พาวิลเลียนสีม่วง-ขาว ที่โดดเด่นอยู่หน้าไปรษณีย์กลาง ซึ่งเป็นพื้นที่จัดแสดงงาน Bangkok Design Week 2019 ในปีนี้ สะดุดตาและชวนให้เดินเข้าไปสัมผัสนวัตกรรมภายใน Circular Factory by GC ที่นำเสนอโรงงานจำลองภายใต้แนวคิด Circular Living ชวนให้ทุกคนที่เกี่ยวข้องกับการผลิตและใช้พลาสติก มาร่วมมือกันสร้าง ‘วงจรชีวิตใหม่’ ของผลิตภัณฑ์พลาสติก ให้หมุนเวียนอยู่ในระบบการผลิตและการบริโภคให้นานที่สุดเท่าที่จะทำได้ แทนที่จะจบลงที่การกำจัดด้วยการฝังกลบหรือนำไปเป็นเชื้อเพลิงทันทีหลังการใช้งาน

โรงงานย่อส่วนที่ชวนเข้ามาสัมผัสวงจรของการรีไซเคิล

โรงงานจำลองหลังนี้เกิดขึ้นโดยความร่วมมือของ บริษัท พีทีที โกลบอล เคมิคอล จำกัด (มหาชน) หรือ GC กับ สำนักงานเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (CEA) ที่แสดงแนวคิด Circular Living ตั้งแต่หลังคาจรดผนังของพาวิลเลียน ด้วยการใช้เม็ดพลาสติกรีไซเคิลจากพลาสติกประเภท High Density Polyethylene (HDPE) ที่ใช้ในการผลิตขวดแชมพู หรือขวดน้ำมันเครื่อง มาฉีดขึ้นรูปเป็นแผ่นพลาสติกสีขาวและสีม่วงจำนวน 5,561 แผ่น นำมาร้อยด้วยเหล็กเส้นเพื่อทำเป็นแผ่นผนังและหลังคาที่มีน้ำหนักเบาและง่ายต่อการติดตั้ง รวมทั้งยังสามารถจัดเรียงในรูปแบบต่าง ๆ ตามต้องการ แถมยังแข็งแรงทนทาน ที่สำคัญเมื่อทำการรื้อถอนพลาสติกเหล่านี้จะถูกแปรสภาพสร้างสรรค์เป็นผลิตภัณฑ์อื่น ๆ เพื่อใช้ประโยชน์ต่อไปโดยไม่กลายเป็นขยะทิ้งไว้

ในฐานะผู้ผลิตเม็ดพลาสติกซึ่งเป็นเพียงส่วนหนึ่งของวงจรนี้  GC นำภาพขยายของความร่วมมือในการจัดการขยะพลาสติก ตั้งแต่การคัดแยกขยะ การเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลระดับโรงงานจนถึงการลงมือทำด้วยตนเอง และการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่  เพื่อยืดวงจรชีวิตของพลาสติกให้ยาวนานขึ้น มีการใช้ประโยชน์อย่างถูกต้องตามคุณสมบัติของพลาสติก นำไปสู่การลดปริมาณขยะที่จะรั่วไหลไปสู่โลกให้น้อยลง โดยจำลองพื้นที่ภายในพาวิลเลียนเป็นโรงงานย่อส่วน ที่ผู้เข้าชมสามารถร่วมสนุกและเรียนรู้ไปพร้อมกัน จากกิจกรรมภายในพาวิลเลียน

เมื่อผ่านประตูทางเข้า จุดแรกเป็นโซน  ‘7 Circulars’ ที่เราจะได้เรียนรู้เรื่องการคัดแยกขยะ ผ่านกล่องที่บรรจุลูกพลาสติกทรงกลม ประทับหมายเลข 1-7 เมื่อสุ่มจับได้ลูกบอลสีไหน ก็นำบอลนั้นไปใส่ลงช่องในกระบอกทรงกลมที่แสดงหมายเลขตรงกัน เพื่อส่งผ่านเข้าเครื่องบดเป็นเศษพลาสติกด้วยมือตัวเอง แต่ละหมายเลขจะระบุชนิดของพลาสติก เริ่มจาก 1-PETE คือขวดเพตหรือขวดใสที่เรารู้จักกันเป็นอย่างดีในรูปแบบของขวดน้ำเปล่า 2-HDPE ขวดทำความสะอาดบ้าน น้ำยาซักล้าง 3-PVC คือพลาสติกมีความแข็งขึ้น 4-LDPE พวกแชมพู 5-PP น้ำยาซักล้าง 6-PS แก้วกาแฟ แก้วพลาสติก สุดท้าย 7-OTHER คือพลาสติกประเภทอื่นที่มีความแข็งกว่าปกติอย่างขวดนม เป็นต้น

