‘Resolution’ เป็นได้ทั้ง ปณิธานปีใหม่ มติ และความละเอียดหน้าจอ

อีกชั่วอึดใจเดียว เราก็จะก้าวเข้าสู่ปีใหม่แล้ว สำหรับหลายคน ช่วงเริ่มต้นปีใหม่อย่างนี้ นับเป็นฤกษ์งามยามดีที่จะเริ่มลงมือทำสิ่งต่างๆ ที่หมายมั่นปั้นมือว่าจะทำมาตั้งนานแต่ยังไม่มีโอกาสหรือยังหาพลังงานมาเริ่มไม่ได้เสียที ไม่ว่าจะกำจัดพุงกะทิที่เพียรสั่งสมมานาน เก็บเงินให้มากขึ้น เข้านอนให้ไวขึ้น หรือใช้เวลากับเพื่อนฝูงครอบครัวให้มากขึ้น

ปณิธานปีใหม่แบบนี้ ในภาษาอังกฤษเรียกว่า New Year’s resolution (New Year ขึ้นต้นด้วยตัวใหญ่ทั้งสองคำ และใส่ ‘s ด้วย) วันนี้ เราจะไปดูกันว่า กว่าคำว่า resolution จะมามีความหมายว่า ‘ปณิธาน’ หรือสิ่งที่ตั้งใจแน่วแน่ว่าจะทำ มีที่มาลดเลี้ยวเคี้ยวคดขนาดไหน และทำอีท่าไหนถึงหมายถึง ‘มติ’ และ ‘ความละเอียดหน้าจอ’ ได้ด้วย

แยกส่วน สู่ การแก้ไข

คำว่า resolution นี้มาจากกริยา resolvere ในภาษาละติน ซึ่งมาจากกริยา solvere แปลว่า คลายออก แก้ปม หรือ ละลาย เช่นที่เจอในกริยา solve ที่แปลว่า แก้ปัญหา หรือ solution ที่แปลว่า ‘ทางออก’ หรือ ‘สารละลาย’ มารวมกับส่วนเติมหน้า re- ที่เน้นย้ำความหมายอีกทอด รวมได้ความหมายว่า ‘คลี่คลาย’ ‘แยกออกเป็นส่วนๆ’ หรือ ‘แก้ไข’ เช่น The issue of illegal prostitution has not been resolved. ก็จะแปลว่า ปัญหาค้าประเวณีผิดกฎหมายยังไม่ได้รับการแก้ไข (จะพูดว่า The issue of illegal prostitution remains unresolved. ก็ได้)

ฟังเสียง resolve >>>

แยกส่วน สู่ ความแน่วแน่

ต่อมาภายหลังในยุคที่ผู้คนยกย่องเชิดชูตรรกะ มีนักคิดกลุ่มหนึ่งบอกว่า เราจะเข้าถึงความจริงได้ก็ต่อเมื่อนำสิ่งต่างๆ มาแยกแยะแล้วพิจารณาเป็นส่วนๆ ไป จึงได้คำตอบที่ถูกต้องแน่นอน คำตอบที่ได้จากการคิดแบบนี้จึงเรียกว่า resolute answer หรือคำตอบที่ผ่านการคิดวิเคราะห์แยกแยะแล้ว ถือว่าเป็นคำตอบสุดท้าย แน่นอนไม่เปลี่ยนแปลงแล้ว ฟันธงว่าถูกต้อง ด้วยเหตุนี้ คำว่า resolute จึงเริ่มมีความหมายว่า แน่นอน แน่วแน่ ปัจจุบันก็ใช้ในความหมายนี้ เช่น Despite all the signs telling him otherwise, he remained resolute in the hope that she would call text back. ก็จะแปลว่า เขายังคงแน่วแน่หวังต่อไปว่าผู้หญิงเขาจะเท็กซ์ตอบกลับมา แม้ว่าทุกสิ่งทุกอย่างจะส่งสัญญาณตรงกันข้ามเลย

ถ้าเติม in- ที่แปลว่า ‘ไม่’ เข้าไปข้างหน้า ก็จะได้เป็น irresolute หมายถึง ‘โลเล’ ‘ตัดสินใจไม่ได้’ This is not the time for the University’s rector to be timid and irresolute. ก็จะหมายความว่า นี่ไม่ใช่เวลาที่อธิการบดีของมหาวิทยาลัยจะมากลัวหัวหดไม่กล้าตัดสินใจ

