‘สถานตากอากาศบางปู’ สรวงสวรรค์ธรรมชาติใกล้กรุง ส่อง ‘นกนางนวล’ พันธุ์หายาก

ดวงตะวันจวนลับขอบฟ้า แสงสีทองตกกระทบเหนือผืนน้ำเป็นประกายระยิบระยับ สายลมพัดมาเอื่อยๆ เคล้าเสียงนกร้องเจื้อยแจ้ว 

ช่วงเวลาชวนต้องมนต์สะกดที่สัมผัสได้ ณ ‘สถานตากอากาศบางปู’ อำเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ เป็นประจำตั้งแต่ช่วงฤดูหนาวปลายปี ไปจนถึงช่วงต้นหน้าร้อนปีถัดไป ในฐานะสถานที่ท่องเที่ยวใกล้เมืองหลวงเพียงไม่กี่แห่ง ที่มนุษย์สามารถใกล้ชิดและโอบรับวิถีแห่งธรรมชาติ หรือตั้งใจใช้วันหยุดมีค่าเพื่อหลีกหนีชีวิตซ้ำซากจำเจ และโยนทิ้งความเหนื่อยล้าจากการทำงาน

เฉกเช่นเดือนตุลาคม 2023 ถึงเดือนเมษายน 2024 ที่สะพานสุขตา เนืองแน่นด้วยนักท่องเที่ยวทั้งไทยและต่างชาติ ต่างพร้อมใจเดินทางจากทั่วทุกสารทิศมายลโฉมบรรดา ‘นกนางนวล’ ที่อพยพหนีหนาวมาจากแถบจีน ทิเบต มองโกเลีย และไซบีเรีย 

ทีมงาน The Momentum ถือโอกาสช่วงเวลานี้ สะพายกล้องคู่ใจ ตะบึงรถฝ่าการจราจรติดขัด มุ่งหน้าสู่จุดหมายปลายทางที่สถานตากอากาศบางปู เพื่อเก็บภาพบรรยากาศความประทับใจฝากผู้อ่าน ทันการณ์ก่อนที่บรรดานกนางนวลจะบินกลับถิ่นเกิดในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้า

เสียงกรี๊ดดังลั่น แซมด้วยเสียงหัวเราะคิกคักดังไกลเป็นระยะ ขณะภาพตรงหน้าคือบรรดานักท่องเที่ยวที่ท้าทายความกล้า หยิบ ‘หนังไก่ทอด’ ใส่มือ พลันยื่นป้อนบรรดานกนางนวลตัวอวบอ้วน ที่ไม่รู้ว่าจะบินโฉบลงมาเมื่อไร 

นั่นคือความสนุกของการให้อาหารนกนางนวล ที่ไม่รู้ว่าพวกมันจะบินโฉบลงมาอย่างรวดเร็ว หรือจะร่อนถลาลงมาด้วยความนุ่มนวล แน่นอนว่าช่วงเวลาแบบนี้ไม่สามารถหาได้ในชีวิตประจำวัน เราจึงเห็นนักท่องเที่ยวส่งเสียงด้วยความตกใจ โดยมีเพื่อนหรือครอบครัวยืนหัวเราะเป็นกำลังใจอยู่ข้างกาย

ขณะที่ช่างภาพของเรากำลังลั่นชัตเตอร์เก็บภาพนกนางนวล จู่ๆ ก็มีโอกาสสนทนากับช่างภาพนิรนามรายหนึ่ง ที่เตรียมตัวจัดเต็มเพื่อมาเก็บภาพนกนางนวลพันธุ์หายาก 

หลังบทสนทนาแลกเปลี่ยนความรู้การถ่ายภาพนกระหว่างช่างภาพขาลุยทั้งสองราย ไม่รู้ว่าบังเอิญหรือโชคดี เมื่อช่างภาพของเราบังเอิญสังเกตเห็นนกนางนวลในฝูงตัวหนึ่งมีลักษณะแตกต่างออกไป ช่วงหลังจนถึงหางของมันมีสีดำขลับ ปลายจะงอยปากสีชมพูเด่นสะดุดตา

เราตัดสินใจค้นข้อมูลจนพบความจริงว่านกนางนวลตัวดังกล่าว คือพันธุ์หลังดำพันธุ์รัสเซีย (Heuglin’s Gull) ที่มักหลงมายังประเทศไทยช่วงนอกฤดูผสมพันธุ์ในจำนวนน้อยนิด ขณะเดียวกัน ยังทำตัวกลมกลืนกับนกนางนวลพันธุ์อื่นๆ แนบเนียนจนแยกไม่ออก 

ดังนั้น ความสนุกของบรรดาช่างภาพที่มายังสถานตากอากาศบางปู นอกจากนิ้วต้องลั่นชัตเตอร์ไวแล้ว สายตายังต้องไวและช่างสังเกตอีกด้วย

นอกจากนกนางนวลพันธุ์หลังดำพันธุ์รัสเซียที่กำลังบินโฉบเหนือน้ำอวดโฉมดังในภาพ สถานตากอากาศบางปูยังมีนกนางนวลอีกหลากสายพันธุ์อพยพหนีหนาวมาหากินบริเวณนี้ เช่น นกนางนวลหางดำ (Black-tailed Gull), นกนางนวลขอบปีกขาว (Black-headed Gull), นกนางนวลแกลบเคราขาว (Whiskered Tern) และนกนางนวลแกลบดำปีกขาว (White-winged Tern) 