เมื่อมีการคัดแยกและบดเป็นเศษพลาสติก หากเป็นงานในระดับอุตสาหกรรม เศษพลาสติกจะแปรรูปเป็นเม็ดพลาสติกเพื่อนำไปขึ้นรูปด้วยกระบวนการที่แตกต่างกันตามการใช้งาน ตั้งแต่การผลิตเป็นวัตถุดิบ เช่น เส้นใยสำหรับทอเป็นผืนผ้า อิฐบล็อกสำหรับงานก่อสร้าง แผ่นโมดูลาร์ทดแทนไม้พร้อมใช้งาน บรรจุภัณฑ์ ตลอดจนเป็นงานสร้างสรรค์ เช่น กระเป๋า เฟอร์นิเจอร์ ของแต่งบ้าน หรือในระดับครัวเรือน เราสามารถนำไปขึ้นรูปแบบง่ายด้วยเครื่องขึ้นรูปแบบ DIY

ถัดมาเป็นการจำลองเครื่องฉีดพลาสติก โดยการนำเม็ดพลาสติกจากเครื่องบด มาเข้าเครื่องผ่านความร้อน หลอมละลายเป็นของเหลว แล้วเครื่องฉีดจะทำหน้าที่ฉีดพลาสติกเหลวเข้าไปยังแม่พิมพ์เพื่อขึ้นรูปเป็นบรรจุภัณฑ์พลาสติก ซึ่งการจำลองนี้ ทั้งการคัดแยก บด และฉีด ทั้งหมดเป็นการบอกกล่าวกับคนทั่วไปว่า ไม่ว่าพลาสติกประเภทใด ก็สามารถนำมาแปรรูปเป็นเม็ดพลาสติกเพื่อนำมาใช้งานใหม่ได้ แต่ทั้งนี้แล้ว Life Cycle จะเกิดได้อย่างสมบูรณ์ก็ต่อเมื่อผู้ผลิตเม็ดพลาสติก โรงงานผู้ผลิต นักสร้างสรรค์ และผู้บริโภค ร่วมมือการเพื่อให้เกิดการใช้ซ้ำ (Reuse)  เมื่อใช้แล้วส่งกลับมายังวงจรการผลิตซ้ำ (Recycle) ให้กลายเป็นวัตถุดิบที่พร้อมสำหรับการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ (Upcycle) ที่มีมูลค่าเพิ่มมากขึ้นต่อไป

DIY สนุกๆ ที่ทุกคนทำได้เพียงมีฝาขวดพลาสติก

นอกจากให้ความรู้เรื่องวงจรชีวิตใหม่ Circular Factory by GC ยังชวนให้ทุกคนร่วมกิจกรรม DIY ง่ายๆ ด้วยตัวเอง ในโซน ‘DIY & Industrial Recycle’ ที่เพียงนำฝาขวดพลาสติก 10 ฝา ไปแลกกับเม็ดพลาสติกหลากสี เพื่อหลอมเป็นผลิตภัณฑ์ง่ายๆ อย่างจานรองแก้วหรือเข็มกลัด ที่สามารถนำกลับไปเป็นของตนได้ทันที ในบูธ Fab Café Bangkok หรือ 30 และ 50 ฝา สำหรับการลงมือนำฝาลงเครื่องบดเศษพลาสติก และเข้าเครื่องหลอมเป็นพลาสติกเหลวเพื่อขึ้นรูปผลิตภัณฑ์ DIY เช่น จาน ชาม โคมไฟ หรือกระถางดอกไม้ ในบูธของ Precious Plastic Bangkok

ส่วนในโซน 3  ‘Upcycle Showcase’ มีการนำผลงานจากผลิตภัณฑ์สู่ผลิตภัณฑ์ด้วยการอัพไซเคิล ซึ่งเปลี่ยนขยะพลาสติกหรือพลาสติกเหลือใช้กลายเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ที่มีมูลค่าสูงขึ้น อาทิ กระเป๋า เสื้อยืด จากโครงการ Upcycling the Oceans, Thailand

ยังเหลือเวลาสำหรับผู้สนใจที่จะเข้าร่วมประสบการณ์ในโรงงานจำลอง Circular Factory by GC ในงาน Bangkok Design Week 2019 บริเวณหน้าอาคารไปรษณีย์กลาง ตั้งแต่วันนี้ถึง 3 กุมภาพันธ์นี้เท่านั้น

Tags: , , , , , , , ,