‘สี จิ้นผิง’ อาจอยู่ต่ออีกวาระ กระชับอำนาจ แต่งตั้งคนใกล้ชิด แม้จีนเผชิญพิษอสังหาริมทรัพย์

หลังจากการประชุมใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์จีนเริ่มต้นขึ้นเมื่อวานนี้ (16 ตุลาคม 2022) สำนักข่าวอัลจาซีรา (Aljazeera) รายงานว่า สี จิ้นผิง (Xi Jinping) อาจได้ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีต่อในสมัยที่ 3 ซึ่งเป็นการดำรงตำแหน่งที่ยาวนานที่สุด ภายใต้ความท้าทายทางเศรษฐกิจ ปัญหาสิทธิมนุษยชน และเสียงวิพากษ์วิจารณ์ของชาติตะวันตกถึงการบริหารบ้านเมืองแบบรวบอำนาจ

ปัจจุบัน พรรคคอมมิวนิสต์ต้องเผชิญกับวิกฤตเศรษฐกิจที่ท้าทายมากที่สุดในรอบ 30 ปี หนึ่งในนั้นคือผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (จีดีพี) ที่โตเพียง 2-3% ในขณะที่จีดีพีเฉลี่ยในอดีตอยู่ในอัตรา 8-10%

ความถดถอยทางเศรษฐกิจดังกล่าวส่วนหนึ่งมาจากนโยบายโควิดเป็นศูนย์ของรัฐบาลที่ส่งผลให้อุตสาหกรรมส่วนใหญ่ต้องลดอัตราการผลิตในช่วงของการแพร่ระบาดของโควิด-19 ประกอบกับภาพรวมตลาดอสังหาริมทรัพย์ของจีนซึ่งคิดเป็น 15-30% ของจีดีพีเฉลี่ยทั้งประเทศตกอยู่ในสภาวะวิกฤต และราคาร่วงลงอย่างมาก

สี จิ้นผิง ยังต้องเผชิญกับเสียงวิพากษ์วิจารณ์เกี่ยวกับการละเมิดสิทธิมนุษยชนและการปราบปรามประชาชนอย่างรุนแรง ไม่ว่าจะเป็นในทิเบต ฮ่องกง หรือเขตปกครองตัวเองซินเจียงอุยกูร์

รายงานของสหประชาชาติประเมินว่าชาวอุยกูร์และชนกลุ่มน้อยมุสลิมมากกว่าหนึ่งล้านคนถูกกักขังอยู่ในค่ายปรับทัศนคติ ซึ่งพรรคคอมมิวนิสต์ระบุว่าเป็น ‘ศูนย์ฝึกทักษะอาชีพ’

สู่เผด็จการอำนาจนิยม

แม้ว่าสี จิ้นผิง ต้องเผชิญกับความท้าทายมากมายอย่างที่กล่าวไป ทว่า บรอก เออร์ดาห์ (Brock Erdahl) ผู้อํานวยการฝ่ายวิเคราะห์ที่ Advanced China Research สหรัฐอเมริกา ระบุว่า สี จิ้นผิง บริหารสถานการณ์ทั้งหมด ‘ได้อยู่หมัด’

“สองสามเดือนที่ผ่านมาเป็นช่วงเวลาที่ยากลำบากสำหรับจีน แต่ดูเหมือนว่าทั้งปัญหาภายในประเทศและภายนอกจะไม่เป็นปัญหาในการประชุมพรรคที่ผ่านมามากนัก สมาชิกพรรคจำนวนมากยังคงสนับสนุนสี จิ้นผิง ให้อยู่ในอำนาจ และเขาก็อาจจะได้อยู่ต่อไปในวาระที่สาม”

สี จิ้นผิง พยายามวางตัวเองให้อยู่ในระดับที่ ‘เหนือกว่า’ ประธานาธิบดีคนอื่น ไม่ว่าจะเป็น เหมา เจ๋อตง (Mao Zedong) หรือเติ้ง เสี่ยวผิง (Deng Xiaopeng) ผ่านการรวมอำนาจของสถาบันสำคัญอย่างทหารและตำรวจให้อยู่ภายใต้การดูแลของพรรคฯ รวมทั้งกําจัดคู่แข่งทางการเมืองด้วยนโยบายต่อต้านทุจริต ที่ทำให้ผู้ที่เป็นปฏิปักษ์ต่อสีต้องพ้นจากตำแหน่ง

