สิ้น นิธิ เอียวศรีวงศ์ นักประวัติศาสตร์คนสำคัญ

วันนี้ (7 สิงหาคม 2566) เวลา 13.20 น. มีรายงานว่า ศาสตาจารย์ นิธิ เอียวศรีวงศ์ อดีตอาจารย์ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และนักประวัติศาสตร์คนสำคัญ เสียชีวิตอย่างสงบด้วยวัย 83 ปี ที่บ้านพักในจังหวัดเชียงใหม่

ด้าน ชัยธวัช ตุลาธน เลขาธิการพรรคก้าวไกล เขียนข้อความผ่านทวิตเตอร์เกี่ยวกับการเสียชีวิตของ นิธิ เอียวศรีวงศ์ ว่า

“ได้ทราบข่าวการเสียชีวิตของ อ.นิธิ เอียวศรีวงศ์ ปัญญาชนคนสำคัญของไทยคนหนึ่ง ผมอ่านบทความในมติชนของแกประจำตั้งแต่เป็น นร มัธยม และมาอ่านงานของแกจริงจังมากขึ้นตอนเป็น นศ ปี 1 …แม้ชีวิตจะเป็นสิ่งไม่เที่ยง แต่การสูญเสียใครสักคนที่เรารู้สึกผูกพันด้วย ย่อมทำให้เราใจหายเสมอ”

สำหรับประวัติของนิธิ จบการศึกษาปริญญาตรีและปริญญาโทจากคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ต่อมาเข้ารับราชการในตำแหน่งอาจารย์ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และได้ลาศึกษาต่อระดับปริญญาเอก ณ มหาวิทยาลัยมิชิแกน สหรัฐอเมริกา สำเร็จการศึกษาในปี 2519

ในรั้วมหาวิทยาลัย นิธิถือเป็นนักวิชาการที่แสดงความคิดเห็นเรื่องประวัติศาสตร์ และการเมืองอย่างสม่ำเสมอ โดยเป็นหนึ่งในผู้ก่อตั้งกลุ่ม ‘มหาวิทยาลัยเที่ยงคืน’ ร่วมกับคณาจารย์ของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ขณะเดียวกัน นิธิยังเขียนบทความประจำลงในนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ และหนังสือพิมพ์มติชนอย่างสม่ำเสมอ หลังการรัฐประหารของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) นิธิระบุว่า เป็นความพยายามในการ ‘หยุดเข็มนาฬิกา’ และหลังการเลือกตั้ง 14 พฤษภาคม 2566 ที่ผ่านมา นิธิให้สัมภาษณ์กับมติชนทีวี ระบุว่า ชัยชนะของพรรคก้าวไกลที่มีเหนือพรรคเพื่อไทย เป็นความพยายามเปลี่ยนแปลงโดยประชาชนในระดับโครงสร้าง ไม่ใช่เปลี่ยนเพียงแค่ปฏิรูป เปลี่ยนเพียงแค่เลิกโกง แล้วใช้เทคโนแครตมาเป็นตัวนำ และ ณ วันนี้ ความชอบธรรมของชนชั้นนำกลุ่มเดิมไม่ได้รับการยอมรับแล้ว

“มันกลายเป็นเรื่องความเปลี่ยนแปลงที่มันลึกกว่า ใหญ่กว่าที่ประเทศไทยเคยประสบมาก่อน อย่างน้อยที่สุดในระยะ 100 ปีที่ผ่านมา”

สำหรับผลงานที่ขึ้นชื่อของเขา ได้แก่ ‘ปากไก่และใบเรือ: รวมความเรียงว่าด้วยวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ต้นรัตนโกสินทร์’ และ ‘ชาติไทย เมืองไทย แบบเรียน และอนุสาวรีย์ ว่าด้วยวัฒนธรรม, รัฐ และรูปการจิตสำนึก’

นับเป็นการสูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ของวงการวิชาการไทย ผลงานของเขาจะยังคงเป็นที่ถูกจดจำและมีคุณูปการอย่างยิ่งต่อการศึกษาในวงการประวัติศาสตร์ การเมือง ไทยศึกษา รวมถึงวงการอื่นๆ อีกต่อไป

อ่านบทสัมภาษณ์ท้ายๆ ของ นิธิ เอียวศรีวงศ์ ได้ทาง https://www.matichonweekly.com/column/article_678891