน้ำแม่กลอง ที่ไหลพาดผ่านระหว่างจังหวัดราชบุรีกับสมุทรสงคราม เพื่อชำระคราบเกรอะกรังจากแกลบดำที่ติดตามถั่วงอก ถือเป็นกรรมวิธีโบราณของเกษตรกรเพาะปลูกถั่วงอกประจำอำเภอโพธาราม ที่ปัจจุบันหาดูยากและน้อยคนนักที่จะทำ โดยกรรมวิธีนี้จะเริ่มทำตั้งแต่เช้ามืดจนถึงช่วงสายของวันเดียวกัน
นับเป็นความโชคดีที่นอกจากจะได้คุยกับนายนาแล้ว ช่างภาพมือเก๋าประจำกองบรรณาธิการของเรายังลั่นชัตเตอร์เก็บภาพกรรมวิธีโบราณนี้ และทัศนียภาพสองฟากฝั่งแห่งสายน้ำแม่กลองที่ยังคงความงดงามอุดมสมบูรณ์ดังอดีต กลับมาแบ่งปันผู้อ่านได้ชมกัน
