‘บทเรียนที่ได้จากกีฬา’ : ประโยชน์ที่มากกว่าเรื่องร่างกาย ครูที่สอนให้เข้าใจชีวิตตั้งแต่วัยเด็ก เพื่อเอาชนะความท้าทายในทุกวัน

ใครๆ ก็ต้องเคยเล่นกีฬา อย่างน้อยก็สักช่วงวัยหนึ่ง และไม่ว่ากีฬานั้นจะเป็นอะไร มันกำลังสอนให้เราเรียนรู้อะไรบางอย่างอยู่เสมอ

บทความนี้อยากจะลองชวนทุกคนย้อนนึกถึงช่วงเวลาวัยเด็ก วัยที่กำลังต้องเริ่มทดลองใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์แบบที่ผู้ใหญ่จะชอบพูดกัน ตอนเราเป็นเด็ก หนึ่งในกิจกรรมหลักๆ ที่ต้องนึกถึงคือ ‘การเล่นกีฬา’ และคงไม่ใช่ทุกคนจะยังเล่นกีฬานั้นอยู่จนถึงทุกวันนี้

หากพูดถึงเรื่องการเล่นกีฬา ประโยชน์ที่ได้จากมันคือเรื่องของร่างกาย และในตอนที่เรายังเป็นเด็กนั้น อาจจะพูดได้ว่ามีเหตุผลหลักๆ รองรับอยู่ไม่กี่อย่าง เช่น อยากให้ร่างกายแข็งแรง เติบโตสมวัย หรือบางทีอาจจะต้องการให้เด็กได้เริ่มมีเพื่อนหรือเข้าสังคม

ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใด หรือเป็นการเล่นกีฬาเข้มข้นระดับไหน กีฬาก็ฝึกให้เราเป็นคนที่ ‘ดีกว่า’ เสมอ เพราะไม่มีใครที่หัดกีฬาแล้วเก่งได้เลยในวันเดียว ทุกคนต้องฝึกฝน มุ่งมั่น ตั้งใจ และทำเป็นประจำ ทำให้ร่างกายเกิดการจดจำ และเสริมสร้างส่วนต่างๆ เพื่อมาเติมเต็มการเล่นกีฬาของเราให้ดีขึ้นเรื่อยๆ

จากหัดเล่น ก็เริ่มเล่นเป็น และเริ่มทำได้ดี จนชำนาญในที่สุด

ประโยชน์เรื่องสุขภาพร่างกายย่อมเป็นสิ่งที่สังเกตเห็นและดูจะจับต้องได้มากที่สุดสำหรับพ่อแม่ แต่นอกเหนือจากนั้นแล้ว คือทักษะการเรียนรู้ที่เด็กๆ หรือตัวเราเองได้เรียนรู้ไปด้วย และนี่คือทักษะต่างๆ ที่เกิดขึ้นเมื่อเด็กๆ ได้เล่นกีฬา แม้ว่าตัวเราเองอาจจะไม่ทันสังเกตเห็นก็ตาม

การเข้าสังคม

การเล่นกีฬาช่วยทำให้เราพัฒนาทักษะในการเข้าสังคม ซึ่งจะเป็นประโยชน์กับเขาไปตลอดชีวิต เพราะไม่เพียงได้เรียนรู้การตอบโต้สื่อสารระหว่างคนในวัยใกล้ๆ กันเพียงอย่างเดียว แต่ยังต้องสื่อสารกับโค้ชที่คอยชี้แนะเขาด้วย

ในขณะเดียวกันเขาก็กำลังเรียนรู้สังคมของกีฬานั้นๆ แถมยังช่วยเรื่องของทักษะการเป็นผู้นำ ทักษะการสื่อสารที่จะช่วยพวกเขาพัฒนาความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง ทั้งในโรงเรียน อาชีพการงาน ไปจนถึงเรื่องความสัมพันธ์ส่วนตัวเลยทีเดียว

เสริมสร้าง self-esteem

        กีฬา คือกิจกรรมหลักๆ ที่ส่งผลต่อความมั่นใจและความภูมิใจต่อตนเองในเด็ก สำหรับเด็กที่เล่นกีฬา ครอบครัว บุคคลรอบข้าง รวมถึงโค้ชจะให้กำลังใจและเชียร์เด็กๆ เหล่านั้น ความเชื่อที่ว่า ‘เราทำได้’ นี้จะช่วยสร้างความมั่นใจในตัวเด็กมากยิ่งขึ้น เด็กจะเริ่มเรียนรู้และเชื่อมั่นในศักยภาพของเขา จนเกิดเป็นความมุ่งมั่น ตั้งใจ และฝึกฝนให้เก่งยิ่งขึ้น ส่งผลต่อเนื่องให้เขาประสบความสำเร็จในด้านต่างๆ ในชีวิตได้เมื่อก้าวสู่วัยผู้ใหญ่

