ข่าวใหญ่ต้อนรับปี 2562 เมื่อวันที่ 1 มกราคม 2562 ที่ผ่านมามีอยู่สองเรื่องด้วยกัน คือ หนึ่ง สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระราชโองการ ตั้งการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ในช่วงวันที่ 4-6 พฤษภาคม 2562 และสอง พรรคเพื่อไทยดันชัชชาติ สิทธิพันธุ์ เป็นนายกฯ บัญชีรายชื่อคนที่หนึ่ง

ในขณะที่ข่าวแรกนั้นมีประกาศเป็นลายลักษณ์อักษรจากสำนักพระราชวังรับรอง และคงไม่มีใครกล้าสร้างข่าวปลอม (Fake News) ในเรื่องเช่นนี้ แต่อีกข่าวนั้น ขณะที่กองกำลังชัชชาติผู้แข็งแกร่งที่สุดในปฐพี เจ้าของมีมเดินเท้าเปล่าถือถุงกับข้าวที่เลื่องลือที่สุดในบรรณพิภพโลกออนไลน์เมื่อปี 2557 ชูกำปั้นขึ้นเหนือหัวพร้อมร้องเฮดังๆ แต่ในไม่ถึง 24 ชั่วโมงต่อมาก็ต้องค่อยๆ ลดมือลงพร้อมเปลี่ยนเสียงร้องจากเฮเป็นเฮ้อ เมื่อข่าวที่ว่าพรรคเพื่อไทยดัน ‘ชัชชาติ สิทธิพันธุ์’ เป็นนายกฯ บัญชีรายชื่อคนที่หนึ่ง กลับกลายเป็นเฟคนิวส์

แต่เป็นเฟคนิวส์โยนหินถามทางที่สร้างความหวังทางการเมืองให้กับใครหลายคน

เมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมา คนในโซเชียลมีเดียเพิ่งถกเถียงกันอยู่เลยว่า หน้าปกแจ็กเก็ตหนังสือพิมพ์เดลินิวส์ซึ่งถูกซื้อโดย Netflix เพื่อโฆษณาซีรีส์และภาพยนตร์ทาง Netflix ในรูปแบบคล้ายพาดหัวข่าวหน้าหนึ่งนั้น รวมถึงการลงโฆษณาให้ดูคล้ายข่าวในช่องทางอื่นๆ นั้น ถือเป็นเฟคนิวส์หรือไม่ บ้างตั้งคำถามไปไกลว่านี่ถือเป็นการละเมิดจริยธรรมสื่อมวลชนด้วยหรือเปล่า แต่ในวันนี้ เฟคนิวส์ว่าด้วยการดันชัชชาติ สิทธิพันธุ์ เป็นบัญชีรายชื่อคนที่หนึ่งของพรรคเพื่อไทย ซึ่งเป็นตำแหน่งที่มีลุ้นจะได้เก้าอี้นายกรัฐมนตรีนั้น กลับสร้างทั้งความรู้สึก การวิพากษ์วิจารณ์ และการนำเสนอข่าวต่อ ในแง่มุมที่แตกต่างออกไป

ตามข้อมูลโดยประสบการณ์ตรงของผู้เขียน พบข่าวนี้จากโพสต์ของสำนักข่าว TNN24 ซึ่งเผยแพร่เมื่อวันที่ 1 มกราคม 2562 เวลา 13.59 น. โดยมีพาดหัวว่า “เลือกตั้ง 2562 : “สุดารัตน์” ยืนยันใส่ชื่อ “ชัชชาติ” บัญชีนายกฯ ลำดับ1” (ปัจจุบันไม่พบข่าวโพสต์นี้ทั้งบนเฟซบุ๊กและเว็บไซต์ของ TNN24 แล้ว) ด้วยความสงสัยจึงแคปหน้าจอ (ขอบคุณเทคโนโลยีการแคปหน้าจอและสกิลการเล่นโซเชียลมีเดียของตัวเองที่พัฒนาขึ้นตามจำนวนเรื่องดรามาและ Fake News ที่เกิดขึ้นเป็นระลอก) ส่งไปถามยังแหล่งข่าวที่ (คิดว่า) เชื่อถือได้ว่าจริงหรือไม่ แต่ก็ไม่ได้รับการยืนยัน

แต่ถึงกระนั้น ข่าวชิ้นนี้ที่นำเสนอประเด็น “เพื่อไทยส่งชัชชาติเป็นนายกฯ บัญชีรายชื่อคนที่หนึ่ง” ก็กลายเป็นข่าวฮอตในทันใด สื่อเกือบทุกสำนักทั้ง มติชน ข่าวสด Post Today แนวหน้า ไทยโพสต์ กรุงเทพธุรกิจ เวิร์กพอยท์ ผู้จัดการออนไลน์ ฯลฯ รายงานประเด็นนี้ตามมาพร้อมๆ กัน โดยที่ไม่มีใครต่อสายถึงชัชชาติ หรือสุดารัตน์ เพื่อ “โควตคำพูด” (ตามแบบฉบับการทำงานข่าวแบบเดิม ไม่ใช่การหยิบข่าวจากอินเทอร์เน็ตมารีไรท์ใหม่ในแบบปัจจุบัน) แม้แต่คนเดียว