สตีฟ ซาง (Steve Tsang) ผู้อํานวยการสถาบัน SOAS China ในกรุงลอนดอน กล่าวว่า สิ่งที่ประธานาธิบดีสีต้องการมากที่สุดในขณะนี้ คือการอยู่ในอำนาจและเป็นผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์ต่อไป ภายใต้ระบอบการปกครองสังคมนิยมแบบจีนยุคใหม่ของสี จิ้นผิง

“คำถามสำคัญคือเขาจะอธิบายแนวคิดระบอบการปกครองของเขาอย่างไร และการปกครองนั้นมีความเชื่อมโยงกับลัทธิมากซ์–เลนิน หรือความคิดแบบมากซ์-สี จิ้นผิง มากน้อยแค่ไหน ถ้าการปกครองของเขามีฐานการคิดมาจากแนวคิดที่กล่าวมา ประธานาธิบดีสีจะก้าวไปข้างหน้าและเปลี่ยนตัวเองจากการเป็นผู้นำที่แข็งแกร่งของจีนสู่การเป็นเผด็จการในทศวรรษหน้าอย่างแน่นอน”

รวบอำนาจ

เฉิง ลี (Cheng Li) ผู้อํานวยการ The Brookings Institution’s China Center กล่าวว่า สี จิ้นผิง ต้องการขยายฐานอำนาจของตัวเองโดยแต่งตั้งผู้ที่สนับสนุนเขาเข้าไปทำงานในตำแหน่งต่างๆ โดยเฉพาะในตำแหน่งเกี่ยวกับการวางนโยบาย

“การประชุมพรรคฯ ครั้งนี้แตกต่างจากครั้งก่อนหน้า การประชุมเมื่อ 5 ปีที่แล้ว สมาชิกพรรคฯ ส่วนใหญ่ผ่านพันธมิตรทางการเมืองของประธานาธิบดีสี แต่ตอนนี้เขาพยายามควบคุมทุกอย่าง ผ่านการแต่งตั้งคนของเขาเข้ารับตำแหน่งผู้นำระดับสูงให้มากที่สุด”

นโยบายเจริญรุ่งเรืองร่วมกัน

นอกจากประเด็นการดำรงตำแหน่งในวาระที่ 3 ของประธานาธิบดีแล้ว การพูดคุยในประเด็นด้านเศรษฐกิจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งนโยบายเจริญรุ่งเรืองร่วมกันก็เป็นอีกหนึ่งเป้าหมายหลักของการประชุมพรรคฯ เช่นเดียวกัน ว่ากันว่า หนึ่งในความสำเร็จของประธานาธิบดีสี คือการขจัดความยากจนในประเทศได้สำเร็จเมื่อปีที่แล้ว

มาโนช เกวาลรามานี (Manoj Kewalramani) ประธานโครงการอินโดแปซิฟิกศึกษา สถาบันตักศิลาของอินเดีย (India’s Takshashila Institution) กล่าวว่า นโยบายความเจริญรุ่งเรืองร่วมกันของจีนอาจนำมาซึ่งนโยบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับการศึกษา สาธารณสุขและการจ้างงาน

“นโยบายดังกล่าวไม่ใช่การแจกเงินแบบประชานิยม แต่เป็นการวางรากฐานให้ประชาชนมีความมั่งคั่ง ทั้งทางเศรษฐกิจและสังคมอย่างแท้จริง”

แม้นโยบายดังกล่าวจะมุ่งสร้างความมั่งคั่งให้ประชาชน ทว่าในปัจจุบันผู้เชี่ยวชาญจำนวนหนึ่งมองว่าจีนจำเป็นต้องแก้ไขปัญหาวิกฤตอสังหาริมทรัพย์ให้ได้อย่างทันท่วงทีก่อนประชาชนเกิดความมั่งคั่งอย่างแท้จริง

เฉิง ลี กล่าวว่า นโยบายทางเศรษฐกิจต่อจากนี้อาจเปลี่ยนจากการเน้นพัฒนาอสังหาริมทรัพย์และที่ดินไปสู่นโยบายป้องกันการล่มสลายของสินทรัพย์ทั่วประเทศแทน “ ด้านหนึ่งรัฐบาลกลางปักกิ่งจำเป็นต้องดูแลและจับตาวิกฤตอสังหาริมทรัพย์ให้พัฒนาไปในทางที่ดี แต่อีกด้านหนึ่งก็จำเป็นต้องเน้นการพัฒนาท้องถิ่นให้มีความมั่งคั่งมากขึ้น”

ที่มา

https://www.aljazeera.com/news/2022/10/16/whats-on-the-agenda-for-chinas-communist-party-congress

https://www.aljazeera.com/economy/2022/8/30/what-chinas-property-crisis