การตัดสินใจ

        ระหว่างเล่นกีฬา เราจะอยู่ในสถานการณ์ที่บีบให้ต้องตัดสินใจตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็น  ‘จะต้องเดิน/วิ่งไปไหนทิศทางไหนจะดีที่สุด’ ‘จะส่งต่อบอลไปให้ใคร’ ตีลูกบอลไปฝั่งไหนฝ่ายตรงข้ามถึงจะรับยากที่สุด’ ‘จะผ่อนแรงหรือใส่แรงแค่ไหน’ และ ‘จะทำอย่างไรเกมกีฬาของเราจะออกมาแบบที่ตั้งเป้าหมายไว้’ ทั้งหมดคือการตัดสินใจตลอดเวลา

กีฬาบางชนิดต้องตัดสินใจอย่างฉับพลัน ไม่มีเวลาให้วางแผน ประสบการณ์และทักษะทั้งหมดที่ได้จากการเล่นกีฬานี้จะช่วยเราเมื่อโตขึ้น และนำมาปรับใช้ได้ทุกสถานการณ์ไม่เฉพาะในสนามกีฬา เพราะการทำงานและการใช้ชีวิตก็ต้องการการตัดสินใจที่ชาญฉลาดและเฉียบแหลมเพื่อนำไปสู่เป้าหมายที่ตั้งไว้เช่นกัน

รักษากติกา

กีฬาทุกชนิดจะมีกฎหรือกติกาที่ต้องทำตามและรักษา ซึ่งมีตั้งแต่กฎทางเทคนิคที่ต้องห้ามในกีฬานั้นๆ หรือกติกาเพื่อป้องกันการบาดเจ็บทางร่างกายในจุดอันตรายต่างๆ ไปจนถึงกฎต้องห้ามเพื่อหลีกเลี่ยงการแสดงความหยาบคาย รวมไปถึงคำพูดหรือท่าทางที่ทำร้ายหรือบั่นทอนจิตใจนักกีฬาด้วยกันไปจนถึงผู้ตัดสิน การรักษากติกาและทำการข้อตกลงเหล่านั้นจะช่วยให้เด็กเรียนรู้และเข้าใจกฎของสังคมได้เป็นอย่างดี

หากเกมกีฬาไหนที่ผู้เล่นปฏิบัติตามกฎได้ดี ก็จะนำไปสู่การแข่งขันที่น่าประทับใจ แต่นอกจากนั้นแล้ว มันยังช่วยให้เด็กเรียนรู้ความสำคัญของกฎหรือกติกาของชีวิตและบ้านเมืองที่พวกเขาต้องเจอในอนาคต ซึ่งกีฬาจะช่วยให้เด็กได้เรียนรู้ที่จะเคารพและเข้าใจกติกาของสังคมได้เป็นอย่างดี

สามัคคี มีน้ำใจ

ทีมเวิร์ก หรือทักษะการทำงานเป็นทีม คือทักษะที่สำคัญในทุกช่วงวัย และถือเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ในการเล่นกีฬา

กีฬาจะสอนให้เด็กได้เรียนรู้ความสำคัญของการทำงานร่วมกับผู้อื่น ทุกคนต้องร่วมมือกันเพื่อให้ทีมชนะหรือบรรลุเป้าหมาย ซึ่งจะได้มาก็ต่อเมื่อทุกคนมุ่งมั่น ตั้งใจ สามัคคี และแบ่งปันความสำเร็จนั้นร่วมกัน

ผลลัพธ์จากการแข่งขันที่มาจากการร่วมกันทำงานเป็นทีม จะสอนบทเรียนชีวิตที่สำคัญให้กับเด็กๆ ซึ่งจะติดตัวเขาไปเมื่อต้องเจอความท้าทายในทุกๆ เรื่องของชีวิต

นอกจากทักษะทั้งหมดที่กล่าวมาแล้ว หากจะบอกว่า ‘กีฬาคือครูชีวิต’ ก็คงไม่ผิดนัก เพราะนอกเหนือจากตำราในชั้นเรียน กีฬาก็คือการบทเรียนของชีวิตในทุกๆ ช่วงวัย เพื่อเอาชนะตัวเอง เอาชนะความกลัว และเอาชนะความท้าทายต่างๆ ได้ โดยไม่ต้องกังวลว่าจะทำมันได้ไม่ดีพอ เพราะหากมุ่งมั่น ตั้งใจ และให้เวลากับมันมากพอ ทุกเป้าหมายย่อมอยู่ไม่ไกลเกินเอื้อมอย่างแน่นอน

การเรียนรู้ เพิ่มพูนประสบการณ์ต่างๆ ให้กับชีวิต สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายรูปแบบไม่เฉพาะเพียงแค่การอ่าน ประสบการณ์ที่เกิดขึ้นระหว่างที่ได้ลงมือทำ คือเครื่องมือที่จะสอนให้เข้าใจ จดจำ และพัฒนาตัวเองได้ดีที่สุด เช่นเดียวกับกีฬา ที่ต้องลงแรง ความมุ่งมั่น และตั้งใจ กีฬาก็จะเป็นครูชีวิต ที่ให้บทเรียนกับทุกคนได้เรียนรู้ เติบโต และพัฒนาตัวเอง เพื่อเอาชนะความท้าทายต่างๆ ได้