ฟังเสียง resolute >>>

ฟังเสียง irresolute >>>

ก่อนที่จะไปต่อถึงปณิธาน ขอแวะกลางทางที่ห้องประชุมสักนิด

แยกส่วน สู่ มติ

จากวิธีคิดแบบเมื่อครู่ กริยา resolve ที่เคยแปลว่า ‘แยกส่วน’ จึงพัฒนาความหมายใหม่หมายถึง กำหนด ตัดสิน ไปๆ มาๆ ถูกนำมาใช้ในการประชุม เลยหมายถึง ‘มีมติ’ เช่น The Board of Directors resolved to remove the CEO, effectively immediately. ก็จะหมายถึง คณะกรรมการบริษัทมีมติให้ถอดประธานเจ้าหน้าที่บริหารของบริษัท ให้มีผลทันที

ส่วนคำนาม resolution จึงมามีความว่า ‘มติ’ ด้วย เช่น The UN General Assembly has approved a resolution calling on the US to withdraw its recognition of Jerusalem as the capital of Israel.. ก็จะหมายถึง ที่ประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติเห็นชอบมติให้สหรัฐอเมริกาถอนการยอมรับว่าเยรูซาเล็มเป็นเมืองหลวงของอิสราเอล

แยกส่วน สู่ ปณิธาน

กลับเข้าสู่เรื่องปณิธานต่อ จากที่เมื่อครู่ resolute กลายมาหมายถึง ‘แน่วแน่’ ได้แล้ว คำว่า resolve ที่นอกจากจะแปลว่า ‘แก้ปัญหา’ หรือ ‘มีมติ’ แล้ว จึงพัฒนาความหมายใหม่ขึ้นมา แปลว่า ‘กำหนดแน่วแน่’ หรือ ‘ตั้งปณิธาน’ ด้วยนั่นเอง เช่น Paul resolved that he would not check his ex’s Instagram ever again and failed embarrassingly after two hours. ก็จะหมายถึง พอลตั้งปณิธานว่าจะไม่เช็กอินสตาแกรมของแฟนเก่าอีกเป็นอันขาด แต่ให้หลังสองชั่วโมงก็อดใจไม่ได้เสียแล้ว

ส่วนคำนาม resolution จึงกลายมาใช้หมายถึง ‘ปณิธาน’ ที่เราตั้งขึ้นได้ด้วย เช่น ถ้าเราตั้งปณิธานปีใหม่ว่าจะใจดีมีเมตตาต่อคนอื่นมากขึ้น ก็อาจจะพูดว่า My New Year’s resolution is to be kinder to others.

ฟังเสียง resolution​ >>>

แยกส่วน สู่ ความคมชัด

ส่วนที่ resolution มาใช้หมายถึง ‘ความละเอียดหรือความคมชัด’ อย่างที่เห็นในคำว่า high resolution หรือ hi-res นั่นก็เพราะความหมายของ resolve ที่แปลว่า ‘แยกเป็นส่วน’ นั้น ถูกขยายความมาใช้กับอุปกรณ์ที่ใช้ส่องต่างๆ เช่น กล้องโทรทรรศน์ หมายถึงความสามารถในการจำแนกแยกแยะส่วนประกอบต่างๆ ของสิ่งที่ส่อง ถ้ากล้องยิ่งมีความละเอียดสูง เราก็จะเห็นและแยกแยะองค์ประกอบของสิ่งที่ส่องได้ดีขึ้น เป็นเหตุให้ resolution กลายมาหมายถึง ความละเอียด นั่นเอง

ด้วยเหตุฉะนี้ resolution ถึงได้หมายถึงทั้งปณิธานปีใหม่ มติ และความละเอียด นั่นเอง

บรรณานุกรม
http://www.etymonline.com/
American Heritage Dictionary of the English Language
Cambridge Advanced Learners’ Dictionary
Longman Dictionary of Contemporary English
Oxford Advanced Learners’ Dictionary
Shorter Oxford English Dictionary