5 ไลฟ์สไตล์ที่คุณผู้ชายอาจไม่รู้ ว่าส่งผลต่อคุณภาพน้ำอสุจิ

ผู้อ่านส่วนใหญ่น่าจะทราบอยู่แล้วว่า อัตราการเกิดทั่วโลกกำลังลดถอยลงเรื่อยๆ แบบเป็นประวัติการณ์ เอาแค่ในประเทศไทยเอง ปี 2024 เรามีเด็กเกิดใหม่ไม่ถึง 5 แสนคน ถือเป็น New Low ในรอบ 70 ปี

สำหรับต้นตอของวิกฤตนี้ หลายคนพุ่งเป้าไปที่ปัญหาทางสังคมกับเศรษฐกิจ คนไม่มีเงินเลี้ยงลูก ผู้หญิงไม่อยากท้องเพราะกลัวเสียโอกาสทำงาน ฯลฯ ซึ่งล้วนเป็นเหตุผลที่ฟังขึ้นทั้งสิ้น

แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นก็อาจจะมีอีกปัจจัยหนึ่งที่เราลืมนึกถึงไป

รู้หรือไม่ว่าภายใน 50 ปีที่ผ่านมา จำนวนอสุจิในมนุษย์ลดลงกว่า 50% ทั่วโลก และในปี 2019 มีผู้ชายที่ประสบภาวะไม่เจริญพันธุ์ (Infertility) มากถึง 56 ล้านคน ซึ่งเพิ่มขึ้น 76.9% จากปี 1990

คอลัมน์ Gender สัปดาห์นี้ The Momentum ขออาสาพาคุณผู้อ่านมาสำรวจสาเหตุหลักๆ ที่ส่งผลต่อภาวะเจริญพันธุ์ของผู้ชาย (Male Fertility) ตั้งแต่สาเหตุที่เดาได้ง่ายอย่างเหล้าบุหรี่ ไปจนถึงเรื่องไม่น่าเชื่ออย่างการใส่มือถือไว้ในกระเป๋ากางเกง

1. เหล้า

ความเกี่ยวข้องระหว่างแอลกอฮอล์กับภาวะเจริญพันธุ์ของผู้ชายถูกพูดถึงครั้งแรกในงานวิจัยปี 1985 ซึ่งนำตัวอย่างน้ำเชื้อของผู้ชาย 20 คนมาวิเคราะห์ ผลคือ ผู้ชายที่ติดสุรามีระดับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนกับปริมาตรน้ำเชื้อต่ำกว่าผู้ชายปกติมาก หลังจากนั้นก็มีการค้นคว้าต่อยอดมาเรื่อยๆ

ปี 1994 พบว่า โดยเฉลี่ยผู้ชายที่ดื่มหนักมีน้ำหนักอัณฑะน้อยกว่าผู้ชายปกติ

ปี 2011 ข้อมูลใหม่จากกลุ่มตัวอย่าง 29,914 คนได้ช่วยยืนยันอีกครั้งว่า แอลกอฮอล์ส่งผลต่อปริมาตรน้ำเชื้อจริงๆ แต่ยิ่งไปกว่านั้น มันยังส่งผลต่อรูปร่างและการเคลื่อนไหวของสเปิร์มด้วย

อย่างไรก็ตาม ข้อมูลข้างต้นมุ่งเน้นไปที่ผู้มีอาการติดเหล้าเรื้อรังเป็นหลัก สำหรับคนที่ดื่มในปริมาณน้อยหรือพอดี ยังไม่มีงานวิจัยออกมาชัดเจนว่าจะได้รับผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญ

2. บุหรี่

มีเหล้าแล้วก็ต้องมีบุหรี่ เป็น 2 ปัจจัยก่อโรคอันดับต้นๆ ที่มักจะถูกพูดถึงคู่กันอยู่เสมอ แต่ละปีโลกเรามีคนตายมากกว่า 6 ล้านคนจากยาสูบ ทั้งที่สูบเองและได้รับควันมือสอง

ในวิจัยปี 2014 และ 2016 ซึ่งทำการทดลองกับหนูพบว่า หนูที่ได้รับควันบุหรี่มีเนื้อเยื่ออัณฑะเปลี่ยนไปและ DNA ในอสุจิเสียหาย หากได้รับควันปริมาณมากๆ จะส่งผลต่อจำนวนและการเคลื่อนไหวของสเปิร์มด้วย สำหรับวิจัยกับคนก็พบข้อมูลคล้ายๆ กัน นอกจากนั้นยังพบว่าการสูบบุหรี่ลดเอนไซม์ครีเอทีน ไคเนส (Creatine Kinase) ในอสุจิ แต่เพิ่มระดับแคดเมียมในร่างกาย ทั้งสองอย่างนี้ล้วนมีผลเสียต่อภาวะเจริญพันธุ์

3. อ้วน

ใช้ชีวิตในเมืองไทยจะไม่ให้ Enjoy Eating คงยาก หันไปทางไหนก็เจอแต่ของอร่อยเต็มไปหมดขนาดนี้ อย่างไรก็ตามหากกินดะและละเลยการออกกำลังกายมากๆ เข้า ผลเสียที่ตามมาอาจมีมากกว่าที่คิด