“ถ้าอยากได้ภาพสวยๆ ให้เอาอาหารวางบนมือแล้วเขาจะบินมายืนกินถึงที่เลย แต่เขาไม่กัดนะ ของพี่นี่เขามายืนบนหัวเลย”

‘พี่หมู’ แม่ค้าประจำด้านหน้าทางเข้าสถานตากอากาศบางปู แนะวิธีการถ่ายภาพและให้อาหารนกนางนวลให้เราฟัง ซึ่งกิจวัตรประจำวันนอกจากขายสินค้าที่ระลึก คือการให้คำแนะนำต่างๆ กับนักท่องเที่ยวที่เพิ่งเคยมาบางปู

พี่หมูเล่าเพิ่มเติมว่า ช่วงฤดูกาลนี้มีทัวร์นักท่องเที่ยวจากจีนเข้ามาเยอะพอสมควร ทำให้บรรยากาศโดยรอบคึกคักเป็นพิเศษ เช่นเดียวกับนักท่องเที่ยวชาวไทยทั้งขาจร และขาประจำที่ส่วนใหญ่เป็นพนักงานหนุ่มสาวรอบนิคมบางปู ขณะที่พวกนกก็บินอพยพมาเยอะเช่นเคย แม้สภาพอากาศระยะหลังแปรปรวนหนัก 

ส่วนสาเหตุที่พี่หมูพูดจาฉะฉาน ให้คำแนะนำนักท่องเที่ยวได้ดี เนื่องจากพี่หมูเป็นภรรยาของเจ้าหน้าที่ประจำสถานตากอากาศบางปู โดยพี่หมูเพิ่งย้ายตามสามีมาทำงานและอาศัยที่นี่ได้ราว 3 เดือน

นกนางนวลบินอพยพมาไม่ต่ำกว่าครั้งละ 5,000 ตัว (มากสุดถึง 8,000 ตัว) ส่วนใหญ่เป็นวัยเจริญพันธุ์ที่พร้อมผสมพันธุ์ในฤดูกาลถัดไป

แมกไม้เขียวขจีรอบทิศทาง 360 องศา และผืนน้ำใสสะอาด สวรรค์บนดินตามแบบป่าชายเลนที่เหมาะกับสัตว์ป่า รวมถึงเป็นแหล่งอนุบาลชั้นดีของเหล่าสัตว์น้ำ ทั้งเป็นแหล่งอาหารตามธรรมชาติที่ดีของบรรดานกนางนวล เราจึงเห็นพวกมันบินโฉบคาบปลาตัวเล็กเหนือผิวน้ำจนชินตา

อาหารที่นักท่องเที่ยวป้อนให้นกนางนวล คือ ‘หนังไก่ทอด’ และ ‘กากหมู’ เริ่มต้นราคาถ้วยละ 20 บาท ส่วนสาเหตุที่ต้องเป็นอาหารจำพวกหนังสัตว์ทอด เนื่องจากนกนางนวลเหล่านี้ต้องการกักตุน ‘ไขมัน’ เข้าร่างกายมากพอ ก่อนจะบินกลับไปใช้ชีวิตที่แหล่งอาศัยเดิม และเวียนกลับมาเป็นวัฏจักร

ภาพแอ็กชันสวยๆ จากช่างภาพของเรา ขณะที่นกนางนวลบินต่ำมาโฉบหนังไก่ทอดจากมือนักท่องเที่ยว

หลังกินอิ่มจนหนำใจ พวกนกนางนวลมักรวมกลุ่มพักผ่อนบนไม้ปักเลน บางครั้งก็กระจายกลุ่มกันไปถึงปลายสะพานสุขตา ซึ่งเป็นทางเชื่อมปากอ่าวไทย โดยมักเห็นเป็นประจำช่วงพระอาทิตย์ตกเป็นต้นไป

‘ยามพระอาทิตย์อัสดง’ ถือเป็นช่วงเวลาที่เหมาะแก่การถ่ายภาพธรรมชาติบริเวณสถานตากอากาศบางปูมากที่สุด

ทั้งนี้ สถานตากอากาศบางปู ถูกสร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2480 ในสมัยรัฐบาล จอมพล แปลก พิบูลสงคราม มีความยาวทอดยาวสุดริมปากอ่าวไทย 37 กิโลเมตร อยู่ภายใต้ความดูแลของกองทัพ ในอดีตใช้เป็นสถานที่พักฟื้นทหารที่ได้รับบาดเจ็บ กระทั่งปี 2542 ถูกเปลี่ยนเป็นสถานที่พักตากอากาศ โดยเปิดให้คนทั่วไปมาเที่ยว ขณะเดียวกันยังมี ‘ศาลาสุขใจ’ ที่เปิดให้บริการต้อนรับนักท่องเที่ยว ทั้งร้านอาหาร ร้านขายของฝาก จนถึงที่พัก

สถานตากอากาศบางปูนับเป็นแหล่งท่องเที่ยวและแลนด์มาร์กอันดับต้นๆ ของประเทศไทย ทั้งเป็นโลเคชันยอดนิยมที่ปรากฏให้เห็นในละคร ซีรีส์ และเอ็มวีเพลง  

ที่น่าสนใจ คือใกล้กันมีศูนย์ศึกษาธรรมชาติเฉลิมพระเกียรติ 72 พรรษามหาราชินี คอยให้ความรู้ด้านสิ่งแวดล้อมในป่าชายเลน เหมาะสำหรับผู้ปกครองหรือสถานศึกษาที่อยากพาเยาวชนมาศึกษาหาความรู้ด้านธรรมชาติ