แม้จะยอมลงนามรับรองงบประมาณของรัฐบาลกลางประจำปี 2019 ซึ่งประธานาธิบดีทรัมป์ไม่ได้งบประมาณสร้างกำแพงคอนกรีตตามพรมแดนสหรัฐ-เม็กซิโก 5.7 พันล้านเหรียญตามที่ต้องการ แต่ทรัมป์ก็ไม่ยอมยุตินโยบายนี้ หาช่องทางอื่นๆ ที่จะทำได้ในฐานะประธานาธิบดี ในที่สุด เมื่อบ่ายวันศุกร์ที่ 15 กุมภาพันธ์ (ตามเวลาท้องถิ่น) เขาก็ประกาศสภาวะฉุกเฉินแห่งชาติ เพื่อให้มีงบประมาณสร้างกำแพงกั้นชายแดนเม็กซิโกได้ โดยให้เหตุผลว่าประเทศกำลังเผชิญกับวิกฤตด้านความมั่นคงจากชายแดนทางใต้ “เราเจอกับการบุกรุกจากยาเสพติด กลุ่มอันธพาล นี่เป็นสิ่งที่ยอมรับไม่ได้”
“ผมสามารถใช้ยืดเวลายาวได้อีกในเรื่องนี้ ผมไม่จำเป็นต้องทำแบบนี้ แต่ผมคิดว่าทำให้เร็วขึ้นดีกว่า” ทรัมป์กล่าวระหว่างประกาศสภาวะฉุกเฉิน “ผมไม่ต้องทำเพื่อเตรียมการเลือกตั้ง ผมทำไปหลายอย่างแล้วสำหรับการเลือกตั้งในปี 2020”
ทรัมป์ใช้อำนาจภายใต้กฎหมายสภาวะฉุกเฉินแห่งชาติ ปี 1976 ซึ่งให้อำนาจแก่ประธานาธิบดีประกาศภาวะฉุกเฉินของประเทศที่ทำให้ใช้อำนาจเฉพาะบางอย่างได้ตามกฎหมาย ทรัมป์กล่าวว่า การประกาศสภาวะฉุกเฉินจะทำให้เข้าได้งบประมาณสร้างกำแพง 8 พันล้านเหรียญ โดยจะมาจากงบประมาณก่อสร้างของกองทัพ งบประมาณด้านการป้องกันยาเสพย์ติด แต่ก็ยังไม่พอสำหรับการก่อสร้างกำแพงที่มีความยาวกว่า 3,200 กิโลเมตรที่ต้องใช้เงินอีกราว 23,000 ล้านเหรียญ
ทั้งนี้เขาก็เตรียมพร้อมรับมือกับการฟ้องร้องแล้ว โดยคาดว่าคำสั่งนี้จะนำไปสู่การฟ้องร้องในศาลสูงสุด การตัดสินใจของเขาก่อให้เกิดเสียงวิจารณ์มากมาย ทั้งจากสมาชิกพรรครีพับลิกันส่วนหนึ่ง พรรคเดโมแครต และสหภาพเสรีภาพพลเมืองอเมริกัน (ACLU) ซึ่งบอกว่ากำลังเตรียมฟ้องร้องเขา
แนนซี เพโลซี ประธานสภาคองเกรสประกาศว่าเตรียมคัดค้านความพยายามของทรัมป์หลายช่องทาง โดยสภาคองเกรสจะปกป้องอำนาจตามรัฐธรรมนูญของตัวเองในสภา ในศาล และต่อสาธารณะโดยใช้ทุกช่องทางที่มีอยู่ เริ่มจากการการตรวจสอบว่าเป็นสภาวะฉุกเฉินตามกฎหมายหรือไม่ ซึ่งกฎหมายระบุให้ตรวจสอบได้
นับตั้งแต่กฎหมายนี้ประกาศใช้ มีการประกาศสภาวะฉุกเฉินประมาณ 60 ครั้ง โดยการประกาศ 31 ครั้งยังคงมีผลอยู่ แต่ส่วนใหญ่แล้วเป็นเรื่องวิกฤตจากต่างประเทศ และเกี่ยวข้องกับการอายัดทรัพย์สิน การปิดกั้นการค้าหรือส่งออกสินค้าระหว่างประเทศ ไม่ใช่การนำเงินงบประมาณมาใช้โดยไม่ผ่านความเห็นชอบจากสภาคองเกรส
มีเพียง 2 ครั้งเท่านั้นที่มาจากการเหตุผลที่ประธานาธิบดีต้องการใช้งบประมาณโดยไม่ผ่านความเห็นชอบของสภาครองเกรส ครั้งแรกคือตอนที่ประธานาธิบดีจอร์จ บุช ต้องการงบประมาณใช้เพื่อสงครามอ่าวเปอร์เซีย ปี 1990 และประธานาธิบดีจอร์จ ดับเบิลยู บุช ในปี 2001 หลังเกิดเหตุก่อการร้าย
ที่มา:
- https://www.cbsnews.com/live-news/trump-rose-garden-expected-to-make-national-emergency-announcement-live-stream-today-2019-02-15/
- https://www.bbc.com/news/world-us-canada-47258754
- https://www.vox.com/policy-and-politics/2019/2/15/18225325/trump-national-emergency-lawsuits-border-wall
- https://www.nytimes.com/2019/02/15/us/politics/national-emergency-trump.html