งานวิจัยปี 2015 ซึ่งรวบรวมข้อมูลจากชายหนุ่ม 115,158 คน เผยว่า ผู้ชายที่มีภาวะอ้วน หรือก็คือมีค่าดัชนีมวลกาย (Body Mass Index: BMI) 30 ขึ้นไป มีแนวโน้มมากกว่าที่ DNA ในอสุจิจะแตกหักและสเปิร์มจะผิดรูป อีกงานวิจัยจากปี 2013 พบว่า น้ำเชื้อของผู้ชายอ้วนมีสิทธิ์สูงกว่าที่จะมีสเปิร์มน้อยหรือไม่มีเลย ทำให้ไม่สามารถปฏิสนธิกับไข่ได้

4. กัญชา

ปฏิเสธไม่ได้ว่า ระยะหลังๆ ประเทศไทยมีร้านจำหน่ายกัญชาผุดขึ้นมามากมาย หาได้ง่ายตามท้องถนน แถมตั้งแต่บุหรี่ไฟฟ้าเป็นที่นิยม บางร้านก็ลักไก่แอบขายบุหรี่ไฟฟ้าผสมกัญชาอีก

ถึงแม้กัญชาจะช่วยรักษาโรคหลายอย่าง แต่สารแคนนาบินอยด์ (Cannabinoid) บางชนิดในกัญชา เช่น THC ก็เป็นพิษต่อเซลล์สิ่งมีชีวิต ศาสตราจารย์มหาวิทยาลัยยูทาห์ (University of Utah) อธิบายว่า หากนำเซลล์พืชกับสัตว์ไปวางไว้ในจานเดียวกับ THC พวกเซลล์สามารถตายได้เลย

อันที่จริงร่างกายของเรามีแคนนาบินอยด์โดยธรรมชาติอยู่แล้ว ชื่ออะนันดาไมด์ (Anandamide) มีหน้าที่ช่วยป้องกันไม่ให้สเปิร์มมากกว่าหนึ่งเข้าไปปฏิสนธิกับไข่พร้อมกัน วิจัยปี 2000 พบว่า THC ในกัญชาอาจรบกวนการทำงานของอะนันดาไมด์ ส่งผลให้การสืบพันธุ์ล้มเหลวได้

นอกจากนี้งานวิจัยอื่นๆ ระบุเพิ่มว่า แม้แต่ผู้ชายที่ใช้กัญชาปริมาณกลางๆ ก็ยังมีโอกาสที่สเปิร์มจะผิดรูปมากกว่าปกติเกือบ 3.5 เท่า และสเปิร์มของผู้ชายที่เสพกัญชามีการเคลื่อนไหวน้อยกว่าผู้ชายที่สูบบุหรี่ด้วยซ้ำ

5. มือถือ

ข้อสุดท้ายอาจเป็นข้อที่น่าตกใจที่สุดสำหรับหลายคน เพราะสมัยนี้ใครๆ ก็ใช้มือถือทั้งนั้น จะหลีกเลี่ยงได้อย่างไร แล้วมันเกี่ยวอะไรกับภาวะเจริญพันธุ์กันแน่

โดยปกติ โทรศัพท์มือถือจะปล่อยคลื่นที่เรียกว่า สนามแม่เหล็กไฟฟ้าความถี่วิทยุ (Radiofrequency Electromagnetic Field: RF-EMF) ระดับต่ำ งานวิจัยปี 2014 และ 2018 พบว่า หากได้รับคลื่นดังกล่าวเป็นเวลานานๆ จะส่งผลเสียต่อคุณภาพน้ำเชื้อ ความสามารถในการสร้างสเปิร์ม ตลอดจนเนื้อเยื่อของอัณฑะ

ที่น่าสนใจยิ่งไปกว่านั้นคือ ในการทดลองกับหนู เมื่อเคลื่อนย้ายแหล่งปล่อยคลื่น RF-EMF ห่างจากตัวหนูเกิน 10 เซนติเมตร ผลกระทบด้านลบกลับลดลงพอสมควร ผู้เชี่ยวชาญจึงแนะนำให้คุณผู้ชายเก็บมือถือไว้ไกลตัว อย่าเอาใส่ในกระเป๋ากางเกง

ก่อนจะจบบทความกันไป ต้องขอเตือนตัวโตๆ ไว้ล่วงหน้าว่า วิทยาศาสตร์เป็นเรื่องของการค้นคว้า หาหลักฐาน แล้วสรุปผล หากในอนาคตมีหลักฐานใหม่มาลบล้างอันเก่า ข้อมูลก็อาจเปลี่ยนแปลงได้

ผู้อ่านคนไหนสงสัยว่า ตนเองประสบภาวะไม่เจริญพันธุ์อยู่ โปรดปรึกษาแพทย์โดยตรงจะดีที่สุด

อ้างอิง

https://www.theprachakorn.com/newsDetail.php?id=1002

https://edition.cnn.com/2022/11/18/health/sperm-counts-decline-debate/index.html

https://doi.org/10.1186/s12889-023-16793-3

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5769315/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3936380/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7744508/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20674912/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25260855/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27387331/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26380863/