และไม่ถึง 24 ชั่วโมงต่อมา ประเด็นนี้ก็กลายเป็นเฟคนิวส์ไป เมื่อโพสต์ทูเดย์และสำนักข่าวอื่นๆ (อีกเล็กน้อย) ออกข่าวชิ้นใหม่ (แต่ไม่แก้ข่าวเก่า) อ้างแหล่งข่าวที่ไม่ประสงค์ออกนาม ว่า “เพื่อไทยยันส่ง “สุดารัตน์” ชิงนายกฯ “ชัชชาติ” อยู่บัญชีลำดับที่ 3” ถือเป็นการตีปิงปองโต้สวนกลับมาอีกที

แต่ก็สายไปเสียแล้ว เมื่อข่าวที่ว่าชัชชาติเตรียมชิงชัยเก้าอี้นายกฯ ในนามพรรคเพื่อไทยแพร่สะพัดไปทั่วโลกออนไลน์เสียแล้ว แถมยังได้รับการตอบรับอย่างดี มีทั้งการเปิดโหวตว่าใครเหมาะจะเป็นนายกรัฐมนตรีคนต่อไประหว่างลุงตู่และชัชชาติ มีมชัชชาติเดินเท้าเปล่าถือถุงกับข้าวกลับมาอีกครั้ง จนดูเหมือนว่าหลายคนอยากให้ข่าวปลอมนี้เป็นข่าวจริง แม้แต่สื่อมวลชนเองก็ตามที่ยังผลักดันข่าวนี้ต่อไปเรื่อยๆ

หากเฟคนิวส์ ในทางการเมืองนั้นหมายถึงการเผยแพร่ข้อมูลเท็จเพื่อหวังผลทางการเมือง โดยมีตัวอย่างสุดคลาสสิกเป็นการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาที่ผ่านมา ที่กล่าวอ้างกันว่าทรัมป์ได้เป็นประธานาธิบดีเพราะมีการปล่อยข่าวปลอมต่างๆ เกี่ยวกับฮิลลารี คลินตัน แม้บริบทของเฟคนิวส์ในกรณีของชัชชาติจะไม่เหมือนในกรณีทรัมป์ ฮิลลารี ที่ปล่อยข่าวปลอมเพื่อทำลายขั้วตรงข้ามทางการเมือง แต่ถือเป็นการเผยแพร่ข้อมูล (ซึ่งตอนนี้ยังเป็น) เท็จเพื่อหวังผลทางการเมืองหรือเปล่า

หรือจะเป็นการโยนหินถามทางจากพรรคเพื่อไทย เมื่อเช็คกระแส เทียบบารมีกับสุดารัตน์ เกยุราพันธุ์

สิ่งที่ทำให้ชัชชาติป็อปปูลาร์ นอกจากมีมผู้แข็งแกร่งที่สุดในปฐพี ก็คือ เขาเป็นนักการเมืองพรรคที่ได้ชื่อว่าเข้าอกเข้าใจ ‘เสื้อแดง’ แต่ขณะเดียวกันก็ได้รับการยอมรับนับถือทั้งจากผู้คน ไม่ว่าจะชื่นชอบในตัวพรรคเพื่อไทยหรือไม่ก็ตาม

อีกประการก็คงเป็นดังเช่นที่ ปวิน ชัชวาลพงศ์พันธ์ วิเคราะห์เอาไว้ในเฟซบุ๊กส่วนตัวว่า “คุณสมบัติของชัชชาติคือ เป็น real technocrat ที่มีความน่าเชื่อถือสูง ไม่เคยถูกมองว่าเป็นนักการเมือง ดังนั้น จึงมีภาพลักษณ์ของเทคโนแครตที่ไม่ได้หวังแค่อำนาจทางการเมือง ที่ผ่านมา ไม่เคยเห็นชัชชาติลอยตัวกับปัญหา ไม่เหมือนนักการเมืองรุ่นใหม่”

ประเด็นของปวินฟังดูน่าสนใจ แต่หากมันเป็นตามเหตุผลนั้น ก็ฟังดูตลกและย้อนแย้งไปใหญ่ที่เราเกลียดนักการเมืองที่หวังผลอำนาจในทางการเมือง

ในขณะที่ตัวเลือกนายกรัฐมนตรีของพรรคต่างๆ ทั้งอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ (ละไว้ในฐานที่เข้าใจ) จากประชาธิปัตย์ ลุงตู่ จากพรรคพลังประชารัฐ (ตามข่าวที่ว่าจะเชิญลุงตู่มาเป็นนายกฯ) สุดารัตน์ เกยุราพันธุ์ จากเพื่อไทย (ที่ยังคลุมเครือ) จาตุรนต์ ฉายแสง จากไทยรักษาชาติ (ที่หลายคนบอกว่าเป็นพรรคสาขาทักษิณ ชินวัตร เอ้ย! เพื่อไทยมากว่า) หรือธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ จากอนาคตใหม่ (ที่อาจจะป็อบปูลาร์แค่ในหมู่นักเลงคีย์บอร์ด) กลายเป็นตัวเลือกแบบ 2 3 4 5 ไม่เอา การปรากฏชื่อของชัชชาติในข่าวปลอมที่ว่า “เพื่อไทยดันชัชชาติ สิทธิพันธุ์ เป็นนายกฯ บัญชีรายชื่อคนที่หนึ่ง” จึงดูเป็นเหมือนเป็นข่าวดี โดยที่ทั้งคนเสพข่าวและผู้ผลิตข่าวเอง เลิกสนใจเรื่องที่มาของข่าว การเป็นข่าวปลอม หรือจริยธรรมสื่อมวลชนไปหมดแล้ว

ดีไม่ดี ก็อาจจะอยากให้มันเป็นข่าวจริง และอาจจะพร้อมที่จะผลักดันให้มันเป็นข่าวจริงด้วยซ้ำไป

 

 

Tags: , , , ,